Metin Eren
E.Vergi Müfettişi
meren0178@gmail.com

Üç veya Beş Adet Ödeme Kaydedici Cihaz Fişi İle Yapılan Akaryakıt Alımlarının “BA” Formunda Bildirim Yükümlülüğünün Gereksizliği

1- Ba-Bs Formlarının Ortaya Çıkış Amacı

213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun "Bilgi Verme" başlıklı 148’inci maddesi; "Kamu idare ve müesseseleri, mükellefler veya mükelleflerle muamelede bulunan diğer gerçek ve tüzel kişiler, Maliye Bakanlığı'nın veya vergi incelemesi yapmaya yetkili olanların isteyecekleri bilgileri vermeye mecburdurlar." ve aynı kanunun "Devamlı Bilgi Verme" başlıklı 149’uncu maddesi ise; "Kamu idare ve müesseseleri (Kamu hizmeti ifa eden kurum ve kuruluşlar dahil) ile gerçek ve tüzel kişiler vergilendirmeye ilişkin olaylarla ilgili olarak Maliye Bakanlığı ve vergi dairesince kendilerinden yazı ile istenecek bilgileri belli fasılalarla ve devamlı olarak yazı ile vermeye mecburdurlar." hükmünü içermektedir.

Aynı kanunun "Yetki" başlıklı Mükerrer 257/4’üncü maddesinde; "Maliye Bakanlığı; (5228 sayılı Kanunun 8. maddesiyle değiştirilen bent) Bu Kanunun 149’uncu maddesine göre devamlı bilgi vermek zorunda olanlardan istenilen bilgiler ile vergi beyannameleri ve bildirimlerin, şifre, elektronik imza veya diğer güvenlik araçları konulmak suretiyle internet de dahil olmak üzere her türlü elektronik bilgi iletişim araç ve ortamında verilmesi, beyanname ve bildirimlerin yetki verilmiş gerçek veya tüzel kişiler aracı kılınarak gönderilmesi hususlarında izin vermeye veya zorunluluk getirmeye, beyanname, bildirim ve bilgilerin aktarımında uyulacak format ve standartlar ile uygulamaya ilişkin usul ve esasları tespit etmeye, bu zorunluluğu beyanname, bildirim veya bilgi çeşitleri, mükellef grupları ve faaliyet konuları itibarıyla ayrı ayrı uygulatmaya, (5398 sayılı Kanunun 23. maddesiyle eklenen ibare) kanuni süresinden sonra kendiliğinden veya pişmanlık talepli olarak verilen beyannameler üzerine düzenlenen tahakkuk fişi ve/veya ihbarnameleri mükellefe, vergi sorumlusuna veya bunların elektronik ortamda beyanname gönderme yetkisi verdiği gerçek veya tüzel kişiye elektronik oltamda tebliğ etmeye ve buna ilişkin usûl ve esasları belirlemeye, yetkilidir." hükmüne yer verilmiştir.

Yukarıda yer verilen hukuki (yasal) dayanakların (VUK'nun 148, 149 ve Mükerrer 257/4. maddeleri) Maliye Bakanlığı'na verdiği yetkiye dayanılarak, bilanço esasına göre defter tutan mükelleflere belirli bir haddi aşan mal ve hizmet alımlarını "Mal ve Hizmet Alımlarına İlişkin Bildirim Formu (Form Ba)" ile; mal ve hizmet satışlarını ise "Mal ve Hizmet Satışlarına İlişkin Bildirim Formu (Form Bs)” ile bildirmeleri yükümlülüğü getirilmiştir.

2- Bildirim Döneminin Yıllık İken Aylık Olarak Değiştirilmesi

381 Sıra No’lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile 2008 takvim yılından itibaren “Ba-Bs” bildirim formlarının aylık dönemler halinde verilmesi zorunlu hale getirilmiştir. Bildirimlerin aylık dönemler halinde verilmesi konusuna 396 Sıra No’lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinde de yer verilmiştir. Buna göre, yükümlülük kapsamındaki mükelleflerin mal ve/veya hizmet alış/satışlarının aylık dönemler itibariyle bildirilmesi gerekmektedir.

