Melike Küllü
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
melikekullu@simurgdenetim.com.tr

TSRS 2: İklimle İlgili Açıklamalar ve Sürdürülebilirlik Raporlaması

Dünyada sınırlı seviyede bulunan doğal kaynakların, giderek artmakta olan insan nüfusuna yet­meyeceği konusundaki tartışmaların geçmişi iki yüz yıl öncesine kadar dayanmaktadır. Bu konudaki tartışmaların, “sürdürülebilirlik” adı altında kavramlaşarak genel kabul gören tanımının yapılması, 1987 yılındaki “Brundland Raporu” ile gerçekleşmiştir. Rapordaki tanıma göre; dünyada bugün kar­şılanılması gereken ihtiyaçların, gelecek nesillerin gereksinimlerini göz ardı etmeden gerçekleştiril­mesi gerektiği vurgulanmıştır (Anand & Şen, 2000, s.2034).

Sürdürülebilirliğin sağlanması konusunda işletmeler büyük önem arz etmekte olup, faaliyetlerini gerçekleştirirken hem günümüzün hem de gelecek nesillerin çevresel, sosyal ve ekonomik kaynak­larının şekillendirilmesinde etkili olmaktadır (Özsözgün Çalışkan, 2012, s.47). Paydaşlar ve yatırım­cılar tarafından, işletmelerin sürdürülebilirlik stratejileri ve politikalarının da raporlanması beklen­mekte, sadece finansal bilgilerin raporlanması anlayışı eskide kalmaktadır (Özgül & Tarhan Mengi, 2016, s.2). Bu bağlamda Türkiye’ de 2014 yılında, Borsa İstanbul’ da işlem gören şirketlerin sürdürü­lebilirlik konusundaki uygulamalarının arttırılmasını sağlamak amacıyla, BIST Sürdürülebilirlik En­deksi oluşturulmuştur (Borsa İstanbul Sürdürülebilirlik Endeksi).

Söz konusu endeksteki şirketlerin sürdürülebilirlik performanslarının ölçümü, Borsa İstanbul ile 2021 yılında imzalanan anlaşma gereğince, veri tabanı şirketi olan “Refinitiv Enformasyon Limi­ted Şirketi” tarafından gerçekleştirilmektedir. Endekste yer alan şirketlerin sürdürülebilirlik perfor­manslarını ölçümleyebilmek için, çevresel, sosyal ve yönetişim (ESG) olarak 3 ana boyut ve toplam 10 kategoriden oluşan skorları, Refinitiv tarafından ölçülmekte ve yayınlanmaktadır.

Küresel iklim krizi, işletmelerin sadece operasyonlarını değil, aynı zamanda raporlama süreçlerini de yeniden tanımlamalarını gerektiriyor. Türkiye Sürdürülebilirlik Raporlama Standartları (TSRS), bu değişimi desteklemek için önemli bir çerçeve sunuyor.

TSRS 2, özellikle iklimle ilgili açıklamalara odaklanarak, sürdürülebilir finansal raporlamada yeni bir dönem başlatıyor. Bu makalede, TSRS 2’nin temel unsurları, büyük şirketlerin bu standartlara uyum örnekleri ve işletmelere sağladığı avantajlar ele alınacaktır.

TSRS 2 (İklimle İlgili Açıklamalar), Türkiye Sürdürülebilirlik Raporlama Standartları'nın (TSRS) bir parçasıdır ve işletmelerin iklim değişikliğinin etkilerine yönelik finansal açıklamalar yapmalarını zorunlu kılar.

Bu standardın temel amacı:

- İklimle ilgili risk ve fırsatların, işletmelerin finansal durumu üzerindeki etkilerini açıklığa kavuşturmak.

- İşletmelerin iklim stratejilerini şeffaf bir şekilde ortaya koymalarını sağlamak.

-Paydaşlara karar alma süreçlerinde kullanılabilir bilgiler sunmaktır.

TSRS 2, işletmelerin maruz kaldığı ve etkilenmesi beklenen iklimle ilgili risk ve fırsatları kapsar.

 Standardın temel kapsamı:

- Fiziksel Riskler: Ani ve uzun vadeli iklim olaylarından kaynaklanan etkiler. Örneğin, artan sıcaklık dalgaları, seller veya kuraklık.

- Geçiş Riskleri: Daha düşük karbonlu bir ekonomiye geçiş sürecinde ortaya çıkan düzenleme, teknoloji, pazar ve itibarla ilgili riskler.

- İklimle İlgili Fırsatlar: Yenilenebilir enerji, enerji verimliliği, düşük karbonlu ürünler ve yeşil finansman gibi olumlu etkiler.

TSRS 2’nin Temel Bileşenleri

TSRS 2, iklimle ilgili açıklamaları dört ana başlık altında ele alır:

1. Yönetişim: Şirketlerin iklim risklerini izleme ve yönetme süreçlerini açıklar.

Bu kapsamda açıklanması gerekenler:

- Yönetim kurulu veya üst yönetim seviyesinde iklimle ilgili risk ve fırsatlara ilişkin sorumlulukların nasıl belirlendiği.
- İklim hedeflerinin belirlenmesinde yönetim organlarının rolü.

