Mehmet Öztürk
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
Bilim Uzmanı
mozturkerti@hotmail.com

Yayınevi Telif İşlemleri ve Muhasebe Kayıtları

1- Giriş

Türk Dil Kurumunda belirtildiği gibi Kitabı yayımlayan veya satan kuruluşlara Yayınevi denir. Kitabın içeriğinin yayınevine ulaştırılmasıyla, gerekli kontroller yapılır dosya kabul veya red olunur. Fikrin kabul görmesi ile yayınevi ile yazar arasında kitap basım hakkının devri “Telif Sözleşmesi” imzalanarak süreç başlamış demektir. Yazılan kitabın yazar tarafından içeriği yayınevine teslim edilir, yayınevi; edidöryal kontrol, mizanpaj ve kapak tasarımları yapılarak yazara son kontrol ve onay için gönderir. Yazarın kitaba onay vermesi durumdan baskı ve ciltleme işlemi başlatılır. Telif Haklarının hesaplanması, muhasebeleştirilmesi, vergi beyanı ve Belge düzeni makalenin konusu olacaktır.

2- Telif Sözleşmesinin Düzenlenmesi, Kitabın Satışa Hazır Hale Getirilmesi, Vergi Beyanı ve Belge Düzeni

1-Eser sahipleri veya mirasçıları mali haklarını karşılıklı veya karşılıksız, süreli veya süresiz olarak devredebilirler. Mali haklara ilişkin sözleşmelerin yazılı olması ve devre konu hakların ayrı ayrı gösterilmesi şarttır.( www.telifhaklari.gov.tr)

Telif hakları yazarda saklı kalmak koşuluyla, yayınevine geçici süre veya adet için basım hakkının verilmesidir. Bu durumda yazar sözleşmede belirtilen telif oranı üzerinden basımı yapılan adet kadar telif ücreti hak eder. Sözleşmede hesaplamanın brüt veya net olarak hangi yöntem üzerinden yapılacağı ayrıca belirtilir.

Sözleşmenin içerisinde belirtilmesi gereken diğer husus ise; ödeme vadesi ve şeklidir.

2- Eser üretilerek satışa hazır hale getirilir. Eser üretildiği ayda sözleşmede üretim üzerinden telif hesaplanacağına dair madde var ise ilgili ayda telif tahakkuk işlemi yapılır. Örnekle açıklayalım.

Örnek: Yazar (A)’ya  ait Şubat ayında 5.000.-adet kitap üretilmiş olup, kitabın üzeri fiyatı 16,50.-TL’dir. Telif sözleşmesinde %12 Brüt telif oranı belirlenmiş olup, telif hesaplaması üretimden yapılacaktır. Ödeme banka hesabına üretilen aydan itibaren 4 ay vadeli yapılacaktır.

Telifin Brüt Yönteme Göre  Hesaplanması

 

Üretim Adeti                     KDV Hariç Brm.Fiyatı                        Telif Oranı

5.000.-Adet                                  15,28                                         %12

Brüt Telif Tutarı :5.000 x 15,28 x 0,12= 9.168,00.-TL

KDV                : 9.168,00 x 0,18= 1.650,24.-TL

      GV Stopajı          : 9.168,00 x 0,17= 1.558,56.-TL

      Yazara Ödenecek Net Telif: 9.168,00-1.558,56=7.609,44.-TL’dir.

 

Telif Tahakkuk Muhasebe Kaydı;

------------------- 28.02.2018---------------------

730 Genel Üretim Giderleri    9.168,00

191 İndirilecek KDV              1.650,24

            360 Ödenecek KDV 2                        1.650,24

            360 Ödenecek GV Stopajı      1.558,56

            320 Satıcılar                            7.609,44

-------------------------- /---------------------------

 

3- Vergi beyanı; Sorumlu sıfatıyla beyan edilen tutar 2 No.lu KDV beyannamesi ile takip eden ayın 24. Günü akşamına kadar beyan edilecek olup beyannamenin verildiği ayın 26. günü akşamına kadar ödenecektir. Beyanın yapıldığı ay içinde verilmesi gereken 1 No.lu KDV beyannamesinde aynı zamanda indirim konusu yapılabilecektir.