3- Belirlenen Haddin Altında Kalan Alış ve Satış Bedelleri

381 Sıra No’lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile limitin altında kalan alış ve satış bedelleri toplamı "Diğer Mal ve Hizmet Bedeli Toplamı" (Bilanço Esasına Göre Defter Tutan Mükelleflerin Mal ve Hizmet Alımlarına/Satımlarına İlişkin Bildirimde Tablo III) bölümüne yazılacaktı. (Ödeme kaydedici cihazlar kullanılmak suretiyle yapılan satışların toplamı KDV hariç tutarlar olarak Tablo III'e dahil edilecektir.) Ancak, 396 Sıra No’lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile belirlenen hadlerin altında kalan alış ve satış bedellerinin bildirildiği, "Diğer Mal ve Hizmet Bedeli Toplamı" (Tablo III) bölümü Ba-Bs bildirim formlarından çıkartılmıştır. Buna göre, 2010 takvim yılı ve müteakip yıllarda 5.000,00-TL olarak belirlenen haddin altında kalan alış ve satış bedelleri bildirilmeyecektir.

4- Akaryakıt Fişlerinin “Ba”-“Bs” Bildirimi Hakkında Özelge

T.C. Gelir İdaresi Başkanlığı Tekirdağ Vergi Dairesi Başkanlığı Mükellef Hizmetleri Grup Müdürlüğü’nün 21.05.2010 tarih ve  B.07.1.GİB.4.01.17.02-VUK.MÜK.257-12 sayılı  Akaryakıt pompalarına bağlı ÖKC fişlerinin “Bs” Formuna dahil edilip edilmeyeceği konulu özelgesinde; “…… Bilindiği üzere, 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 148, 149 ve mükerrer 257’nci maddelerinin verdiği yetkiye dayanılarak yayımlanan 396 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği uyarınca bilanço esasına göre defter tutan mükellefler 2010 yılı ve müteakip yıllarda Form Ba-Bs bildirimlerini aylık dönemler halinde düzenlemek ve takip eden ayın birinci gününden itibaren son günü akşamı saat 24:00’e kadar sistem üzerinden onaylamak suretiyle göndermekle yükümlüdürler.

Aynı Tebliğin 1.2.1 bölümündeki açıklamalara göre, bildirim mecburiyeti bulunan mükelleflerce, belirlenen hadler çerçevesinde yapılan her türlü mal ve/veya hizmet alış ve satışları, bunlara ilişkin belgenin türüne (Fatura, irsaliyeli fatura, serbest meslek makbuzu, müstahsil makbuzu, gider pusulası, akaryakıt pompalarına bağlı ödeme kaydedici cihaz fişi, sigorta komisyon gider belgesi ve yolcu bileti gibi) bakılmaksızın Ba-Bs bildirim formlarına dahil edilecektir.

Ayrıca, 396 Sıra No.lu Genel Tebliğin 1.2.2. bölümünde “Mükelleflerin 2010 yılı ve müteakip yılların aylık dönemlerine ilişkin mal ve/veya hizmet alışları ile mal ve/veya hizmet satışlarına uygulanacak had 5.000 TL olarak yeniden belirlenmiştir. Buna göre, bir kişi veya kurumdan katma değer vergisi hariç 5.000 TL ve üzerindeki mal ve/veya hizmet alışları, “Mal ve Hizmet Alımlarına İlişkin Bildirim Formu (Form Ba)” ile; bir kişi veya kuruma katma değer vergisi hariç 5.000 TL ve üzerindeki mal ve/veya hizmet satışları ise “Mal ve Hizmet Satışlarına İlişkin Bildirim Formu (Form Bs)”nun Tablo II alanında bildirilecektir.” açıklaması bulunmaktadır.

