Mehmet Uğur Yavuz
Sosyal Güvenlik Denetmeni
m.uguryavuz@gmail.com

İş Kazası Bildiriminde Cezaya Dikkat

Sosyal Güvenlik Denetmen Yardımcısı Sevengül Akıllı ile birlikte hazırladığımız çalışmamızın faydalı olmasını diliyorum.

İşveren iş görme edimini yüklenmiş çalışanlarının işle ilgili sağlık ve güvenliğini sağlamakla yükümlü olup bu çerçevede mesleki risklerin önlenmesi, eğitim ve bilgi verilmesi dâhil her türlü tedbirin alınması ile sorumludur.[1]İşveren mevcut sorumluluklarını yerine getirirken Kanunlar ve çeşitli mevzuatlar yönünden yükümlü olup aksaması durumunda müeyyidelerle karşılaşmaktadır.

Bu yazımızda, işverenin 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ve 5510 Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası çerçevesinde İş kazası olması durumunda kayıt ve bildirim yükümlülükleri, bildirimlerinde tatil günlerinin hesaba katılıp katılmayacağı ve yükümlülüklerinin yerine getirilmemesi durumunda 2018 yılı itibariyle uygulanacak idari para cezalarına değinilecektir.

 İş Kazası Denilince Ne Anlıyoruz?

Belirli bir zarar ya da yaralanmaya neden olan, beklenmeyen, önceden planlamayan bir vaka durumunda; sigortalının işyerinde bulunduğu sırada, bir işverene bağlı olarak çalışan sigortalının görevli olarak işyeri dışında başka bir yere gönderilmesi nedeniyle asıl işini yapmaksızın geçen zamanlarda, Sigortalıların, işverence sağlanan bir taşıtla işin yapıldığı yere gidiş gelişi sırasında, Hizmet akdi ile bir veya birden fazla işveren tarafından çalıştırılmakta olan emziren kadın sigortalının, iş mevzuatı gereğince çocuğuna süt vermek için ayrılan zamanlarda[2],sigortalı kendi adına ve hesabına bağımsız çalışıyorsa yürütmekte olduğu iş nedeniyle[3] sigortalıyı hemen veya sonradan bedenen ve ruhen engelli hale getiren olay [4]söz konusu olduğunda iş kazasından bahsedebilmekteyiz.

   İş kazası tanımımız 5510 Sayılı Kanun uygulamaları yönünden yeterli olmayacaktır. 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanun kapsamında meydana gelen kazanın iş kazası sayılması için iş kazaları ve meslek hastalıkları sigorta koluna tabi sigortalı olunması gerekmektedir. İş kazası, bahsedilen tüm özelliklerinin bir arada mevcudiyetiyle mümkün olabilecek ve Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirimleri doğru ve zamanında yapılması gerekecektir.

 İş Kazası Sosyal Güvenlik Kurumuna Nasıl Bildirilecek?

Tablo:1

İŞ KAZASI BİLDİRİMİ
5510 Sayılı Kanunun 4. Maddesinin 1. Fıkrasının
a bendi kapsamındaki sigortalının	b bendi kapsamındaki sigortalının
İşveren, en geç kazadan sonraki 3 iş günü içinde, işverenin kontrolü dışındaki yerlerde iş kazası geçirmeleri halinde ise, iş kazası ile ilgili bilgi almasına engel olacak durumlarda, iş kazasının öğrenildiği tarihten itibaren bildirim süresi 3 iş günüdür.	1 ayı geçmemek şartıyla rahatsızlığın bildirim yapmaya engel olmadığı günden sonra 3 işgünü içinde
İş kazası ve meslek hastalığı bildirgesi ile doğrudan ya da taahhütlü posta ile SGK ’ya bildirilmesi zorunludur.

