Menderes Çetin
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
menderescetin@hotmail.com

Personele Ait Ulaşım Kartları İçin Ödenen Bedellerin Gelir Vergisi ve Damga Vergisi Karşısındaki Durumu

7194 sayılı Kanunun 11 inci maddesi ile 193 sayılı Kanunun 23 üncü maddesinin (10) numaralı bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmişti.

“10. Hizmet erbabının toplu olarak işyerlerine gidip gelmelerini sağlamak maksadıyla işverenler tarafından yapılan taşıma giderleri (İşverenlerce taşıma hizmeti verilmeyen durumlarda, çalışılan günlere ait bir günlük ulaşım bedelinin 10 (323 Seri No'lu Gelir Vergisi Genel Tebliği ile 2023 yılı için 56 TL. )Türk lirasını aşmaması ve buna ilişkin ödemenin toplu taşıma kartı, bileti veya bu amaçla kullanılan ödeme araçlarının temini şeklinde yapılması şarttır. Ödemenin bu tutarı aşması hâlinde aşan kısım ile hizmet erbabına ulaşım bedeli olarak nakden yapılan ödemeler ve bu amaçla sağlanan menfaatler ücret olarak vergilendirilir. Bu istisnanın uygulanmasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye Hazine ve Maliye Bakanlığı yetkilidir.);”

Uygulamaya ilişkin açıklamalar 311seri numaralı Gelir Vergisi Genel Tebliğinde yapılmıştı.

Tebliğde yapılan açıklamalar özetle aşağıdaki gibidir.

Hizmet erbabının toplu taşıma kartı, bileti veya bu amaçla kullanılan ödeme araçlarının temini suretiyle sağlanan menfaatlere ilişkin istisnadan faydalanılabilmesi için;

a) İşveren tarafından, hizmet erbabının toplu olarak işyerlerine gidip gelmelerini sağlamak maksadıyla ulaşım vasıtası temini veya hizmet satın alınması suretiyle taşıma hizmeti verilmiyor olması,

b) Taşıma kartı, bileti veya bu amaçla kullanılan ödeme araçlarının, münhasıran hizmet erbabının işyerine gidip gelmesi için kullanacağı toplu taşıma araçlarında geçerli olması (Ulaşım bedeli için yüklenen tutarın sadece ulaşımda kullanılabilecek şekilde sınırlandırıldığı başka amaçlarla da kullanılabilen ödeme araçlarının kullanımı bu şartın ihlali sayılmaz),

c) Yapılan ödemenin fiilen çalışılan günlerle sınırlı olması,

ç) Ulaşım bedelinin günlük belirlenen tutarı (2020 yılı için 12 TL) aşmaması,

d) Toplu taşıma kartı, bileti veya bu amaçla kullanılan ödeme araçlarının teminine ilişkin harcamaların belgelendirilmesi,

gerekmektedir.

213 sayılı Kanunun 238 inci maddesinin birinci fıkrasında, işverenlerin her ay ödedikleri ücretler için ücret bordrosu tutmaya mecbur oldukları hükme bağlanmıştır. Dolayısıyla, işverenlerce hizmet erbabına, işyerine gidip gelmesi için toplu taşıma kartı, bileti veya bu amaçla kullanılan ödeme araçları vermek suretiyle sağlanan menfaatlerin vergiden istisna edilecek kısmının da ücret bordrosunda gösterilmesi gerekmektedir.

İşverenlerin hizmet erbabına toplu taşıma kartı, bileti veya bu amaçla kullanılan ödeme araçları vermek suretiyle sağladığı menfaatler için bir günlük (2023 yılı için 56 TL) ulaşım bedeline katma değer vergisi dahil değildir. Ulaşım bedelinin istisnaya isabet eden tutarına ait yüklenilen katma değer vergisi işverenlerce indirim konusu yapılabilecektir. İşverenler tarafından istisna tutarından daha fazla ödeme yapılması halinde, istisna tutarını aşan kısım (istisna tutarına aşan kısma isabet eden katma değer vergisi dahil olmak üzere) net ödenen ücret olarak kabul edilecek ve brüte iblağ edilmek suretiyle gelir vergisi tevkifatına tabi tutulacaktır. Diğer taraftan, istisna tutarını aşan kısma isabet eden ve ücret olarak kabul edilen KDV’nin indirim konusu yapılamayacağı tabiidir.