Bu çerçevede, akaryakıt satışı yapan mükellefler tarafından bir kişi veya kuruma akaryakıt pompalarına bağlı ödeme kaydedici cihaz fişi ile yapılan satışlarda, ödeme kaydedici cihaz fişinin faturaya dönüştürülmesi durumunda düzenlenen fatura veya faturalar yukarıda belirtilen haddi aşıyorsa bu satışlar Form Bs ile bildirilecektir.

Diğer taraftan, bir kişi veya kuruma yapılan akaryakıt satışlarında ödeme kaydedici cihaz fişlerinin faturaya dönüştürülmemesi durumunda ise bu belgelerde mükellefe ait adı, soyadı, unvanı ve T.C. Kimlik Numarası/Vergi Kimlik Numarası bilgileri yer almadığından tebliğde belirlenen haddin aşılıp aşılmadığının tespiti de mümkün bulunmamaktadır. Bu nedenle söz konusu satışlara ait belgeler Bs formu ile bildirilmeyecektir.

Öte yandan, akaryakıt istasyonlarından ödeme kaydedici cihaz fişi ile yapılan alımların 396 Sıra No.lu Genel Tebliğinde belirlenen haddi aşması halinde Ba bildirim formu ile bildirileceği tabidir.” şeklinde konu açıklanmıştır.[1]

Aynı açıklamanın birebir aynısı, T.C. Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı Uygulama ve Vergi Yönetimi Daire Başkanlığı tarafından 07.04.2010 tarih ve 031656 sayılı evrak kayıt numarası ile Türkiye Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler ve Yeminli Mali Müşavirler Odalar Birliği’ne bilgilendirilmek üzere verildiği görülmektedir.[2]  

5- Yemek Kartı Uygulama Şirketlerinin Şirket Araçlarına Yönelik Akaryakıt Harcama Uygulaması

Son zamanlarda, ülkemizin önde yemek kartı uygulamasına sahip şirketler tarafından çalıştıkları şirketlerin araçlarının anlaştıkları akaryakıt istasyonlarından temini üzerine hizmet vermeye başladıkları görülmektedir. Yemek kartı uygulaması yapan bu firmaların özellikle restaurant hizmeti veren şirketler tarafından çalıştıkları firmalara bu yönden de hizmet sundukları görülmektedir. Şirketlerin hem yemek kartı uygulaması hem de akaryakıt uygulamasından yararlanmak suretiyle tek bir firma ile muhatap olma yolunu benimsemektedirler. Bu firmaların, piyasadaki şirketlerin bu hizmeti kendilerinden temin etmeleri hususundaki internet sitelerindeki açıklamalarının bazıları şu şekildedir.  

SODEXO

Akaryakıt sektörünün en itibarlı markası Opet ile Yaşam Kalitesi Hizmetlerinde dünya lideri Sodexo iş birliği ile hayata geçen Fuel Pass Opet ile şirketinizin en büyük gider kalemlerinden biri olan akaryakıt harcamalarınızı kontrol altına alabilirsiniz.[3]

MULTİNET

Shell’in premium aracı kurumu MultiPetrol ile  ister 1, ister 1000 aracınız olsun fark etmeksizin Türkiye’nin dört bir yanında 1.000’den fazla istasyonda
tüm Shell avantajlarından, Multinet Up ödüllü müşteri deneyimi ve çözüm merkezi ayrıcalığıyla faydalanabilirsiniz![4]

