Mehmet Uğur Yavuz
Sosyal Güvenlik Denetmeni
m.uguryavuz@gmail.com

Vardiyalı İşlerde Fazla Mesai Uygulaması

24 saat kesintisiz iş yapan işyerlerinde, vardiya usulü çalışmanın uygulanması zorunludur. Mevzuatta, postalar halinde çalışma olarak adlandırılan vardiyalı çalışma sisteminde çalışma sürelerinin tespiti ve fazla çalışmanın esasları diğer işyerlerine göre kısmen farklılıklar arz etmektedir. Yazımızda 3 vardiya sisteminde çalışan işçilerin fazla çalışmalarına değinmeye çalışacağız.

Postalar Halinde İşçi Çalıştırılarak Yürütülen İşlerde Çalışmalara İlişkin Bazı Özel ve Usul Kurallar Hakkında Yönetmelikte anılan kurallara göre:

İşveren, vardiyalı çalışmaya istinaden bildirimleri ilan etmelidir. Öte yandan, işçilerin gece postalarında 7.5 saatten çok çalıştırılmaları yasaktır. Çalışma süresinin yarısından çoğu 20:00-06:00 gece dönemine rastlayan bir postanın çalışması, gece çalışması sayılır. Ayrıca saatleri 18 yaşını doldurmamış çocuk ve genç işçiler çalıştırılmamalıdır. Ancak, turizm, özel güvenlik ve sağlık hizmeti yürütülen işlerde işçinin yazılı onayının alınması şartıyla yedi buçuk saatin üzerinde gece çalışması yaptırılabilir. 1 iş haftası gece çalıştırılan işçiler, ondan sonra gelen 2 nci iş haftasında gündüz çalıştırılmalıdırlar.  Vardiya değişimlerinde yahut işçinin postası değiştiğinde iş görenin, sürekli olarak en az 11 saat dinlendirilmeden çalıştırılması yasaktır.

Çalışma yaşamının dinamizmi içerisinde 3 vardiya düzeninde çalışan işçilerin de fazla mesai yapmasını zaruri kılmaktadır. Örneğin bir sonraki vardiyada çalışacak işçinin aniden rahatsızlanması ve işe gelemeyeceğini söylemesi işvereni bir anda çaresiz bırakabilir. Böyle bir durumda genellikle uygulamada vardiyası devam eden işçiden çalışmasına devam etmesi istenmektedir. Bu durumda işçi bir sonraki postada çalışmasını sürdürmekte ve fazla çalışma yapmaktadır. İşte bu noktada akıllara bazı sorular gelmektedir.

Fazla çalışma yapan işçiye posta değiştirme esasları uygulanır mı?

Şayet bir sonraki vardiyada çalışmasını sürdüren işçi için uygulama posta değişimi gibi algılanırsa işçiye yeni vardiya öncesi 11 saat dinlenme verilmelidir. Bu durumda da fazla çalışma yaptırmak mümkün olmayacaktır. Kanaatim fazla çalışmanın posta değişimi şeklinde değerlendirilmeyeceği yönündedir.

Fazla çalışma yapan işçi gece vardiyasındaysa ne olur?

İşçimizin 16:00-24:00 vardiyasında çalışmaktayken yahut 24:00-08:00 vardiyasındayken çalışmasına devam etmesini isteyebilir miyiz? Kanaatimce her iki vardiya öncesi ve sonrasında “gece dönemine rastlayan bir postanın 7.5 saatten çok çalıştırılmalarının yasak olması hükmü” gereğince değerlendirilecek durumları mevcut olmaktadır.

Vardiyalı çalışan hangi saatlerde mesaili çalışabilir?

Gece çalışmalarında fazla çalışma yapılamaz, ancak gündüz çalışmasının ardından yapılan fazla çalışmanın bir kısmının gece dönemine rastlaması mümkündür. İşçiden vardiya öncesinde çalışmaya başlaması istenirse bu durumda aşağıdaki çalışma düzeni oluşacaktır.  Buna göre:

08:00-16:00 vardiyası sonrasında,

16:00-24:00 vardiyası öncesinde,

24:00-08:00 vardiyası sonrasında,

Günlük çalışma üst sınırı ve fazla mesai ücretinin de göz önüne alınması suretiyle fazla çalışma yaptırılabilir.

19.04.2018

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> YIL SONU KAMPANYASI: Muhasebecilere Özel Web Sitesi 1.249 TL yerine 999 TL + KDV
     Ayrıntılar için tıklayın.

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.