Melis Tekin
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
yenermuhasebe@hotmail.com

Mücbir Sebep Hâlinden Etkilenen Süreler

Deprem Sebebi ile Mücbir Sebep Kapsamına Alınan İllerimiz

6 Şubat 2023 tarihinde yaşanan ve 10 ilimizi (Adana, Adıyaman, Diyarbakır, Gaziantep, Hatay, Kahramanmaraş, Kilis, Malatya, Osmaniye ve Şanlıurfa) etkileyen depremler nedeniyle 08 Şubat 2023 tarihinde Hazine ve Maliye Bakanlığı bu iller için mücbir sebep hâli ilân etmiştir.

16 Şubat 2023 Tarihinde Elazığ ilinde, 21 Şubat 2023 tarihinde ise Sivas ili Gürün ilçesinde de bakanlık tarafından mücbir sebep hali ilan edilmiştir.

Bu il ve ilçeler 5510 sayılı Kanunun 91 inci maddesi gereğince de mücbir sebep kapsamına alınmıştır.

Mücbir Sebep Süresi

Depremden etkilenen illerde bulunan mükelleflerin vergi kanunlarının uygulanması bakımından 06 Şubat 2023 ila 31 Temmuz 2023 (bu tarih dâhil) tarihleri arasında mücbir sebep halinde olduğu kabul edilmiştir.

Vergisel Açıdan Etkilenen Süreler

Mücbir sebep hâli süresince vergi beyannamelerinin ve bildirimlerin verilme süresi 15 Ağustos 2023 Salı günü sonuna kadar, bu beyan ve bildirimler üzerinden tahakkuk eden vergi, ceza ve gecikme faizlerinin ödeme süreleri ise 31 Ağustos 2023 Perşembe günü sonuna kadar uzatılmıştır. Ocak/2023 dönemine ait beyanlar ile 2022 yılına ait Yıllık Gelir Vergisi ve Kurumlar Vergisi Beyannameleri de kapsamdadır.

Ayrıca deprem  tarihinden önce tahakkuk etmiş, ödeme süresi mücbir sebep hali ilan edilen süreye rastlayan her türlü vergi, ceza ve gecikme faizinin ödeme süresi, 2023 yılı motorlu taşıtlar vergisinin ikinci taksit ödeme süresi, deprem tarihinden önce ikmalen, re'sen veya idarece tarh edilen ve vadesi mücbir sebep halinin başladığı tarihten sonrasına rastlayan her türlü vergi, ceza ve gecikme faizinin ödemesi 31 Ağustos 2023 Perşembe günü sonuna kadar ödendiği takdirde süresinde ödenmiş sayılacaktır.

2023 yılına ilişkin 1.Dönem Gelir Geçici Vergi Beyannameleri ile Kurum Geçici Beyannameleri mücbir sebep hâli kapsamında değerlendirilen mükellefler için verilmeyecektir.

Bu süreler mücbir sebep ilan edilen illerde faaliyet yürüten meslek mensuplarıyla aralarında deprem tarihi itibarıyla Aracılık ve Sorumluluk Sözleşmesi bulunması durumunda; mücbir sebep ilan edilen iller dışındaki müşterileri açısından da geçerli olacaktır.

Katma değer vergisinde yapılacak tevkifat sorumluluğu açısından ise KDV Genel Uygulama Tebliğinin I/C-2.1.3.1 bölümünün sonunda yer alan aşağıdaki düzenlemelere göre hareket edilmelidir.

“213 sayılı Kanuna göre, mücbir sebebin başladığı tarihten sona erdiği tarihe kadar geçen sürede, mücbir sebepten yararlanan mükelleflerin vergi ödevleri ertelenmektedir. Bu kapsamda beyanname verme yükümlülükleri ileri tarihe ertelenen mükelleflerin, mücbir sebep halinde bulunduğu süre içerisinde kısmi tevkifat kapsamındaki alımlarında tevkifat uygulanmaz. (EK: 34 sayılı KDV GUT, 5.2.2021) Şu kadar ki, işleme taraf satıcı mükellefin de mücbir sebep kapsamında bulunması halinde, söz konusu alımlarda genel hükümler çerçevesinde tevkifat uygulamasına devam olunur.”

Alıcı mücbir sebep kapsamında, satıcı değil ise tevkifata tabi  mal ve hizmetler için KDV tevkifatı uygulanmayacak, KDVnin tamamı satıcıya ödenecektir.

Alıcı mücbir sebep kapsamında değil, satıcı mücbir sebep kapsamında ise, tevkifat uygulanacak alıcı yaptığı KDV tevkifatını yasal süresi içinde beyan edip ödeyecektir.

Hem alıcı hem satıcı mücbir sebep kapsamında ise tevkifata tabi mal ve hizmetlerde KDV tevkifatı yapılacaktır. Alıcı tarafından bu şekilde yapılan tevkifat, alıcının mücbir sebep durumu sona erdikten sonra beyan edilecektir.

Mücbir sebep halinin tam tevkifata tabi işlemlerde tevkifat uygulamasına herhangi bir etkisi bulunmamaktadır. 

Kapsamda bulunan vergi mükelleflerinin vergi borçları 02 Ekim 2023 Pazartesi günü sonuna kadar başvuru yapmaları ve gerekli şartları da taşımaları kaydıyla faiz alınmaksızın 24 aya kadar taksitlendirilecektir.