METROPOL

MetropolCard PetroPay, kısaca şirketinize ait olan akaryakıt harcamalarını denetleme ve kısıtlama imkanı tanıyan, fırsatlarla dolu bir hizmettir. Daha da açacak olursak akaryakıt harcamaları konusunda suistimallere açık nakit, kredi kartı gibi ödeme yöntemlerinin önüne geçerek sistemli bir denetleme ve kısıtlama imkanı sunuyor. Bununla beraber PetroPay’de tabii ki hem çalışanlar hem şirket için muhteşem indirim fırsatları mevcut. Yaygın istasyon ağı ve detaylı yakıt yönetimi gibi birçok avantajıyla beraber PetroPay, sürdürülebilir ve sabit iskonto imkanı ve ayda iki kez filo yönetimi sağlayarak şirketinizi ve dolayısıyla sizi ciddi bir yükten kurtarıyor. Benzin istasyonlarında kredi kartı, fiş, imza, nakit ödeme, fatura alma gibi zahmetli ve zaman harcayan işlemlere gerek kalmadığı için kısa, orta ve uzun vadede zaman tasarrufu sağlıyor.[5]

Sonuç olarak, tüm bu firmaların kendileri ile çalışan şirketlere veya işverenlere birtakım avantajlar sundukları ve bunları ise şu şekilde sıralamışlardır.  

• Yaygın İstasyon Ağı
• Akaryakıt Alımı İçin İl ve İstasyon Belirleme
• Ödeme ve Kontrol Kolaylığı
• Ayda Sadece 2 Fatura İle Muhasebesel Kolaylık
• Raporlama İle Tam Kontrol Sağlama
• Yanlış ve Eksik Ürün Alımının Engellenmesi
• Kolay Takip ve Limitleme
• Akıllı Halka ve Akıllı Anahtarlık

6- 68 Seri No’lu KDV Mükelleflerinin ÖKC Kullanmaları Mecburiyeti Hakkında Kanunla İlgili Genel Tebliğ:

Tebliğde belirtildiği üzere taşıt tanıma, müşteri tanıma vb. sistemler veya özel olarak geliştirilen kartlar kullanılarak ya da özel anlaşmalara dayanılarak yapılan akaryakıt satışları dışında kalan diğer bütün satışlar için düzenlenen ödeme kaydedici cihaz fişleri tutarı ne olursa olsun fatura yerine geçen belge olarak kabul edildiği için, ayrıca faturaya dönüştürülmeyecektir. 

Ancak akaryakıt istasyon işletmecileri arasında yapılan özel anlaşmalara dayanılarak, gerçekleştirilen (ve pompalara bağlı ödeme kaydedici cihazlardan otomatik olarak çıkan fişlerle belgelendirilen) ve faturası mal teslimini müteakiben belirli periyotlarla düzenlenen akaryakıt satışlarına münhasır olmak üzere, bu satışlara ilişkin faturanın (katma değer vergisi açısından vergilendirme dönemi aşılmamak şartıyla) on beş gün içinde akaryakıt istasyon işletmelerince fatura düzenlenmesi mümkündür.[6]

7- SONUÇ

Özel anlaşmalar gereği akaryakıt alımını gerçekleştiren firmaların, taşıt veya müşteri tanıma sistemi faturaya dönüştürülecek ibareli fişleri işlenmeyecek ve anlaşmalı olan şirket tarafından 15’er günlük olarak gönderilecek iki faturanın E-FATURA olması nedeniyle hem satan hem alan tarafından “Ba” ve “Bs” bildirime konu edilmeyecektir. (Burada, anlaşmalı şirket tarafından gönderilen hem de bilgi fişi şeklindeki ÖKC’lerin kayıtlara intikal ettirilmemesine dikkat edilmesi aksi halde mükerrer kayıta neden olacağı unutulmamalıdır.)

Ancak, buna rağmen böyle bir anlaşma yoluna gitmeyen ve akaryakıt alışlarını faturalandırılmayıp ödeme kaydedici cihaz fişleri ile yaptıkları akaryakıt harcamaları için alıcı mükellef tarafından beyan sınırı olan 5.000,00-TL’yi aşması halinde “Ba” bildirimine konu edilmesi gerekmektedir. Satıcı tarafından tanzim edilen ÖKC fişinde ise vergi mükellefinin, T.C. Kimlik Numarası/Vergi Kimlik Numarası bilgileri yer almadığından tebliğde belirlenen haddin aşılıp aşılmadığının tespiti de mümkün bulunmadığı gerekçeleriyle zaten beyan edilmeyeceği aşikardır.

Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından, tevsik edici belgelere yönelik kağıt ortamından e-arşiv, e-fatura- e-dekont, e-makbuz vd uygulamalarına hızlı bir geçişin gerçekleştiği böyle bir zamanda, dünya genelinde akaryakıt fiyatlarındaki artışla beraber vergi mükellefleri tarafından neredeyse 4 veya 5 adet düzenlenmiş olan ÖKC fişi ile 5.000,00-TL tutarındaki limitin kolayca aşıldığı ve bu sebeple beyan edilmek zorunda kalındığı görülmektedir. Hatta, 5.000,00-TL’lik sınıra yaklaşıldığı durumda küçük tutarlı ÖKC’lerin bile kayıtlara intikal ettirilmeyerek bildirime konu edilmemesi yolunun tercih edildiği bile yaşanılan durumdur. Yakın gelecekte “Ba” ve “Bs” bildirimlerinin kalkması muhtemel olduğu dikkate alındığında, akaryakıt alıcısı için ÖKC fişlerinin bildirime konu edilmesinin ve tam tersine haklı gerekçelerle akaryakıt satışı yapan firmalara tanınan bildirim muafiyetinin alıcı için tanınmamış olması bize göre baştan beri yanlış ve gereksiz bir uygulamanın sonucudur.

---

[1] Akaryakıt pompalarına bağlı ÖKC fişlerinin Bs Formuna dahil edilip edilmeyeceği Çevrimiçi: https://vergidosyasi.com/2017/09/28/ozelge-akaryakit-pompalarina-bagli-okc-fislerinin-bs-formuna-dahil-edilip-edilmeyecegi/ Erişim Tarihi: 28.06.2022.

[2] Akaryakıt İstasyonlarından Ödeme Kaydedici Cihaz Fişi İle Yapılan Alımların Ba-Bs Formları İle Bildirilip-Bildirilmeyeceğine İlişkin Gelir İdaresi Başkanlığınca Yapılan Açıklama, Çevrimiçi: https://www.verginet.net/Dokumanlar/2011/haber411.pdf Erişim Tarihi:28.06.2022.

[3] Sodexo Fuel Pass, Çevrimiçi: https://www.sodexoavantaj.com/hizmetler/fuel-pass#:~:text=Sodexo%20Fuel%20Pass,ko%C5%9Fullar%C4%B1ndan%20faydalanarak%20%C5%9Firket%20giderlerinizi%20d%C3%BC%C5%9F%C3%BCrebilirsiniz. Erişim Tarihi: 28.06.2022.

[4] Shell Güvencesiyle MultiPetrol Akaryakıt Çözümleri

 Çevrimiçi: https://multinet.com.tr/multipetrol-yakit-karti?utm_source=google&utm_medium=cpc&utm_campaign=MG_PMax&gclid=CjwKCAjwzeqVBhAoEiwAOrEmzbgh8LRYLyEH0kW-8Zgyt85mS88ZHFYyb-rhAmHcY_PP81MRZtxIBhoCpX4QAvD_BwE Erişim Tarihi:28.06.2022.

[5] Hem Çalışan Hem Şirket Araçlarının İndirim Platformu: PetroPay Çevrimiçi: https://metropolcard.com/hem-calisan-hem-sirket-araclarinin-indirim-platformu-petropay/ Erişim Tarihi: 28.06.2022.

[6] Akaryakıt İstasyonlarından Ödeme Kaydedici Cihaz Fişi İle Yapılan Alımların Ba-Bs Formları İle Bildirilip Bildirilmeyeceği, Çevrimçi: https://vergidosyasi.com/2017/09/28/akaryakit-istasyonlarindan-odeme-kaydedici-cihaz-fisi-ile-yapilan-alimlarin-ba-bs-formlari-ile-bildirilip-bildirilmeyecegi/ Erişim Tarihi: 28.06.2022.

01.07.2022

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.