Mehmet Yılmaz
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
Bağımsız Denetçi
Bilim Uzmanı
mehmet.yilmaz@centrumdenetim.com

Vergiye Uyumlu Mükelleflere Sağlanan Vergi İndirimi

I. GİRİŞ

27.05.2020 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan “312 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliği” ile, 7194 sayılı Kanunla Gelir Vergisi Kanunu (GVK)’nun mükerrer 121. maddesindeki vergi indirimi müessesine ilişkin olarak yapılan değişiklikler çerçevesinde konuyla ilgili genel düzenlemelerin yer aldığı 301 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliği’nin ilgili bölümleri revize edilmiş ve düzenlemeye yönelik uygulama usul ve esasları açıklanmıştır. Yapılan düzenleme ile indirimden yararlanma şartları daha da kolaylaştırılarak daha fazla mükellefin indirimden yararlanmasına olanak sağlanmıştır.

Bu çalışmada, uyumlu mükellef indiriminden kimler yararlanabilir, indirim oranı ve azami indirim tutarı, iade durumu, indirimden yararlanma şartları ve tebliğde yer alan önemli hususlara yer verilmiştir.

II. VERGİ İNDİRİMİNDEN KİMLER YARARLANABİLİR?

Gelir Vergisi Kanunu mükerrer 121. maddesinde belirtilen şartları sağlamak kaydıyla, ticari, zirai veya mesleki faaliyeti nedeniyle gelir vergisi mükellefi olanlar ile kurumlar vergisi mükelleflerinden (finans ve bankacılık sektörlerinde faaliyet gösterenler, sigorta ve reasürans şirketleri ile emeklilik şirketleri ve emeklilik yatırım fonları hariç olmak üzere), mükellefler yararlanabilir.

III. VERGİ İNDİRİM ORANI NE KADARDIR?

Gelir Vergisi Kanunu mükerrer 121. maddesinde belirtilen şartları taşıyan mükelleflerin yıllık gelir veya kurumlar vergisi beyannameleri üzerinden hesaplanan verginin %5’i, ödenmesi gereken gelir veya kurumlar vergisinden indirilecek olup, hesaplanan indirim tutarı, 1 milyon Türk lirasından fazla olamaz.

IV. VERGİ İNDİRİM TUTARI ÖDENMESİ GEREKEN VERGİDEN FAZLA OLMASI HALİNDE İADE NASIL OLUR?

Vergi indirimi tutarının ödenmesi gereken vergiden fazla olması durumunda kalan tutar, yıllık gelir veya kurumlar vergisi beyannamesinin verilmesi gereken tarihi izleyen bir tam yıl içinde mükellefin beyanı üzerine tahakkuk eden diğer vergilerinden mahsup edilebilir. Bu süre içinde mahsup edilemeyen tutarlar red ve iade edilmez.

Gelir vergisi mükelleflerinin yararlanacağı indirim tutarı, ticari, zirai veya mesleki faaliyet nedeniyle beyan edilen kazançların toplam gelir vergisi matrahı içerisindeki oranı dikkate alınmak suretiyle hesaplanan gelir vergisi esas alınarak tespit edilir.

V. UYUMLU MÜKELLEFLERE SAĞLANAN İNDİRİMDEN YARARLANMA ŞARTLARI NELERDİR?

Gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin vergi indiriminden yararlanabilmeleri için;

• İndirimin hesaplanacağı beyannamenin ait olduğu yıl ile bu yıldan önceki son iki yıla ait vergi beyannamelerinin kanuni süresi içerisinde verilmiş ve indirimin hesaplanacağı beyannamenin verildiği tarih itibarıyla bu beyannameler üzerine tahakkuk eden vergilerin ödenmiş olması,
• İndirimin hesaplanacağı beyannamenin ait olduğu yıl ile bu yıldan önceki son iki yıl içerisinde haklarında beyana tabi vergi türleri itibarıyla ikmalen, re’sen veya idarece yapılmış bir tarhiyat bulunmaması,
• Vergi indiriminin hesaplanacağı beyannamenin verildiği tarih itibarıyla vergi aslı (vergi cezaları ile fer’i alacaklar dâhil) 1.000 Türk lirasının üzerinde vadesi geçmiş borcunun bulunmaması,
• Vergi indiriminin hesaplanacağı beyannamenin ait olduğu yıl ile önceki dört takvim yılında Vergi Usul Kanununun 359. maddesinde sayılan fiillerin işlenmemiş olması,

şarttır.

