SMMM Evren Özmen 1 TL için 532.000 TL Fazla Vergi Ödeme Riski (22.11.2024)

E-bültenimize kayıt olun, yeni yazılar e-posta adresinize gelsin! Üye olmak için tıklayın.

EDİTÖRÜN SEÇTİKLERİ

YAZARLARIMIZ

Mehmet Uğur Yavuz
Sosyal Güvenlik Denetmeni
m.uguryavuz@gmail.com

Vergi Teşvikini Kullananlara SGK’dan Ceza (Mı?)

Geçen yıl kaleme almış olduğum ve münhasıran 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanununun geçici 18. Maddesinde yer alan ve damga vergisinin beyan edilmeyeceği ve ödenmeyeceği ibaresinin sorunlara yol açacağından bahsettiğim yazımın sosyal medyada son günlerde sıkça gündeme getirildiğine şahit olmaktayım. Konunun takipçilerinin anımsayacağı üzere iddiam damga vergisi tutarının işçiye ödenmesi gerektiği aksi halde işçiye noksan ödeme yapılmış olacağı şeklindeydi. 687 KHK’nın geçerli olduğu 2017 yılı verileriyle kısa bir hatırlatmada bulunmak gerekirse Aylık olarak 1777,50 TL olan asgari ücretin net hesabı Tablo 1’ de gösterilmiştir.

ASGARİ ÜCRETİN NETİNİN HESABI (TL / AY)[1]

ASGARİ ÜCRET	1.777,50
SGK PRİMİ% 14	248,85
İŞSİZLİK SİG. FONU% 1	17,78
GELİR VERGİSİ% 15	226,63
ASGARİ GEÇİM İNDİRİMİ	-133,31
DAMGA VERGİSİ% 0,759	13,49
KESİNTİLER TOPLAMI	373,44
NET ASGARİ ÜCRET	1.404.06

-TABLO1-

Brüt ücretten vergi ve sosyal güvenlik kesintileri gerçekleştirilerek net ücrete ulaşılmaktadır. Bir başka ifadeyle brüt ücret; net ücret, ücrete uygulanan vergiler ve sosyal güvenlik kesintilerini kapsamaktadır. Dolayısıyla asgari olarak belirlenen brüt ücretin de bahsi geçen değerleri kapsaması gerekmektedir. Ücretin muhasebeleştirilmesi de brüt ücretin hesaplanmasına uygun olarak gerçekleştirilmek zorundadır. Buna göre yukarıda örneklenen asgari ücretlinin ücret tahakkuku için günlük defter kayıtları Tablo 2’ de gösterilen şekilde olacaktır.

770 GENEL YÖNETİM GİDERLERİ HESABI 2.177,40
Brüt ücretler: 1.777,50
SSK işveren payı: 364,38
İşsizlik sigortası işveren payı: 35,55
136 DİĞER ÇEŞİTLİ ALACAKLAR HESABI 133,31
Asgari Geçim İndirimi: 133,31

                335 PERSONELE BORÇLAR HESABI 1404,0
                1. işçi: 1404
                360 ÖDENECEK VERGİ VE FONLAR HS 240,12
                Gelir vergisi: 226,63
                Damga vergisi: 13,49
                361 ÖDENECEK SOSYAL GÜVENLİK KESİNTİLERİ HS 666,6
                SSK işçi payı: 248,85
                SSK İşveren payı: 364,38
                İşsizlik sigortası işçi payı: 17,78
                İşsizlik sigortası işveren payı: 35,55

Ücret tahakkuku

-TABLO2-

4447 / geçici 18. Madde damga vergisine ilişkin olarak: “ Bu madde kapsamında yapılan ücret ödemelerine ilişkin düzenlenen kâğıtlara ait damga vergisinin aylık brüt asgari ücretin prim ödeme gün sayısına isabet eden kısmı beyan edilmez ve ödenmez” demektedir. Tıpkı kapıcıların ücretlerinde muaf tutulan verginin çalışanın net ücretine eklenmesi benzeri; 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanununa eklenen geçici 18. Maddesi gereği beyan edilmeyen damga vergisi tutarı da çalışanın net ücretine eklenmelidir.

