Mesut Öksüzler
Yeminli Mali Müşavir
Bilim Uzmanı
mesutoksuzler@gmail.com

7417 Sayılı Kanun ile Vergi Kanunlarında Yapılan Değişiklikler ve Yenilikler

7417 sayılı Kanun ile Devlet Memurları Kanunu ile Bazı Kanunlarda ve 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun 01.07.2022 tarihinde TBMM’ de kabul edilmiş olup, 05.07.2022 tarihinde Resmi Gazete’ de yayımlanmıştır. İlgili kanun ile vergi kanunlarında yapılan değişiklikler ve yenilikler aşağıda sıralanmıştır.

1- NAKDİ SERMAYE ARTIŞINA SÜRE SINIRLAMASI GETİRİLDİ

Nakdi sermaye artırımı dolayısıyla süresiz olarak ve her yıl için ayrı ayrı uygulanan kurumlar vergisi indirimine süre sınırlaması getirilmiştir. Kurumlar vergisi indiriminden süresiz yararlanma hakkı, sermaye artırımına ilişkin kararın veya ilk kuruluş aşamasında ana sözleşmenin tescil edildiği hesap dönemi ile bu dönemi izleyen 4 hesap dönemi ile sınırlandırılmaktadır. Bu süre zarfında, kazanılan indirim tutarlarından, kazancın yetersizliği nedeniyle ilgili dönemlerde indirim konusu yapılamayan tutarlar, 5 yıllık süre dolduktan sonra da indirime konu edilebilecek olup bu kapsamda bir sınırlamaya gidilmemiştir. Nakdi sermaye artırımına ilişkin kurumlar vergisi indirimi uygulamasının artırım yapılan dönem ve izleyen 4 hesap dönemi ile sınırlandırılması, önceki dönemlerde artırım yapmış ve indirimden faydalanmış olan mükelleflerin, geçmiş dönemde indirimden faydalandıkları dönem sayısına bakılmaksızın 2022 dönemi dahil 5 hesap dönemi daha indirimden faydalanmaya devam etmelerine engel değildir. Nakdi sermaye artırımı dolayısıyla indirime izin verilen süre içerisinde sermaye azaltımı yapılması halinde azaltılan sermaye tutarı indirim hesaplamasında dikkate alınmayacaktır.

2- ZAYİ BELGESİ İÇİN DAVA AÇMA SÜRESİ 15 GÜNDEN 30 GÜNE ÇIKARILDI

Türk Ticaret Kanunu’nun 82 inci maddesi çerçevesinde bir tacirin saklamakla yükümlü olduğu defterler ve belgelerin; yangın, su baskını veya yer sarsıntısı gibi bir afet veya hırsızlık sebebiyle ve kanuni saklama süresi içinde zıyaa uğraması durumunda tacirin zıyaı öğrendiği tarihten itibaren 15 gün içinde ticari işletmesinin bulunduğu yer yetkili mahkemesinden kendisine belge verilmesini talep etme süresi 30 güne çıkarılmıştır.

3- SİGORTA ŞİRKETLERİ TARAFINDAN VERİLEN SÜRESİZ VE ŞARTSIZ KEFALET SENETLERİ DE VERGİ DAİRELERİ TARAFINDAN TEMİNAT OLARAK KABUL EDİLECEK

 Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun’un 10 uncu maddesine göre teminat olarak kabul edilen varlıklara “Bankalar tarafından verilen süresiz ve şartsız teminat mektupları ile sigorta şirketleri tarafından verilen süresiz ve şartsız kefalet senetleri” de eklenecektir. Mevcut durumda sadece “Bankalar ve özel finans kurumları tarafından verilen süresiz teminat mektupları” teminat olarak kabul edilmektedir. Aynı Kanunun haciz işlemlerine ilişkin satış, artırma ve ilana dair hükümleri içeren 85 inci maddesinde de sadece teminat mektubu ibaresi yerine yukarıda ifade edilen şartsız teminat mektupları ile sigorta şirketleri tarafından verilen süresiz ve şartsız kefalet senetleri de ilgili hükme ilave edilmiştir.