07.12.2019 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 7194 sayılı Kanunla GVK’nın mükerrer 121.maddesinde değişiklik yapılarak detayları 312 seri nolu gelir vergisi tebliğinde açıklanmıştır.  Yapılan değişiklikle, vergi indiriminden faydalanılması için gerekli olan şartlar korunurken bu şartlardan, indirimin hesaplanacağı beyannamenin ait olduğu yıl ile bu yıldan önceki son iki yıla ait vergi beyannamelerinin kanuni süresi içerisinde verilmesi ve bu beyannameler üzerine tahakkuk eden vergilerin yasal süresinde ödenmesi şartı esnetilmiş olup, vergi indirimi uygulaması için söz konusu vergilerin yasal süresinde ödenmesi yerine indirimin hesaplanacağı beyannamenin verildiği tarih itibariyla ödenmesinin yeterli olması sağlanmıştır.

VI. KANUNİ SÜRESİ İÇERİSİNDE VERİLMESİ VE TAHAKKUK EDEN VERGİLERİN BELİRTİLEN SÜREDE ÖDENMİŞ OLMASI ŞARTINDA ESAS ALINAN BEYANNAMELER HANGİLERİDİR?

301 seri no.lu Gelir Vergisi Genel Tebliği’nin vergi indiriminden yararlanma şartlarına ilişkin detayların açıklandığı bölümde değişikliğe gidilerek, mükelleflerin vergi indiriminden yararlanılması için indirimin hesaplanacağı beyannamenin ait olduğu yıl ile bu yıldan önceki son iki yıla ait vergi beyannamelerinin kanuni süresi içerisinde verilmiş olması koşulunun uygulamasında esas alınan vergi beyannamelerinin kapsamı daraltılmıştır. 

Söz konusu değişiklik öncesinde, kanuni süresi içerisinde verilmesi gereken ve tahakkuk eden vergilerin ödenmiş olması şartında esas alınan beyannamelerin kapsamı, Maliye Bakanlığına bağlı vergi dairelerine verilmesi gereken tüm vergi beyannameleri olarak belirlenmişken yapılan düzenleme sonrasında;

• Yıllık gelir vergisi ve kurumlar vergisi beyannameleri,
• Geçici vergi beyannameleri,
• Muhtasar, muhtasar ve prim hizmet beyannameleri ile
• Hazine ve Maliye Bakanlığına bağlı vergi dairelerine verilmesi gereken katma değer vergisi ve özel tüketim vergisi beyannameleri

şeklinde tadadi olarak sayılmak suretiyle belirlenmiş ve böylece söz konusu beyannamelerin kapsamı vergi türleri itibariyle sınırlandırılmıştır. Buna göre, Damga Vergisi Beyannamesi gibi Tebliğ’de sayılmamış olan beyannamelerin kanuni süresi içerisinde verilmemesi veya bunlara istinaden tahakkuk eden vergilerin belirtilen sürede ödenmemiş olması durumlarında da vergi indirimi uygulamasından yararlanılması mümkün olacaktır.

VII. SONUÇ

Sonuç olarak 301 Seri Nolu Gelir Vergisi Tebliğindeki şartlarda 7194 sayılı Kanunla Gelir Vergisi Kanunu Mükerrer 121.maddede değişikliğe gidilmiş olup, 312 Seri Nolu Gelir Vergisi Tebliği ile mükellef lehine iyileştirme getirilmiştir. Eski düzenlemeye göre uyumlu mükellef indiriminde yararlanma şartları oldukça zor olmakta birlikte, yararlanan mükellef sayısı sınırlı kalmıştır. Hazine ve Maliye Bakanlığı ise vergi ödemelerini teşvik etmek için şartları kolaylaştırdığını söylemek mümkündür. Söz konusu değişiklikle çok sayıda gelir ve kurumlar mükellefinin uyumlu mükellef indiriminden yararlanabileceğini söyleyebiliriz.

Vergiye gönüllü uyumun sağlanması amacıyla getirilen vergiye uyumlu mükellef indirimi, ülkemizde sık sık söz konusu olan vergi af ve yapılandırmalarının yaratmış olduğu adaletsizlik ve eşitliğin önlenmesi noktasında önemli bir düzenlemedir. Ülkemizde mevcut olan vergi sistemi ve uygulamalarının vergiyi uyumlu mükellefleri ödüllendirmek diğer bir ifade ile af kanunlarıyla eleştiri konusu edilen adaletsiz uygulamaların önüne geçilmek amacıyla vergiye uyumlu olarak tanımlanan mükelleflere, beyannameleri üzerinden hesaplanan verginin %5’i kadar bir tutarın, her hal ve takdirde 1.000.000,00-TL’yi aşmamak üzere, ödenecek vergiden indirim olanağı sağlanmış olacaktır.

05.11.2020

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.