Mehmet Muhiddin Aslan
Vergi Müfettişi
mehmet.m.aslan@gmail.com

KDV Tevkifatı Uygulanan Fatura Hakkında Sahte Belge Tespiti Yapılması Halinin Değerlendirilmesi

KDV Tevkifatı Uygulaması

KDV Kanunu’nun 9/1 maddesinde düzenlenen Vergi Sorumlusu şu şekilde düzenlenmiştir: “Mükellefin Türkiye içinde ikametgahının, işyerinin, kanuni merkezi ve iş merkezinin bulunmaması hallerinde ve gerekli görülen diğer hallerde Maliye Bakanlığı, vergi alacağının emniyet altına alınması amacıyla, vergiye tabi işlemlere taraf olanları verginin ödenmesinden sorumlu tutabilir.”

KDV Uygulama Genel Tebliğinin I/C-2. Ve devam eden bölümlerinde Tam Tevkifat Uygulaması, İsteğe Bağlı Tevkifat Uygulaması ve Kısmi Tevkifat Uygulamasına ilişkin açıklamalar yer almaktadır.

Özetle  basit anlatımla; Tevkifat Uygulayan Alıcılar faturada yer alan “Hesaplanan KDV” tutarının Tevkifata tabi olmayan kısmını faturaya dayanarak İndirilecek KDV olarak dikkate alırlar. Tevkifatlı kısmını ise faturada yer alan hesaplamaya dayanarak 2 nolu KDV beyannamesi ile sorumlu sıfatı ile beyan edip öderler. Bu aşamadan sonra sorumlu sıfatı ile beyan edilen KDV tutarı 1 nolu KDV beyannamesine 2 nolu KDV beyannamesi dayanağı ile indirilecek KDV olarak ilave edilebilir.

Dolayısı ile tevkifata konu edilen tutar için indirimin dayanağı 2 nolu KDV beyannamesi, kalan tutar için indirimin dayanağı faturada yer alan tutardır.

Bu aşamada tevkifatlı olarak düzenlenen faturada gösterilmesi gereken bilgilere yer vermemiz ilerleyen bölümlerde yer alan açıklamalar için gerekli olacaktır.

KDV Tevkifatında Belge Düzeni

KDV Uygulama Genel Tebliğinin (I/C-2.1.3. 4.2.) bölümünde “Tevkifata tabi işlemler dolayısıyla satıcılar tarafından düzenlenecek belgelerde; “İşlem Bedeli”, “Hesaplanan KDV”, “Tevkifat Oranı”, “Alıcı Tarafından Tevkif Edilecek KDV Tutarı”, “Tevkifat Dahil Toplam Tutar” ve “Tevkifattan Sonra Tahsil Edilmesi Gereken Toplam Bedel (Tevkifat Hariç Toplam Tutar)” ayrıca gösterilir.

Bu fatura satıcı açısından, işlem bedeli üzerinden hesaplanan KDV’ye tevkifat uygulandığını tevsik eden belge mahiyetini de taşımaktadır.” Açıklamaları yer almaktadır.

Sahte Fatura (Belge)

VUK 359. Maddesi kapsamında Gerçek bir muamele veya durum olmadığı halde bunlar varmış gibi düzenlenen belge, sahte belgedir.

KDV Kanununun 29/1-a maddesinde “Kendilerine yapılan teslim ve hizmetler dolayısıyla hesaplanarak düzenlenen fatura ve benzeri vesikalarda gösterilen katma değer vergisi….. vergiyi doğuran olayın vuku bulduğu takvim yılını takip eden takvim yılı aşılmamak şartıyla ” indirim konusu yapılabileceği açıklanmıştır.

KDV Kanunun 34/1 maddesine göre ise “Yurt içinden sağlanan veya ithal olunan mal ve hizmetlere ait Katma Değer Vergisi, alış faturası veya benzeri vesikalar ve gümrük makbuzu üzerinden ayrıca gösterilmek ve bu vesikalar kanuni defterlere kaydedilmek şartıyla indirilebilir.” Denilmektedir.

Yukarıda yer verdiğimiz mevzuat maddeleri gereğince haklarında sahte belge düzenleme tespiti bulunan mükelleflerden alınan faturalarda yer alan KDV tutarlarının indirilecek KDV sütunlarından çıkarılması gerekmektedir. Burada temel mesele alındığı iddia edilen mal veya hizmete ilişkin belgenin sahte belge tespiti olması ve bu belgenin sahte olması dolayısı ile gerçekte bir mal veya hizmet alışı olsa dahi kanunda yer alan belge niteliği taşımadığı için belgelendirilemeyen KDV tutarının indirim konusu yapılamayacağıdır.

Tevkifata Tabi Olarak Düzenlenen Fatura İçin Sahte Belge Tespiti Yapılması

Kanunda belirtilen alıcılar mal bedelini ve tevkifata tabi olmayan KDV kısmına ait bedeli satıcıya borçlanarak öderler. Tevkifat tutarını ise 2 nolu KDV beyannamesi ile beyan ederek ilgili vergi dairesine ödeme yaparlar.

