Mehmet Uğur Yavuz
Sosyal Güvenlik Denetmeni
m.uguryavuz@gmail.com

AGİ Hesabında Yanlışlık Mı Var?

İş Kanunu’nun “Asgari Ücret” başlıklı 39. maddesi gereği ülkemizde iş sözleşmesi ile çalışan her türlü işçinin ekonomik ve sosyal durumlarının düzenlenmesi için Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca Asgari Ücret Tespit Komisyonu aracılığı ile ücretlerin asgari sınırları en geç iki yılda bir belirlenmektedir. Öte yandan Asgari Ücret Yönetmeliği’nde ise Asgari ücret: “İşçilere normal bir çalışma günü karşılığı ödenen ve işçinin gıda, konut, giyim, sağlık, ulaşım ve kültür gibi zorunlu ihtiyaçlarını günün fiyatları üzerinden asgari düzeyde karşılamaya yetecek ücreti” olarak tanımlanmıştır. 28.12.2020 tarih ve 2020/1 sayılı Asgari Ücret Tespit Komisyonu Kararı uyarınca Türkiye’de 2021 yılı için belirlenmiş olan günlük asgari ücret  119,25 TL’dir

İşsizlik ve yoksullukla mücadele araçlarının başında asgari ücret uygulaması gelir.  Asgari ücrete ilişkin politikanın etkinliğinin artırılması ve ücret üzerinde oluşan vergi yükünü hafifletmek amacıyla, bazı indirimlere başvurulmaktadır. Devlet, vergi yükünü mükellefler arasında dağıtırken sadece mali amaçlar doğrultusunda hareket etmez. Vergi adaletini sağlamak için artan oranlı vergileme, asgari geçim indirimi, ayırma ilkesi ve vergi istisna ve muafiyetlerinden yararlanır. Ücretliler için vergi yükünü azaltan sakatlık indirimi ve özel indirim gibi düzenlemeler de mevcut olmakla birlikte  geneli en çok ilgilendiren uygulama Asgari Geçim İndirimi (AGİ) uygulamasıdır. Gerçek usulde vergilendirilen ücretli çalışanlara medeni hali ve aile durumu göz önünde bulundurularak “asgari geçim indirimi” uygulanmaktadır. Asgarî geçim indirimi uygulaması ile ilgili açıklama ve düzenlemeler 265 seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğinde yer almaktadır. 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun 32. Maddesine göre asgari geçim indirimi; “ücretin elde edildiği takvim yılı başında geçerli olan ve sanayi kesiminde çalışan 16 yaşından büyük işçiler için uygulanan asgarî ücretin yıllık brüt tutarının; mükellefin kendisi için % 50’si, çalışmayan ve herhangi bir geliri olmayan eşi için % 10’u, çocukların her biri için ayrı ayrı olmak üzere; ilk iki çocuk için % 7,5, üçüncü çocuk için % 10, diğer çocuklar için % 5’idir”. Asgari geçim indirimi, belirtilen tutar ile gelir vergisi tarifesinin birinci dilimine uygulanan oranın çarpılmasıyla bulunan tutarın, hesaplanan vergiden mahsup edilmesi suretiyle uygulanır. Tebliğde uygulamanın nasıl yapılacağına dair pek çok örnek verilmiştir. Bu örneklerde 3 nolu dip notta belirtildiği üzere 2007 yılı için belirlenmiş olan asgari ücret kullanılmıştır. Fakat kullanılan asgari ücret komisyonun belirlemiş olduğu günlük tutar yani 18,75 TL değil bilakis bu tutarın 30 günlük karşılığı olan 562,50 TL olmuştur. Burada muhtemelen tebliğ hazırlanırken sigorta prim matrahı üzerinden bir hesaplama yapılmıştır ve bu hesaplama kanaatimce hatalı olmuştur.

2021 yılı için belirlenen asgari ücretin günlük tutarının 119,25 TL olduğunu yazımızın girişinde belirtmiştik. Toplam olarak 365 günün olduğu 2021 senesinde asgari ücretlinin yıllık brüt gelirinin hesabı şu şekilde olacaktır: 119,25 x 365 = 43.526,25 TL

2021 yılı için en düşük AGİ tutarının 268,31 TL olduğunu her yerde okudunuz. Dilerseniz Gelir Vergisi Kanunu’nun 32. Maddesinde belirtilen tanıma uygun olarak bekar ve çocuksuz işçi için asgari geçim indirimini hep birlikte adım adım tekrar hesaplayalım.

1-Ücretin elde edildiği takvim yılı başında geçerli olan ve sanayi kesiminde çalışan 16 yaşından büyük işçiler için uygulanan asgarî ücretin yıllık brüt tutarı: 119,25 x 365 = 43.526,25 TL

2- Mükellefin kendisi için % 50’si: 43.526,25 TL x 0,50 = 21.763,125 TL

3- Belirtilen tutar ile gelir vergisi tarifesinin birinci dilimine uygulanan oranın çarpılması: 21.763,125 TL x %15= 3.264,46 TL

4- Yıllık AGİ’nin aylık karşılığının tespiti: 3.264,46 TL / 12 Ay = 272,04 TL

Görüleceği üzere Kanunda yer alan tanıma uygun şekilde hesaplanan AGİ ile mevcut hesaplama yöntemi arasında (272,04 – 268,31) 3,72 TL’lik bir fark oluşuyor. Bu fark evli - çocuklu çalışanlar yönüyle daha da artıyor ve Anayasanın 73. Maddesine aykırı olarak dayanağı kanun olmayan bir vergi, tebliğ ile alınmış oluyor.

04.01.2021

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.