Gelir Vergisi Kanununun 18 inci maddesi kapsamına girenler, “Ödemeler” kulakçığında “021” kodu ile listelenmektedir. Listede “021” kodu ile yer alan serbest meslek mensuplarından KDV tevkifatı yapılanlar ilgili satırlara giriş yapılmak suretiyle takip eden ayın 23. günü akşamına kadar beyan edilecek olup beyannamenin verildiği ayın 26. günü akşamına kadar ödenecektir.  

           

Beyanname ödeme kaydı;

----------------- 26.03.2018--------------------

360 Ödenecek KDV 2                        1.650,24

360 Ödenecek GV Stopajı                  1.558,56

            102 Bankalar                          7.609,44

----------------------- /--------------------------

 

Yazara Telif bedelini ödeme kaydı;

----------------- 26.03.2018------------------

320 Satıcılar                     7.609,44

            102 Bankalar                          7.609,44

----------------------- /-------------------------

Örnek: Yazar (A)’ya  ait Şubat ayında 5.000.-adet kitap üretilmiş olup, kitabın üzeri fiyatı 16,50.-TL’dir. Telif sözleşmesinde %12 Net telif oranı belirlenmiş olup, telif hesaplaması üretimden yapılacaktır. Ödeme banka hesabına üretilen aydan itibaren 4 ay vadeli yatacaktır.

Telifin Net Yönteme Göre Hesaplanması

Net Telif Tutarı :(5.000 x 15,28 x 0,12)/0,83= 11.045,78-TL

KDV                : 11.045,78 x 0,18= 1.988,24.-TL

      GV Stopajı        : 11.045,78 x 0,17= 1.877,78-TL

      Yazara Ödenecek Net Telif: 11.045,78-1.877,78=9.168,00.-TL’dir.

 

Muhasebe Kaydı

----------------- 28.02.2018---------------------

730 Genel Üretim Giderleri    11.045,78

191 İndirilecek KDV              1.988,24

            360 Ödenecek KDV 2                        1.988,24

            360 Ödenecek GV Stopajı      1.877,78

            320 Satıcılar                     9.168,00

------------------------- /--------------------------

 

Yukarıdaki örnek hesaplamalarda görüleceği üzere Brüt telif anlaşmasında yazara ödenecek telif tutarı 7.609,44.-TL iken Net telif anlaşmasında ödenecek tutar 9.168,00.-TL’dir. Yayınevi telif anlaşması yaparken Brüt telif yöntemini tercih etmesi lehine olacaktır.

4- Belge düzeni; 224 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliği ile Gelir Vergisi Kanunu'nun 18. maddesinde sayılan faaliyetlerde bulunulup eserlerini aynı Kanunun 94. maddesinde  sayılan kişi veya kurumlara teslim edenlerin defter tutma ve belge düzenleme zorunluluğu dışında bırakılmaları nedeniyle bu kişilere ödeme yapanların gider pusulası imzalatmak suretiyle giderlerini tevsik edeceklerdir.

3- SONUÇ

Okuma kültürünün oluşmasında yazara, yayınevlerine, devlete çok görev düşmektedir. Toplumumuzu teknoloji aletlerin felaketlerinden, kurtarmak ancak okuyan kişi sayısını çoğaltmakla mümkündür. Yukarıda bahsetmiş olduğumuz yayınevi telif muhasebesi yanında toplumun muhasebesini de yapmak görevlerimiz arasında olması gerektiğini düşünüyor, okuyan, düşünen, üreten, eleştiren ve duyarlı bireyler yetiştirmeyi her birey görev ad etmelidir.

Bu bağlamda sektörün teşviklerle desteklenmesi kaliteli yayınevi, yazar ve eser meydana getirilmesi önem arz etmektedir.

Kaynaklar

193 Sayılı Gelir Vergisi Kanunu

213 Sayılı Vergi Usul Kanunu

www.telifhaklari.gov.tr

 

23.03.2018

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> YIL SONU KAMPANYASI: Muhasebecilere Özel Web Sitesi 1.249 TL yerine 999 TL + KDV
     Ayrıntılar için tıklayın.

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.