 İş kazaları durumunda Kuruma bildirim süreleri yukarıdaki Tablo: 1 verilmiştir. Bildirimin posta ile yapılması halinde iadeli taahhütlü ya da APS olarak yapılması gerekir. Böyle olursa postaya verilen gün bildirim yapılan gün kabul edilmektedir.[5] Bildirim sürelerinin zamanında yapılması hem işçi hem işveren açısından önem arz etmektedir. Bu hususta bildirim sürelerinin hafta sonuna rastlaması durumunda ne zaman sürenin başlatılacağı ve zamanında yapılmayan bildirimlerin 2018 yılı için yaptırımlarının ne olacağı merak uyandırmaktadır.

 

Bildirimin son günü tatile rastlarsa nasıl bir yol izlenir?

İş kazasının hafta tatili yahut resmi tatile denk gelmesi durumunda; Sosyal Güvenlik Mevzuatımız bildirimleri iş günü esas aldığından Cumartesi, Pazar günleri ile ulusal bayram ve genel tatil günleri hesaba katılmayacak, bu günlere rastlayan günleri takip eden günden itibaren söz konusu 3 iş günü süresi işlemeye devam edecektir.

 

İş Kazalarının Süresinde Bildirilmemesinin 2018 yılı için Yaptırımı Nedir?

Tablo:2

Çalışan Sayısı	10 dan az çalışanı olan işyerleri			10-49 çalışanı olan işyerleri			50  + çalışanı olan işyerleri
Tehlike Sınıfı	Az Tehlikeli (Aynı Miktarda)	Tehlikeli ( %25 artırarak)	Çok Tehlikeli (%50 artırarak)	Az Tehlikeli (Aynı Miktarda)	Tehlikeli ( %50 artırarak)	Çok Tehlikeli (%100 artırarak)	Az Tehlikeli ( %50 artırarak)	Tehlikeli ( %100 artırarak)	Çok Tehlikeli (%200 artırarak)
Ceza Miktarı TL	3092 TL	3865 TL	4638 TL	3092 TL	4638 TL	6184 TL	4638 TL	6184 TL	9276 TL

 

Tablo 2 de de görüldüğü üzere işverenler üzerlerine düşen işçi sağlığını koruma ve iş güvenliği ile ilgili mevzuat hükümlerine uygun hareket edip bildirimlerini yapmadığı takdirde müeyyidelerle karşılaşmaktadır.

 Sosyal güvenlik ruhundan hareketle iş kazalarından kaynaklanan kayıpları Sosyal Güvenliğin araçları ile telafi etmek Sosyal Güvenliğin amaçlarındandır. Amacı sonuca ulaştırmak için bildirimlerin zamanında ve doğru yapılması gerekmektedir.

 5510 Sayılı Kanun, Sosyal Sigorta İşletmeleri Yönetmeliği, 6331 Sayılı Kanun ve çeşitli mevzuatlar yönünden iş kazası ile ilgili işveren sorumluluklarına değinilmiştir. İşverenin mevzuat hükümlerine uygun hareket etmesi sağlanmalı ve bunun takibinin de yapılaması gerekmektedir. Aksi takdirde işveren müeyyidelerle karşılaşmaktadır ve işçinin sosyal güvenliğini tehlikeye sokmaktadır.

---

[1] 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu Md.4

[2] (Değişik: 17/4/2008-5754/8 md.)

[3]  (Değişik: 17/4/2008-5754/8 md.)

[4] 5510 sayılı Kanunun, 13 üncü maddesinde yer alan “ … iş kazası; … meydana gelen ve sigortalıyı hemen veya sonradan bedenen ya da ruhen özüre uğratan olaydır.” şeklindeki ifadeler içinde yer alan, “özüre uğratan” ibaresi, 3 Mayıs 2013 tarihli ve 28636 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 25/04/2013 tarihli ve 6462 sayılı Kanunun 1 inci maddesiyle, “engelli hâle getiren” şeklinde değiştirilmiştir.

[5] İş kazasının bildirimi ve bildirim süresi Kanunun 13 üncü maddesinin ikinci fıkrası ile Ek 5 inci maddesinin beşinci fıkrasında ve Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinin 35 inci maddesinde düzenlenmiştir.

14.02.2018

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.