Mehmet Küçükşahin
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
Bağımsız Denetçi
mkucuksahin@gmail.com

Enflasyon Muhasebesi Uygulamasında Önemli Hususlar ve Uygulama Örnekleri -2

REEL OLMAYAN FİNANSMAN MALİYETİ (ROFM)

ROFM NEDİR?  Bilançoda yer alan bazı parasal olmayan varlıkların içerisinde bulunan reel olmayan finansman maliyetinin, ilgili varlığın maliyet veya alış bedelinden düşülmesi gerekir.

Mükelleflerin yapmış oldukları borçlanmalarda katlanmış oldukları finansman  giderlerinin içerisinde borç tutarında ilgili dönemdeki enflasyon nedeniyle oluşan değer kaybının telafisine yönelik bir unsur bulunduğundan, yani alınan borcun geri ödenmesinde borç verenin enflasyon nedeniyle uğrayacağı kayıp tutarı da finansman gideri içerisinde yer aldığından maliyet veya alış bedeline eklenen finansman gideri içerisindeki anaparaya ait enflasyon kaybının ayrıştırılmasından sonra kalan kısmın (finansman giderinin sadece reel kısmının) enflasyon düzeltmesinde dikkate alınması gerekir.

ROFM İÇEREN UNSURLAR

*STOKLAR

*MADDİ DURAN VARLIKLAR

*MALİ DURAN VARLIKLAR

*ÖZEL TÜKENMEYE TABİ VARLIKLAR

ÖNEMLİ NOT. Stoklar Rofm ihtiva ediyor ise, düşülüp düşülmemesi İHTİYARİDİR

ROFM HESAPLAMA YÖNTEMLERİ

1- Borç tutarının esas alınması yöntemi    2-Toplam Finansman Maliyetinin Esas Alınması Yöntemi

1- BORÇ TUTARININ ESAS ALINMASI YÖNTEMİ

Borç Tutarı x( (Borcun Kapatıldığı Aya ait Yi-Üfe - Borcun Alındığı Aya Ait Yi-Üfe) / Borcun Alındığı Aya Ait Üfe )

çıkan sonuçta; ilgili dönemde maliyetle/alış bedeliyle ilişkilendirilen finansman giderleri toplamından BÜYÜK olması halinde, bahse konu finansman giderlerinin TAMAMININ REEL OLMADIĞI, KÜÇÜK olması halinde ise, AŞAN KISMIN REEL OLDUĞU kabul edilecektir. Negatif çıkması halinde, formülde dikkate alınan döneme ilişkin olarak maliyete/alış bedeline intikal ettirilen finansman giderinin TAMAMININ REEL  olduğu kabul edilecektir.

2- TOPLAM FİNANSMAN MALİYETİNİN ESAS ALINMASI  YÖNTEMİ

Toplam Finansman Maliyeti  x (İlgili Hesap Dönemine Ait Yi-Üfe artış oranı / İlgili Hesap dönemine Ait Ortalama Ticari Kredi Faiz Oranı)

Oranın 1'den büyük çıkması durumunda; kredi faiz oranlarının gerçekleşen Yi-Üfe artış oranlarının gerisinde kaldığını ifade etmektedir. Bu durumda toplam finansam maliyetinin TAMAMININ REEL OLMADIĞI kabul edilecektir.

Formüldeki Oranın NEGATİF çıkması halinde;  toplam finansman maliyetinin TAMAMININ REEL OLDUĞU kabul edilecektir.

Birinci yöntem daha basit olduğu için ROFM hesaplamısını bu yönteme göre yapacak olursak:

Örneğin Mükellef A stok alımınıda 1,000 TL borçlanmıştır. Dönem sonunda Finansman Giderleri toplamı da 500 Tl dir. Mükellefin borcunu Aralık 2023 tarihinde ödemiş olup bu aya ilişkin Yİ-Üfe (tahmini) 2,974 tür. Borcun alındığı tarih olan Eylül 2023 Yi Üfe ‘de 2,749 olduğunu tespit etmiştir.

		ÖRNEK1
	BORÇ TUTAR	1.000,00
a	FİNANS.GİD.	500,00
b	Borç.Kap.Ay Üfe	2.974,00
c	Borç.Alın.Ay.Üfe	2.749,00
	formül	a*((b-c)/c)
	Oran	0,08
	ROFM	81,85
	FİNANS.GİD.	500,00
	SONUÇ	KÜÇÜK
	ROFM	81,85
	REEL	418,15

Yapılan hesaplamaya göre hesaplanan Reel Olmayan Finansman Maliyeti 81,85 TL olup, bu tutar 500 Tl nin altında olduğu için aşan kısım (418,15) Reeldir. Reel olmayan kısmı ise hesaplanan tutar yani 81,85 TL dir.

Eğer bu mükellefin kullanmış olduğu borç tutarı 1,000 TL değil de 100,000 TL olmuş olsaydı; bu durumda tablo aşağıdaki gibi oluşacak idi.

		ÖRNEK2
	BORÇ TUTAR	100.000,00
a	FİNANS.GİD.	500,00
b	Borç.Kap.Ay Üfe	2.974,00
c	Borç.Alın.Ay.Üfe	2.749,00
	formül	a*((b-c)/c)
	Oran	0,08
	ROFM	8.184,79
	FİNANS.GİD.	500,00
	SONUÇ	BÜYÜK
	ROFM	500,00
	REEL	0

Hesaplanan ROfM 8,184.79 TL çıkacak ve bu tutar da 500 TL den büyük olduğu için Finansman Giderlerinin tamamının Reel Olmadığı sonucu çıkacak idi.Yani 500 Tl nin tamamı Reel olmayıp ilgili varlık maliyetinden düşülecek idi. 

Borçlanılan tutar, stok alımında ise, düşülüp düşülmemesi ihtiyari olduğu için, düşülmesi mükellefin keyfiyetine kalacak; dilerse hangi stok grubunda ise, o stok maliyetinden bu tutarı düştükten sonra enflasyon farkını hesaplayacak idi.

Söz konusu hesaplama Duran Varlıklar veya Özel Tükenmeye Tabi Varlıkların elde edilmesiyle ilgili olsaydı, söz konusu tutar ihtiyari olmadığı için satınalma (edinme) maliyetinden düşülüp enflasyon düzeltmesi işlemine devam edilecek idi.

20.12.2023

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.