Mehmet Küçükşahin
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
Bağımsız Denetçi
mkucuksahin@gmail.com

İhracatçılar İçin İyi Serbest Bölge Firmaları İçin Kötü Haber

01/01/2025 TARİHİNDEN İTİBAREN SERBEST BÖLGE FİRMALARININ YURT İÇİ SATIŞINDA İSTİSNA KALKIYOR

28 Eylül 2024 tarih ve 32676 sayılı Resmi Gazete, Kurumlar Vergisi Genel Tebliği Seri No 1’nde değişiklik yapılmasına dair tebliği (seri No.23) ile Kurumlar Vergisi Kanununun bazı maddelerinde değişikliğe gidilmiştir. Bunlardan bazıları şunlardır:

Madde 6 ile 7524 sayılı kanunla, serbest bölgeler kanununun geçici 3 üncü maddesinin ikinci fıkrasının a bendinde yapılan değişiklik ile 01/01/2025 tarihinden itibaren elde edilen kazançlara uygulanmak üzere serbest bölgelerde üretim faaliyetinde bulunan mükelleflerin, bu bölgelerde imal ettikleri ürünlerin yalnızca yurt dışına satışından elde ettikleri kazançları gelir/kurumlar vergisinden müstesna tutularak; imal edilen ürünlerin yurt içine satışı istisna kapsamı dışında bırakılmıştır.

Dolayısıyla, serbest bölgelerde imal edilen ürünlerin 01/01/2025 tarihinden itibaren yurt içine satışından elde edilen kazançlara kurumlar vergisi istisnası uygulanmayacaktır.

Serbest Bölgelerde Üretim Faaliyetinde Bulunan Üretici Firmaların Aynı veya Başka Bir Serbest Bölgede Faaliyette Bulunan İhracatçılara, Yurt dışına Satılması Kaydıyla Teslim Ettikleri Malların Durumu

Bu şekilde ihracat kaydıyla yapılan teslimlerde, üretici firmalar istisnadan yararlanacağından, ihracatı gerçekleştiren firmaların istisnadan yararlanması mümkün değildir.

Söz konusu malların, ihracatçıya teslim tarihini takip eden ay başından itibaren 3 ay içinde ihraç etmesi şartı devam etmektedir. Bu süre içinde ihraç edilmemesi halinde, bu mallara ilişkin yurt dışı satış gerçekleşmemiş olarak değerlendirilecektir.

Avrupa Birliği’ne Üyelik Durumunda İstisna

Serbest bölgelerde imalat faaliyetinde bulunan mükelleflerin bölgelerde imal ettikleri ürünlerin yurt dışına satışından elde ettikleri kazançları, Türkiye’nin Avrupa Birliği’ne tam üyeliğin gerçekleştiği tarihi içeren yıllık vergileme döneminin sonuna kadar kurumlar vergisinden istisnadır.

YURTDIŞI MUKİMİ KİŞİ VE KURUMLARA VERİLEN HİZMETLERE İLİŞKİN İSTİSNA, SÖZ KONUSU HİZMETE İLİŞKİN KAZANCIN TAMAMININ AYNI HESAP DÖNEMİ İÇİNDE TÜRKİYE’YE TRANSFER EDİLMESİ ŞARTINA BAĞLANIYOR

28 Eylül 2024 tarih ve 32676 sayılı Resmi Gazete, Kurumlar Vergisi Genel Tebliği Seri No 1’nde değişiklik yapılmasına dair tebliği (seri No.23) Madde 8 ile Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 10.5.2.6. Kazancın tamamının elde edildiği hesap dönemine ilişkin kurumlar vergisi beyannamesinin verilmesi gereken tarihe kadar Türkiye’ye transfer edilmesi başlıklı fıkrasının (ğ) bendinde yapılan değişiklik ile, anılan indirimden yararlanabilmek için 01/01/2023 tarihinden itibaren elde edilen söz konusu kazançların tamamının, beyanname verilme tarihine kadar Türkiye’ye transfer edilmesi şartı getirilmiştir.

Buna göre, indirim kapsamındaki kazançların tamamının, elde edildiği hesap dönemine ilişkin yıllık kurumlar vergisi beyannamesinin verilmesi gereken tarihe kadar Türkiye’ye transfer edilmesi gerekmektedir.

Söz konusu kazançların tamamının değil bir kısmının Türkiye’ye transfer edilmesi durumunda, transfer edilen kısım da dahil  olmak üzere indirimden yararlanılamayacaktır. Türkiye’ye bu süre içinde transfer edilmeyen kazançların daha sonraki dönemlerde transfer edilmesi durumunda da söz konusu indirim uygulanmayacaktır.