Brüt ücreti formüle ettiğimiz ve Tablo 1’de yer alan değerleri formüle uyguladığımızda kastımız ve damga vergisi tutarının çalışana ödenmesi gerekliliği daha da net anlaşılacaktır.

Brüt Ücret = (Net Ücret) + (Damga vergisi) + (Gelir Vergisi-AGİ) + (SGK İşçi Payları)

Brüt Ücret = (1.404.06) + (13,49) + (226,63-133,31) + (248,85+17,78) = 1.777,50

Damga vergisinin beyan edilmediği ve ödenmediği durumda brüt ücret hesaplanması:

Brüt Ücret = (1.404.06) + (-) + (226,63-133,31) + (248,85+17,78) = 1.764,01

Görüldüğü üzere ulaşılan tutar 2017 yılı için belirlenmiş olan asgari ücretin aylık tutarının altında kalmakta dolayısıyla hatalı olmaktadır. Kanaatimce 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanununa eklenen geçici 17. ve 18. Maddelerinden yararlanılan asgari ücretlinin ücret tahakkuku için ilişkin günlük defter kayıtları Tablo 3’ te gösterilen şekilde olmalıdır.

                335 PERSONELE BORÇLAR HESABI 1417,50
                1. işçi: 1404
                360 ÖDENECEK VERGİ VE FONLAR HS 226,63
                Gelir vergisi: 226,63
                361 ÖDENECEK SOSYAL GÜVENLİK KESİNTİLERİ HS 666,6
                SSK işçi payı: 248,85
                SSK İşveren payı: 364,38
                İşsizlik sigortası işçi payı: 17,78
                İşsizlik sigortası işveren payı: 35,55

Ücret tahakkuku

-TABLO3-

İş sözleşmesi ile çalışan işçilerin asgari ücretleri “Asgari Ücret Tespit Komisyonu” tarafından belirlenir[2]. Komisyonun belirlediği asgari ücreti işçiye ödemeyen veya noksan ödeyen işverenlerse cezai yaptırımla karşılaşırlar[3]. Ayrıca kayıtların ve bordroların SGK incelemesinde geçersiz olduğu tespit edilirse işverenlerin her bir ay için ½’şer Asgari ücret tutarında kayıt geçersizliği cezasına maruz kalma riskleri vardır.

Uygulamada teşvikten yararlanılan işçi için tıpkı diğer teşvik tutarlarının mahsup edilmesinde olduğu gibi “602. DİĞER GELİRLER” hesabının kullanılarak damga vergisi önce tahakkuk ettirilip sonra istisna edildiği görülmektedir. Kanun koyucu 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanununa eklenen geçici 18. Maddesinde “ Bu madde kapsamında yapılan ücret ödemelerine ilişkin düzenlenen kâğıtlara ait damga vergisinin aylık brüt asgari ücretin prim ödeme gün sayısına isabet eden kısmı terkin edilir” demiş olsaydı bu uygulama doğru kabul edilebilirdi. Ancak mevcut durumda damga vergisi hiç tahakkuk etmemektedir. Tahakkuku olmayan bir meblağın muhasebe kayıtlarında yer alması mümkün değildir. Dolayısıyla tıpkı kapıcı ücretlerinde olduğu gibi damga vergisi tutarının çalışanın net ücretine eklenmesi gerekmektedir.

Yukarıda yer alan açıklamalar ışığında mükelleflerini 4447 / geçici 18. den yararlandırmış olan meslek mensupları damga vergisi tutarının işçiye ödenmesiyle ilgili görüşlerini benimle paylaşırlarsa çok mutlu olacağım.

[1] http://www.csgb.gov.tr/home/Contents/Istatistikler/AsgariUcret

[2] İŞ KANUNU Madde 39

[3] İŞ KANUNU Madde 102

19.02.2018

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)