Melek Öz
Gelir Uzmanı
armonimelek@gmail.com

Kaynak Kullanımı Destekleme Fonu (KKDF) ve KKDF’nin Bütçe Gelirleri İçerisindeki Seyri

Kaynak Kullanımı Destekleme Fonu (KKDF), 1984 yılından sonra ihracatın ve yatırımların teşviki amacıyla kurulan fonlardan birisidir. 84/8860 sayılı Kararın 1 inci maddesinde “Kalkınma planı ve yıllık programlarda öngörülen hedeflere uygun olarak ihracatı ve yatırımlarda kaynak kullanımını desteklemek yoluyla banka kaynaklarının bu sahalara yönlendirilmesini ve ihtisas kredilerinde kredi maliyetlerinin düşürülmesini teminen” ifadesine yer verilmiştir.

1211 sayılı Kanunun 3098 sayılı Kanunla değişik 40. madde 11- b, c fıkralarına dayanılarak T.C. Merkez Bankası nezdinde “Kaynak Kullanımını Destekleme Fonu”nun kurulduğu belirtilmiştir. KKDF 2002 yılından sonra T.C. Hazine ve Maliye Bakanlığına devredildi.

KKDF kurulduğundan bugüne kadar kararlarda belirtilen amaçlardan başka, uygulamada başka amaçların da gerçekleşmesine katkı sağlamaktadır. Bu amaçlar:

1. İhracatın ve yatırımların teşvik edilmesi,
2.  Banka kaynaklarının özendirilmesi istenen alanlara yönlendirilmesi ve ihtisas kredilerinde kredi maliyetinin düşürülmesi,
3. Fon oranları üzerinde değişiklikler yapılarak para ve kredi politikasının uygulanması, ithalatın ve kredilerin özendirici veya caydırıcı kılınmasıdır.

Kaynak kullanımını destekleme fonu kesintisine tabi olan işlemlerin genel özelliği “bir kredilendirme unsuruna” sahip olmalarıdır. Bu işlemlerden bazıları aşağıdaki şekilde sıralanabilir:

• Krediler
• Gayri Nakdi Krediler
• Kredi Kartı Borç Taksitlendirmeleri ve Kredi Kartı Nakit Avansı
• Dövize Endeksli ve Diğer Endeksli Krediler
• Katılım Bankalarınca Kullandırılan Fonlar
• Yurt Dışından Sağlanan Krediler
• Fiduciary İşlemler (İnançlı İşlemler)
• Prefinansman Kredileri
• İhracat Faktoringi
• Postfinansman Kredileri

12/5/1988 tarihli ve 88/12944 sayılı Kararnameye ilişkin KKDF Hakkında 6 Sıra No.lu Tebliğin 2 inci maddesinde; bankalar ve finansman şirketlerince kullandırılan tüketici kredileri (gerçek kişilere ticari amaçla kullanılmamak kaydıyla kullandırılan krediler) ile diğer krediler KKDF kesintisi yapılacak işlemler arasında sayılmıştır.

20/6/2001 tarihli ve 4684 sayılı Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun geçici 3 üncü maddesinin (a) bendi uyarınca KKDF kesintisi oranlarını sıfıra kadar indirme veya on beş puana kadar yükseltme veya kesintiyi tümüyle kaldırma hususlarında Cumhurbaşkanı yetkilidir.

12/5/1988 tarihli ve 88/12944 sayılı Kararnameye ilişkin KKDF Hakkında 6 Sıra No.lu Tebliğin 2 inci maddesinde kesinti oranlarına yer verilmiştir.

Tablo 1: KKDF Kesinti Oranları

Kaynak: KKDF Hakkında 6 Sıra No.lu Tebliği

21.06.2021 tarihli ve 4091 sayılı Cumhurbaşkanı kararının ekine göre, bankalar ve finansman şirketleri dışında Türkiye’de yerleşik kişilerin Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası ve Uluslararası Finans Kurumundan sağladıkları kredilerde KKDF kesintisi %0 olarak tespit edilmiştir.