Örnek: Mimarlık alanında faaliyete bulunan ve hesap dönemi takvim yılı olan A A.Ş., yurt dışında mukim bir şirkete 2023 yılında verdiği mimarlık hizmeti karşılığında 500,000 TL kazancının 400,000 TL’si 10/4/2024 tarihinde, 100,00 TL si de 05/7/2024 tarihinde Türkiye’ye transfer etmiştir. Bu durumda elde edilen kazancın tamamı, yıllık kurumlar vergisi beyannamesinin verilmesi gereken tarihe kadar Türkiye’ye transfer edilmediğinden, indirimden yararlanması mümkün değildir.

GEÇİCİ VERGİ DÖNEMLERİNDE VERGİ:

Kazançların ilgili geçici vergi dönemine ait beyannamenin verileceği tarihe kadar Türkiye’ye transfer edilmesi halinde, bu geçici vergi döneminden itibaren indirimden yararlanılabilmesi mümkündür.

ÖDEMELERİN TÜRKİYE’DE YAPILMASI:

Anılan bent kapsamında verilen hizmetler karşılığındaki ödemelerin yıllık kurumlar vergisi beyannamesinin verilmesi gereken tarihe kadar Türkiye’de yapılması durumunda, söz konusu faaliyetlerden elde edilen kazançlar için ayrıca Türkiye’ye transfer edilme şartı aranmayacaktır.

Örnek: Sağlık alanında faaliyet gösteren B Ltd. Şti., yurt dışında mukim bir bayana Türkiye’de sağlık hizmeti vermiş ve Bayan bu hizmet karşılığı ödemesini Türkiye’de kredi kartıyla yapmıştır.

Bu durumda, verilen sağlık hizmeti karşılığı ödeme Türkiye’de yapıldığından, indirimden yararlanmak için kazancın Türkiye’ye transfer edilmesi şartı aranmayacaktır.

KUR FARKI VE VADE FARKLARI

İndirim kapsamındaki faaliyetlerden doğan alacaklara ilişkin kur farkı ve vade farkları da indirim tutarının tespitinde dikkate alınacaktır.

İNDİRİMLİ KURUMLAR VERGİSİ ORANI DEĞİŞTİ

28 Eylül 2024 tarih ve 32676 sayılı Resmi Gazete, Kurumlar Vergisi Genel Tebliği Seri No 1’nde değişiklik yapılmasına dair tebliği (seri No.23) Madde 11 ile, aynı tebliğin 32.1.2 İhracat yapan kurumlar ile üretim faaliyetiyle iştigal eden kurumlarda, Kurumlar Vergisi oranının 1 puan indirimli uygulanması başlıklı bölümü; 32.1.2.1 Yasal Düzenleme, Kurumlar Vergisi Kanununun 32 nci maddesinin 7-8-9 uncu fıkraları aşağıdaki gibi düzenlenmiştir.

İhracat yapan kurumların münhasıran ihracattan elde ettikleri kazançlarına kurumlar vergisi oranı 5 puan indirimli uygulanır.

Sanayi sicil belgesini haiz ve fiilen üretim faaliyetiyle iştigal eden kurumların münhasıran üretim faaliyetinden elde ettikleri kazançlarına kurumlar vergisi oranı 1 puan indirimli uygulanır. Bu kazançların ihracata isabet eden kısmı için 7 inci fıkra hükmüne göre indirimden faydalananlara bu fıkra kapsamında ayrıca indirim uygulanmaz.

Böylece, Sanayi Sicil Belgesine haiz firmalar için indirim oranı değişmezken, ihracata ilişkin oran %1’den %5’e yükselmiş oldu.

UYGULAMA TARİHİ:

01/10/2023 tarihinden itibaren verilmesi gereken beyannamelerden başlamak üzere, kurumların 2023 yılı ve izleyen vergilendirme dönemlerinde elde ettikleri kazançlarına, özel hesap dönemine tabi olan kurumların ise 2023 takvim yılında başlayan özel hesap dönemi ve izleyen vergilendirme dönemlerinde elde edilen kazançlarına uygulanmak üzere ihracattan elde edilen kazançlara kurumlar vergisi oranı 5 puan indirimli uygulanacaktır.

Mükelleflerin; ihracat faaliyetlerinin yanı sıra diğer faaliyetlerinden elde ettiği kazançlarının da bulunması halinde, ihracattan kaynaklanan ve 5 puan indirim uygulanacak matrah, ihracattan elde edilen kazancın ticari bilanço karına oranlanması suretiyle tespit edilecektir.