Tevkifatlı faturanın sahte belge olarak nitelendirilmesi durumunda ise esas çelişki buradan kaynaklanmaktadır. Alıcıların 2 nolu beyannameye dayalı olarak hazineye ödedikleri KDV tutarlarının indirilecek KDV listelerinden tenzil edilip edilmeyeceği hususu hakkında çeşitli görüşler bulunmaktadır.     

KDV konusu anlaşılması ve anlatması güç bir konu olduğundan mümkün olduğunca sade bir dil ile bu mesele irdelenmelidir.

Belge düzeni kısmında belirtildiği üzere satıcının düzenlediği faturada “hesaplanan KDV” tam olarak gösterilecek, “Alıcı Tarafından Tevkif Edilecek KDV Tutarı ve oranı” ayrı ayrı gösterilecektir.           

Alıcının indirilecek KDV içerisine konu ettiği KDV tutarı ikiye ayrılarak (tevkifat oranlarına uygun olarak), tevkifata konu olmayan KDV tutarı doğrudan faturaya dayanarak indirim konusu yapılacak, tevkifata konu edilen KDV tutarı ise 2 nolu KDV beyannamesi ile beyan edildikten sonra indirim konusu yapılabilecektir. (50 seri nolu KDV tebliği ile ödeme şartı getirilmiştir.)

Burada iki ayrı indirim mekanizması bulunmaktadır. Dolayısı ile sahte belge açısından değerlendirme de iki ayrı mekanizma üzerinden ayrı ayrı değerlendirilmelidir.

Birincisi sahte belge tespiti yapılan faturada yer alan tevkifata konu edilmeyen KDV tutarı doğrudan indirilecek KDV içerisinden tenzil edilmelidir ki burada herhangi bir ihtilaf bulunmamaktadır.

İkincisi ve ihtilaflı kısım, tevkif edilerek ödenen ve indirim konusu yapılan KDV tutarıdır. Tevkif edilerek 2 nolu KDV beyannamesine konu edilen tutarın temel dayanağı sahte olarak düzenlenen faturadır. Dolayısı ile tevkifata tabi olan KDV’nin temel dayanağı olan fatura sahte olduğundan tevkifat işleminin dayanağı ortadan kalkacak ve tevkifat tutarı “fazla ve yersiz tevkif edilen KDV”ye dönüşecektir. Bu durumda sorumlu sıfatıyla verilen beyannamenin dayanağı olan fatura ortadan kalktığından bu beyannameye dayalı olarak indirim konusu yapılan KDV tutarının da tenzili gerekmektedir.

Sahte belge kullanma fiili oluşan mükellef ise bu tenzil neticesinde ilgili tenzili belgelendiren “vergi inceleme raporu  veya düzeltme beyannamesi” ile vergi dairesine başvurarak fazla veya yersiz ödenen KDV’nin iadesini talep etme durumunda kalacaktır.

Bu durum karmaşık veya vicdani olmayan bir husus olarak görünse de hukuki zeminde oluşan 2 ayrı işlemin geri alınabilmesi için izlenmesi gereken yol olacaktır.

Örneklendirirsek; yemek servis ve organizasyon hizmet alışı için düzenlenen fatura özeti aşağıdaki gibi olur ise,

İşlem Bedeli                                        :	100.000 TL
Hesaplanan KDV                                :	18.000 TL
Tevkifat Oranı                                     :	5/10
Alıcı tarafından Tevkif Edilecek KDV :	9.000 TL
Tevkifat Dahil Toplam Tutar               :	118.000 TL
Tevkifat Hariç Toplam Tutar              :	109.000 TL

İlk olarak alıcı tevkifat hariç toplam tutar olan 109.000TL’yi satıcıya borçlanacak ya da ödeyecektir ve buna istinaden 9.000TLyi doğrudan “İndirilecek KDV” olarak dikkate alacaktır. Tevkif edilecek KDV tutarı olan 9.000TL ise 2 nolu KDV beyannamesi ile beyan edilerek ödenecek, daha sonra sorumlu sıfatı ile verdiği beyanname dayanağı ile “İndirilecek KDV” olarak dikkate alabilecektir.

Daha sonra satıcı hakkında sahte belge düzenleme tespiti yapılması durumunda; tevkifata konu edilmeyen KDV olan 9.000TL indirilecek KDV içinden tenzil edilmelidir.

Tevkifata edilen KDV olarak indirim konusu yapılan KDV  olan 9.000TL ise 2 nolu KDV beyannamesinin dayanağı olan fatura sahte fatura niteliği kazanıp ilgili beyanname dayanaksız kaldığından tevkif edilen KDV de indirilecek KDV içinden tenzil edilmelidir.

Tenzil işlemi sonrasında tenzilin gerçekleştiği belgeler ile (vergi inceleme raporu veya düzeltme beyannamesi) ilgili vergi dairesine başvurarak dayanaksız kalan 2 nolu KDV beyannamesinde yer alan tevkifat tutarını “fazla ve yersiz tevkif edilen KDV” olarak iadesini talep etmelidir.

30.07.2024

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.