4- BELGE ALINMAMASI DÜZENLENMEMESİNE İLİŞKİN ÖZEL USULSÜZLÜK CEZALARI ARTIRILDI

- Fatura ve benzeri evrak verilmemesi ve alınmamasına ilişkin cezalar ile defter ve belgelerin tutulmasına ve oluşturulması ile bazı yükümlülüklerin yerine getirilmesine dair cezaları daha caydırıcı hale getirmek amacıyla özel usulsüzlük cezaları artırılmıştır.

- Buna göre; elektronik belge olarak düzenlenmesi gerekenler de dâhil olmak üzere, verilmesi ve alınması icap eden fatura, gider pusulası, müstahsil makbuzu ile serbest meslek makbuzlarının verilmemesi, alınmaması, düzenlenen bu belgelerde gerçek meblağdan farklı meblağlara yer verilmesi, bu belgelerin elektronik belge olarak düzenlenmesi gerekirken Hazine ve Maliye Bakanlığı’nca belirlenen zorunlu haller hariç olmak üzere kâğıt olarak düzenlenmesi ya da Vergi Usul Kanunu’na göre hiç düzenlenmemiş sayılması halinde; bu belgeleri düzenlemek ve almak zorunda olanların her birine, her bir belge için 1.000 (Mevcut durumda 534 Sıra No.lu V.U.K Genel Tebliği ile 1.1.2022'den itibaren 500 TL)  Türk lirasından aşağı olmamak üzere bu belgelere yazılması gereken meblağın veya meblağ farkının %10'u nispetinde özel usulsüzlük cezası kesilecektir. Bir takvim yılı içinde her bir belge türüne ilişkin olarak tespit olunan yukarıda yazılı özel usulsüzlükler için kesilecek cezanın toplamı 500.000 (Mevcut durumda 534 Sıra No.lu VUK Genel Tebliği ile 1.1.2022'den itibaren 250.000 TL) Türk lirasını geçemez.

- Elektronik belge olarak düzenlenmesi gerekenler de dâhil olmak üzere, perakende satış fişi, ödeme kaydedici cihazla verilen fiş, giriş ve yolcu taşıma bileti, sevk irsaliyesi, taşıma irsaliyesi, yolcu listesi, günlük müşteri listesi ile Hazine ve Maliye Bakanlığı’nca düzenlenme zorunluluğu getirilen belgelerin; düzenlenmediğinin, kullanılmadığının, bulundurulmadığının, düzenlenen belgelerin aslı ile örneğinde farklı meblağlara yer verildiğinin, gerçeğe aykırı olarak düzenlendiğinin veya elektronik belge olarak düzenlenmesi gerekirken Hazine ve Maliye Bakanlığı’nca belirlenen zorunlu haller hariç olmak üzere kâğıt olarak düzenlendiğinin tespiti ya da bu belgelerin Vergi Usul Kanunu’na göre hiç düzenlenmemiş sayılması halinde, her bir belge için 1.000 (Mevcut durumda 534 Sıra No.lu V.U.K Genel Tebliği ile 1.1.2022'den itibaren 500 TL)  Türk lirası özel usulsüzlük cezası kesilecektir. Ancak, her bir belge türüne ilişkin olarak kesilecek özel usulsüzlük cezasının toplamı her bir tespit için 50.000 (Mevcut durumda 534 Sıra No.lu V.U.K Genel Tebliği ile 1.1.2022'den itibaren 25.000 TL) Türk lirasını, bir takvim yılı içinde ise 500.000 (Mevcut durumda 534 Sıra No.lu V.U.K Genel Tebliği ile 1.1.2022'den itibaren 250.000 TL) Türk lirasını geçemeyecektir.