-Yönetişim süreçlerinin, kontrollerin ve prosedürlerin işletmenin sürdürülebilirlik politikalarına nasıl entegre edildiği.

2. Strateji: İklim değişikliğinin işletmelerin iş modelleri üzerindeki etkilerini anlamayı amaçlar.

Temel unsurlar:

- İşletmenin kısa, orta ve uzun vadede karşılaşabileceği iklim riskleri ve fırsatları tanımlaması.
- İklim değişikliğinin iş modeli ve değer zinciri üzerindeki etkilerinin değerlendirilmesi.

- Senaryo analizleri kullanılarak, iklim değişikliğinin nakit akışları ve finansal yeterlilik üzerindeki etkilerinin öngörülmesi.

3. Risk Yönetimi: İklimle ilgili risklerin nasıl değerlendirildiğini ve önceliklendirildiğini ele alır.

Açıklanması gerekenler:

- İklimle ilgili risklerin genel risk yönetimi süreçlerine nasıl entegre edildiği.

- Senaryo analizlerinin risk belirleme süreçlerindeki rolü.

- İklim risklerinin diğer risk türlerine göre önceliklendirilme yöntemleri.

4. Metrikler ve Hedefler: Şirketlerin emisyon ölçümleri ve hedef belirleme süreçlerini düzenler.
Bu kapsamda:

-Kapsam 1, Kapsam 2 ve Kapsam 3 sera gazı emisyonlarının ölçümü ve raporlanması.
-Karbon ayak izinin azaltımına yönelik hedefler ve bu hedeflere ulaşma ilerlemesinin açıklanması.

-Uluslararası standartlara uygun metriklerin ve metodolojilerin kullanılması.

Uygulama Rehberi ve Öneriler

TSRS 2, işletmelerin uygulama süreçlerinde dikkate alması gereken spesifik rehberlik sunar.

Önerilen yaklaşımlar:

- Uluslararası standartlarla (ör. TCFD ve Sera Gazı Protokolü) uyumlu yöntemlerin benimsenmesi.
- Raporlama sürecinde sektör bazlı metriklerin ve rehberlerin dikkate alınması.
- İşletmelerin iklim dirençliliği değerlendirmesi yaparak, uzun vadeli stratejilere uyum sağlamaları.

Büyük Şirketlerin TSRS 2’ye Uyum Örnekleri

PwC Türkiye

PwC Türkiye, 2030 yılına kadar net sıfır karbon hedefi kapsamında sürdürülebilirlik performansını güçlendirmeye odaklanmıştır. Şirketin 2021 sürdürülebilirlik raporunda yenilenebilir enerji kullanımı ve çevresel farkındalık projeleri öne çıkmaktadır.

Mey|Diageo

Mey|Diageo, TSRS 2 standartlarına uyum sağlamak amacıyla “Ekosistem 2030” stratejisini hayata geçirmiştir. 2023 raporunda karbon nötr hedefi ve su tasarrufu projeleri gibi uygulamalar dikkat çekmektedir.

BIST Sürdürülebilirlik Endeksi Şirketleri

BIST Sürdürülebilirlik Endeksi’nde yer alan 65 şirketin ESG performansları, çevresel, sosyal ve yönetişim kriterlerinde liderlik etmektedir. Bu şirketlerin raporları, TSRS 2’nin uygulanabilirliğine yönelik önemli bir rehberdir.

Sonuç

TSRS 2, işletmelerin iklimle ilgili risk ve fırsatlarını etkin bir şekilde yönetmelerine olanak tanır. Şeffaf raporlama sayesinde paydaşların güvenini artırırken, şirketlerin sürdürülebilirlik performanslarını iyileştirmelerine yardımcı olur. PwC Türkiye, Mey|Diageo ve BIST Sürdürülebilirlik Endeksi’ndeki şirketlerin örnekleri, TSRS 2’nin uygulanmasının ekonomik, çevresel ve sosyal faydalarını göstermektedir.

Kaynaklar

1.PwC Türkiye Sürdürülebilirlik Raporu, 2021.

2.Mey|Diageo Sürdürülebilirlik Performansı Raporu, 2023.

3. Marmara Üniversitesi Öneri Dergisi, "Sürdürülebilirlik Raporlaması ve BIST Endeksi", 2023.

4.Türkiye Sürdürülebilirlik Raporlama Standartları (TSRS) 2.

5. Anand & Şen, 2000, s.2034

6. Özsözgün Çalışkan, 2012, s.47

7. Özgül & Tarhan Mengi, 2016, s.2

17.01.2025

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.

>> YILIN KAMPANYASI: Muhasebecilere Özel Web Sitesi 1.249 TL + KDV  Ayrıntılar için tıklayın.