7256 ve 7326 sayılı kanunlarla yapılandırılmış olan borçların ödeme planları da yeniden belirlenmiştir. Taksit ödeme tarihleri 06.02.2023 ile 31.07.2023 (bu tarih dâhil) arasında olan taksitlerden, ilk taksit ödeme süresi 31 Ağustos 2023, sonraki taksitlerin ödeme süreleri de bu ayı takip eden ikişer aylık dönemlere ertelenmiştir. İlgili kanunlar kapsamında aylık taksitler halinde ödenmesi gereken taksitler ise, ilki 31 Ağustos 2023 olmak üzere, birer ay ötelenmiştir.

SGK Yükümlülükleri Açısından Etkilenen Süreler

Mücbir sebep kapsamına alınan yerler için 06 Şubat 2023 ila 30 Nisan 2023 tarihleri arasında 5510 sayılı Kanuna göre vermekle yükümlü olunan her türlü bilgi, belge ve beyannamelerin (iş kazaları ile meslek hastalıkları bildirimleri dahil) 26 Mayıs 2023 tarihine kadar (bu tarih dahil) verilebilecektir.

06 Şubat 2023 tarihinden önce ödeme süresi dolmuş mevcut prim borçları ile 2023 yılı Ocak, Şubat, Mart, Nisan, Mayıs, Haziran, aylarına ait prim borçları 5510 sayılı Kanunun 89 uncu maddesinde belirtilen gecikme cezası ve gecikme zammı uygulanmaksızın 31 Ağustos 2023 tarihine (bu tarih dahil) kadar ertelenecektir.

Yapılandırılmış, tecil ve taksitlendirilmiş olup, 06 Şubat 2023 tarihi itibarıyla yapılandırma/taksitlendirmesi bozulmamış borçların ödeme süreleri 31 Ağustos 2023 tarihine kadar uzatılmıştır.

Borçlanma ve ihya kapsamındaki borçlardan son ödeme tarihi 06 Şubat 2023 ila 31 Ağustos 2023 tarihleri arasında olanlar için son ödeme tarihi 31 Ağustos 2023 olarak dikkate alınacaktır.

Kontrol muayenesine tabi olanlardan kontrol muayene tarihleri 01 Şubat 2023 ila 31 Ağustos 2023 tarihleri arasında olanların, kontrol muayene tarihleri 31 Ağustos 2023 olarak belirlenmiştir.

Fazla veya Yersiz Ödemeler ve Kamu Zararlarından Kaynaklanan Kurum Alacaklarından 06 Şubat 2023 tarihi itibarıyla yapılandırma/taksitlendirme işlemleri bozma koşuluna girmemiş ve ödeme süresi dolmuş mevcut alacaklar ile 31 Ağustos 2023 tarihine kadar tahakkuk edecek olan alacakların son ödeme tarihi ilgili mevzuatı gereği gecikme zammı uygulanmaksızın 31 Ağustos 2023 tarihine (bu tarih dahil) ertelenecektir.

Mücbir sebep hali ilan edilen Adıyaman, Hatay ve Kahramanmaraş illerinde faaliyet gösteren meslek mensuplarıyla 6/2/2023 tarihi itibariyle aracılık ve sorumluluk sözleşmesi bulunan ve mücbir sebep ilan edilen yerler dışında işyeri bulunan işverenler hakkında 2023-8 sayılı Sgk genelgesi yayınlanmıştır. 2023-9 sayılı genelge ile Malatya ilinde faaliyet gösteren meslek mensuplarının da aynı genelgede belirtilen şartlara haiz oldukları belirtilmiştir.

Buna göre mücbir sebep hali ilan edilen Adıyaman, Hatay ve Kahramanmaraş illerinde faaliyet gösteren meslek mensuplarıyla 6/2/2023 tarihi itibariyle aracılık ve sorumluluk sözleşmesi bulunan ve mücbir sebep ilan edilen yerler dışında işyeri bulunan işverenlerin, muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinin “SGK Bildirimleri” kısmının verilme süresi ile beyannamelerin verilmesi dolayısıyla tahakkuk eden sigorta primlerinin ödeme sürelerinin ertelenmesinin uygun olacağı değerlendirilmiştir.

Bu kapsamda bulunan işyerleri tarafından; 2023/Ocak, Şubat ve Mart ayına ilişkin muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinin “SGK Bildirimleri” kısmının 26 Mayıs 2023 tarihine kadar verilmesi, tahakkuk edecek prim borçlarının 31 Mayıs 2023 tarihine kadar ödenmesi halinde söz konusu yükümlülükler yasal süre içinde yerine getirilmiş sayılacaktır.

https://www.gib.gov.tr/hazine-ve-maliye-bakanligi-tarafindan-kahramanmarasta-meydana-gelen-depremden-etkilenen-yerler-icin

https://www.sgk.gov.tr/Duyuru/Detay/Prim-Borclarinin-Odenme-Sureleri-ile-Kuruma-Verilmekle-Yukumlu-Olunan-Bilgi-Belge-ve-Beyannamelerin-Verilme-Surelerinin-Ertelenmesine-Dair-Duyuru-2023-02-09-11-29-03

https://adanasmmmo.org.tr/mucbir-sebep-haline-iliskin-aciklamalar/

https://www.alomaliye.com/2023/02/15/mucbir-sebepte-KDV-tevkifati-uygulamasi/

27.02.2023

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> YIL SONU KAMPANYASI: Muhasebecilere Özel Web Sitesi 1.249 TL yerine 999 TL + KDV
     Ayrıntılar için tıklayın.

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.