- Elektronik ticarette vergi güvenliğini sağlamak amacıyla elektronik ortamda ticari faaliyette bulunan gerçek ya da tüzel kişi hizmet sağlayıcılara ve/veya başkalarına ait iktisadi ve ticari faaliyetlerin yapılmasına elektronik ticaret ortamını sağlayan gerçek ve tüzel kişi aracı hizmet sağlayıcılara ticari faaliyetlerine ilişkin bildirim verme yükümlülüğüne ilişkin zorunluluklara uymayanlara yukarıda belirtilen özel usulsüzlük cezası 5 kat olarak uygulanacaktır.

5- YENİ VARLIK BARIŞI GETİRİLDİ

-  Gerçek veya tüzel kişilerce, yurt dışında bulunan; para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçları 31 Mart 2023 tarihine kadar banka veya aracı kurumlara bildirilir. Bu kapsamdaki varlıklar, yurt dışında bulunan banka veya finansal kurumlardan kullanılan ve varlık barışının yürürlüğe gireceği tarih itibarıyla kanuni defterlerde kayıtlı olan kredilerin en geç 31 Mart 2023 tarihine kadar kapatılmasında kullanılabilir. Bu takdirde, defter kayıtlarından düşülmesi kaydıyla, borcun ödenmesinde kullanılan varlıklar için Türkiye’ye getirilme şartı aranmaksızın varlık barışı hükümlerinden yararlanılır. Varlık barışının yürürlük tarihi itibarıyla kanuni defterlerde kayıtlı olan sermaye avanslarının, yurt dışında bulunan para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçlarının varlık barışının yürürlüğe girmesinden önce Türkiye'ye getirilmek suretiyle karşılanmış olması halinde, söz konusu avansların en geç 31 Mart 2023 tarihine kadar defter kayıtlarından düşülmesi kaydıyla varlık barışı hükümlerinden yararlanılır.

- Gelir veya kurumlar vergisi mükelleflerince sahip olunan ve Türkiye'de bulunan ancak kanuni defter kayıtlarında yer almayan para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçları ile taşınmazlar, 31 Mart 2023 tarihine kadar vergi dairelerine beyan edilir.

-  Bildirilen veya beyan edilen varlıklar Vergi Usul Kanunu uyarınca defter tutan mükellefler tarafından bildirim veya beyan tarihi itibarıyla kanuni defterlere kaydedilir. Bilanço esasına göre defter tutan mükellefler, varlık barışı hükümleri uyarınca kanuni defterlerine kaydettikleri kıymetler için pasifte özel fon hesabı açarlar. Bu fon hesabı bildirim veya beyan tarihinden itibaren iki yıl geçmedikçe işletmeden çekilemez, sermayeye ilave dışında başka bir amaçla kullanılamaz, işletmenin tasfiye edilmesi halinde ise vergilendirilmez. Bu varlıklar dönem kazancının tespitinde dikkate alınmaz ve bildirim veya beyan tarihinden itibaren iki yıl geçmesi koşuluyla vergiye tabi kazancın ve kurumlar için dağıtılabilir kazancın tespitinde dikkate alınmaksızın işletmeden çekilebilir.

-  Beyan edilerek işletme kayıtlarına alınacak taşınmazların işletmeye devrine ilişkin tapuda yapılacak işlemlerden, harç alınmaz ve bu taşınmazların işletmeye devri elden çıkarma sayılmaz.

-  Banka ve aracı kurumlar, kendilerine bildirilen varlıklara ilişkin olarak bildirim sahibinden bildirilen varlıkların değeri üzerinden 30 Eylül 2022 tarihine kadar yapılan bildirimler için %1, 1 Ekim 2022 tarihi ile 31 Aralık 2022 (bu tarih dahil) arasında yapılan bildirimler için %2, 31 Mart 2023 tarihine kadar yapılan bildirimler için %3 oranında peşin olarak tahsil ettikleri vergiyi, bildirimi izleyen ayın 15 inci günü akşamına kadar vergi sorumlusu sıfatıyla bir beyanname ile bağlı bulunduğu vergi dairesine beyan eder ve aynı sürede öderler. Şu kadar ki vergi oranı; bildirilen varlıkların, Türkiye'deki banka ya da aracı kurumlarda açılan hesaplara transfer edildiği veya yurt dışından getirilerek bu hesaplara yatırıldığı tarihten itibaren en az bir yıl süreyle tutulması halinde %0 olarak uygulanır. Bu takdirde, banka ve aracı kurumlar tarafından bildirim esnasında tahsil edilerek vergi dairesine ödenen vergi, bildirim sahibinin ilgili vergi dairesine başvurusu üzerine iade edilir.