Genel Tebliğde; toplu taşıma kartı, bileti veya bu amaçla kullanılan ödeme araçları için yapılan harcamanın belirlenen sınırına isabet eden KDV’sinin indirim konusu yapılabileceği, sınırı aşan kısma ilişkin KDV’nin indirim konusu yapılamayacağı belirtilmiştir. Ayrıca bu ödeme tutarlarının istisna içinde ya da dışına kalıp kalmadığına bakmaksızın ilgili ay ücret bordrosunda gösterileceği belirtilmiştir.

Ancak bordroya eklenen bu tutarın damga vergisi karşısındaki durumu hakkında her hangi bir açıklama yapılmamıştır.

Bu noktada yaşanan tereddüt üzere yapılan özelge talebine; İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı tarafından verilen 21.04.2022 tarih E-97895701-155[2021/34]-442194 sayılı yanıtta;

“Bu hüküm ve açıklamalara göre, işveren tarafından hizmet erbabına taşıma gideri ödenmesi suretiyle sağlanan menfaatler, Gelir Vergisi Kanununun 61 inci maddesi kapsamında ücret olarak değerlendirilmekte ve yukarıda belirtilen şartlarla gelir vergisinden istisna edilmektedir.

Buna göre, personelin ulaşım ihtiyacının karşılanması amacıyla temin edilen ulaşım kartlarına yüklenen bedellerin, çalışılan günlerin karşılığı olması ve günlük belirlenen tutarın aşılmaması kaydıyla, gelir vergisinden istisna edilmesi mümkün bulunmaktadır.

Diğer taraftan, bu kapsamda sağlanan menfaatlerin vergiden istisna edilecek kısmının da ücret bordrosunda gösterilmesi gerekmektedir.

………..şirketiniz personelinin ulaşım ihtiyacının karşılanması amacıyla temin edilen ulaşım kartlarına yüklenen bedelleri ihtiva eden ücretin ödenmesine ilişkin kağıtların, söz konusu bedellerin Gelir Vergisi Kanununun 23 üncü maddesinin 10 uncu fıkrası kapsamında gelir vergisinden istisna edilen kısmının damga vergisinden de istisna tutulması, istisna edilen tutarı aşan kısmının ise 488 sayılı Kanuna ekli (1) sayılı tablonun IV/1-b fıkrasına göre nispi damga vergisine tabi tutulması gerekmektedir.”

Görüşü yer almıştır.

Özelgenin damga vergisi ile ilgili açıklamasının dayanağı;

488 Sayılı Kanuna ekli (2) sayılı tablonun "IV- Ticari ve medeni işlerle ilgili kağıtlar" başlıklı bölümünün (34) numaralı fıkrasında yer alan, Gelir Vergisi Kanununun 23 üncü maddesinde belirtilen ücretlere ilişkin kağıtların damga vergisinden istisna olduğu hükmüdür.

Yukarıda yer alan mevzuat düzenlemeleri ve özelgede yer alan açıklamalara göre;

• Ulaşım ihtiyacı için ödenen bedellerin (istisna olsun ya da olmasın) tamamının ücret bordrosunda gösterilmesi,
• İlgili şartların sağlanması halinde hesaplanan tutarın bu kapsamda gelir vergisi istisnası uygulamasında dikkate alınması,
• Bu uygulama kapsamında gelir vergisinden istisna edilen kısım için damga vergisi istisnasının da uygulanması,
• Ulaşım ihtiyacı için yapılan ödemenin gelir vergisi uygulanan kısmı için damga vergisinin de uygulanması

Gerekmektedir .

23.02.2023

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.