09.01.2023 tarihli ve 4091 sayılı Cumhurbaşkanı kararının ekine göre, finansal kiralama şirketlerinin yurt dışından sağladıkları kredilerde KKDF kesintisi %0 olarak tespit edilmiştir.

Tablo 1’deki oranları kullanılarak KKDF kesintisi hesaplanır. KKDF kesintisinin hesaplanma şekli şöyledir:

KKDF Kesintisi Tutarı= Faiz Tutarı × KKDF Kesintisi Oranı

Örnek 1: Bankalar ve finansman şirketlerince kullandırılan kredi türünde aylık 1000 TL olarak hesaplanan faize uygulanmaktadır.

KKDF Kesintisi Tutarı= Faiz Tutarı × KKDF Kesintisi Oranı

KKDF Kesintisi Tutarı= 1000x0,15= 150 TL KKDF alınmaktadır.

KKDF Hakkında 6 Sıra No.lu Tebliğin "Fona Kesinti Yapılmayacak Krediler" başlıklı 3 üncü maddesinde KKDF kesintisi yapılmayacak işlemler sayılmıştır.

Fon kesintilerinin yatırılma zamanı bankalar, özel finans kurumları ve finansman şirketleri, hesaplanacak fon kesintilerini,

- Türk lirası kredilerde (Endeksli krediler dâhil) faiz tahakkukunu,

- Döviz kredilerinde kredinin kullanıldığı veya kullandırıldığı tarihi,

- Kredili ithalatta tahsilatı, izleyen ayın 15 inci günü akşamına kadar Kaynak Kullanımını Destekleme fonu’na yatırmak zorundadırlar.

Müeyyide uygulanması nedeniyle Gümrük idarelerince yapılan fon tahsilatları haftalık olarak Kaynak Kullanımını Destekleme Fonu’na aktarılır.

Tablo 2: 2015-2024 Yılları Arasında Kaynak Kullanımı Destekleme Fonu Kesintisi Tutarları

Yıllar	Gerçekleşen Kaynak Kullanımı Destekleme Fonu Kesintisi (Bin TL)	Bütçe Tahmini Kaynak Kullanımı Destekleme Fonu Kesintisi  (Bin TL)
2015	5.087.479	5.014.230
2016	5.701.403	5.720.463
2017	6.412.310	6.293.881
2018	8.013.790	7.202.176
2019	9.960.584	9.193.096
2020	9.788.437	10.496.000
2021	14.383.159	11.326.302
2022	22.928.577	23.877.234
2023	46.994.487	41.027.926
2024	133.847.487	78.351.402

Grafik1: 2015-2024 Yılları Arasında Kaynak Kullanımı Destekleme Fonu Kesintisi Tutarları

Kaynak:https://muhasebat.hmb.gov.tr/merkezi-yonetim-butce-istatistikleri verilerinden yararlanılarak hazırlanmıştır.

Tablo 1’de 2015-2024 yılları arasında Kaynak Kullanımı Destekleme Fonu Kesintisi Tutarları,  Bütçe Gelirleri içerisindeki tutarlar gösterilmiştir. 2024 yılında 133.847.487 (Bin TL) en yüksek KKDF kesinti gerçekleşmiştir.

Kaynaklar

Gelir İdaresi Başkanlığı, Kaynak Kullanımını Destekleme Fonu Hakkında Tebliğ (Sıra No:6)

Çelik, A, “Kaynak Kullanımı Destekleme Fonu(KKDF)”, Konya Ticaret Odası, Etüd Araştırma Servisi.

ÖZ, Melek, “Engellilerin KKDF ve BSMV Yönünden Değerlendirilmesi”, Malî Hukuk Dergisi, Cilt No.: 18, Sayı No.: 209, 2022, s. 1061-1072.

13.03.2025

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.

>> YILIN KAMPANYASI: Muhasebecilere Özel Web Sitesi 1.249 TL + KDV  Ayrıntılar için tıklayın.