-  Vergi dairelerine beyan edilen varlıkların değeri üzerinden %3 oranında vergi tarh edilir ve bu vergi, tarhiyatın yapıldığı ayı izleyen ayın sonuna kadar ödenir.

-  Varlık barışı kapsamında ödenen vergi, hiçbir suretle gider yazılamaz ve başka bir vergiden mahsup edilemez.

-  Bildirim ve beyana konu edilen varlıklarla Vergi Usul Kanunu’nun amortismanlara ilişkin hükümleri uygulanmaz. Bu varlıkların elden çıkarılmasından doğan zararlar, gelir veya kurumlar vergisi uygulaması bakımından gider veya indirim olarak kabul edilmez.

-  Bildirilen veya beyan edilen varlıklara isabet eden tutarlara ilişkin hiçbir suretle vergi incelemesi ve vergi tarhiyatı yapılmaz. Diğer nedenlerle başlayan vergi incelemeleri ile takdir komisyonu kararları sonucu bulunan matrah farkının varlık barışı kapsamında bildirilen veya beyan edilen varlıklar nedeniyle ortaya çıktığının tespiti ve bildirilen veya beyan edilen varlık tutarının, bulunan matrah farkına eşit ya da fazla olması durumunda matrah farkına ilişkin tarhiyat yapılmaz. Bulunan matrah farkının, bildirilen veya beyan edilen varlıklar nedeniyle ortaya çıktığının tespitine rağmen söz konusu varlık tutarlarından büyük olması durumunda sadece aradaki fark tutar üzerinden vergi tarhiyatı yapılır. Vergi incelemesi veya takdir komisyonu kararları sonucunda bildirim veya beyana konu edilen varlıklar dışındaki nedenlerle matrah farkı tespit edilmesi durumunda, varlık barışı kapsamında bildirilen veya beyan edilen tutarlar, bulunan matrah farkından mahsup edilmeksizin tarhiyat yapılır.

-  Bildirilen varlıkların, bildirimin yapıldığı tarihten itibaren üç ay içinde Türkiye'ye getirilmemesi veya Türkiye'deki banka ya da aracı kurumlarda açılacak bir hesaba transfer edilmemesi ile bildirilen veya beyan edilen tutarlara ilişkin tarh edilen vergilerin süresinde ödenmemesi ve varlık barışına ilişkin diğer şartların yerine getirilmemesi hallerinde varlık barışında bildirilen veya beyan edilen varlıklara ilişkin vergi incelemesi ve vergi tarhiyatı yapılmayacağına dair hükümden yararlanılamaz.

-  Vergi incelemesine başlanılan veya takdir komisyonuna sevk edilen tarihten sonra varlık barışı kapsamında yapılan bildirim ve beyanlar dolayısıyla söz konusu inceleme veya takdir komisyonu kararları sonucunda yapılacak tarhiyatlar için vergi incelemesi ve vergi tarhiyatı yapılmayacağına dair hüküm uygulanmaz.

-  Tahakkuk eden verginin vadesinde ödenmemesi vergi aslının gecikme zammı ile birlikte 6183 sayılı Kanun uyarınca takip ve tahsiline engel teşkil etmez. Tahsil edilmiş olan vergiler ret ve iade edilmez.

-  Bildirim ve beyan süresi sona erdikten sonra düzeltme yapılamaz.

06.07.2022

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.