Öte yandan, 5 puan indirim uygulanacak kazanç tutarının gerek ihracattan elde edilen kazancı gerekse ilgili dönem safi kurum kazancını aşamayacağı tabiidir.

Dolayısıyla, mükelleflerin ihracat faaliyetinden elde ettiği kazancın ticari bilanço karından fazla olması halinde safi kurum kazancını aşmamak kaydıyla ihracat faaliyetinden elde edilen kazancın tamamına 5 puan indirim uygulanabilecektir.

Yurt Dışından Satın Alınan Malları Türkiye’ye Girmeksizin Başka Bir Ülkedeki Müşteriye Satılması

Bu surette ihraç edilmesi halinde de bu faaliyetten elde edilen kazanç için 5 puan indirimden yararlanılabilecektir. Yurt içinden, serbest bölgeler ile gümrüksüz satış mağazalarında satılmak üzere bu mağazalara yapılan satışlar da ihracat olarak kabul edilecek ve bu faaliyetten elde edilen kazançlara 5 puan indirim uygulanabilecektir.

Örnek: Toptan ve perakende ürün ticareti yapan şirket 2023 yılı faaliyet sonuçlarına ilişkin bilgiler aşağıdaki gibidir.

Ticari Bilanço Karı                                : 2,000,000.-

İhracattan elde edilen kazanç            : 1,200,000.-

Diğer Kazançlar (ind.kaps.olmayan): 800,000.-

KKEG                                                     : 200,000.-

Taşınmaz Satış Kaz.İst                        : 100,000.-

Bağış ve Yardımlar                             : 100,000.-

Matrah                                                : 2,000,000.-

Bu şirketin 2023 yılında ihracat faaliyetinden elde ettiği kazanç nedeniyle 5 puan indirim uygulanacak matrahı aşağıdaki gibi tespit edecektir.

İndirimli Oran Uygulanacak Matrah: (2,000,000.- X (1,200,000 / 2,000,000))= 2,000,000 x %60= 1,200,000.-

Dolayısıyla şirketin 2,000,000 TL lik 2023 yılı matrahının 1,200,000 TL lik kısmına kurumlar vergisi oranı (%25 - %5=) %20 olarak uygulayacak, matrahın kalan 800,000 TL lik kısmına ise genel oran (%25) uygulanacaktır.

Örnek2:

Ticari Bilanço Karı                             : 50,000,000.-

İhracattan elde edilen kazanç           :  5,000,000.-

Diğer Kazançlar (ind.kap.olmayan)   : 45,000,000.-

KKEG                                                :  2,000,000.-

Taşınmaz Satış İstisnası                    : 12,000,000.-

Matrah                                               : 40,000,000.-

Bu şirketin 2023 yılında ihracat faaliyetinden elde ettiği kazanç şu şekilde bulunacaktır.

İndirimli Oran uygulanacak Matrah: 40,000,000.- x (5,000,000 / 50,000,000)

= 40,000,000 x %10= 4,000,000.-

Dolayısıyla, bu şirketin 2023 yılı matrahının 4,000,000.- lik kısmına %20, kalan 36,000,000.- lik kısmına ise genel oran (%20) uygulanacaktır.

Örnek3:

Ticari Bilanço Karı                             : 2,000,000.-

Üretim Faal. Elde edilen kazanç         :  1,400,000.-

Diğer Kazançlar (ind.kap.olmayan)    :    600,000.-

KKEG                                              :    500,000.-

Geçmiş Yıl zararları                           :  1,200,000.-

Matrah                                              : 1,300,000.-

Sanayi Sicil Belgesini haiz bu şirketin 2023 yılında üretim faaliyetinden elde ettiği kazanç nedeniyle 1 puan indirim uygulanacak matrahı aşağıdaki gibidir.

İndirimli oran uygulanacak matrah: 1,300,000 x (1,400,000 / 2,000,000)

= 1,300,000 x %70= 910,000.- TL.

Dolayısıyla 1,300,000 TL lik 2023 yılı matrahının 910,000 TL lik kısmına kurumlar vergisi oranı (%25 - %1=)% 24 olarak uygulanacak, kalan 390,000 TL lik kısmına ise genel oran (%25) uygulanacaktır.

30.09.2024

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> YIL SONU KAMPANYASI: Muhasebecilere Özel Web Sitesi 1.249 TL yerine 999 TL + KDV
     Ayrıntılar için tıklayın.

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.