Mehmet Küçükşahin
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
Bağımsız Denetçi
mkucuksahin@gmail.com

Tevkifatlı Alıma İlişkin Alıcı Firma Tarafından Satıcı Firmaya Fiyat Farkı Faturası Düzenlenmesi Halinde Uygulanacak Muhasebe Kaydı ve KDV Beyanı Nasıl Olacaktır?

İlgili mevzuatta; 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 35. maddesinde, “Malların iade edilmesi, işlemin gerçekleşmemesi, işlemden vazgeçilmesi veya sair sebeplerle matrahta değişiklik vuku bulduğu hallerde, vergiye tabi işlemleri yapmış olan mükellef bunlar için borçlandığı vergiyi; bu işlemlere muhatap olan mükellef ise indirme hakkı bulunan vergiyi değişikliğin mahiyetine uygun şekilde ve değişikliğin vuku bulduğu dönem içinde düzeltir. Şu kadar ki, iade olunan malların fiilen işletmeye girmiş olması ve bu girişin defter kayıtları ile beyannamede gösterilmesi şarttır.” Denilmektedir.

Bu hususta; 1 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliğinin “indirim” le ile ilgili “Matrah ve İndirim miktarlarının değişmesi” başlıklı (VIII) (G) bölümünde: “Katma Değer Vergisi Kanununun 35. maddesine göre, iade olunan malların fiilen işletmeye girmiş olması ve bu girişin defter kayıtları ile beyannamede gösterilmesi şartıyla malların iade edilmesi, işlemin gerçekleşmemesi, işlemden vazgeçilmesi veya sair sebeplerle matrahta değişiklik vuku bulduğu hallerde, vergiye tabi işlemleri yapmış olan mükellef bunlar için borçlandığı vergiyi bu işlemlere muhatap olan mükellef ise indirime hakkı bulunan vergiyi değişikliğin mahiyetine uygun şekilde ve değişikliğin vuku bulduğu vergilendirme dönemi içinde düzelteceklerdir.” hükmü yer almaktadır.

Tevkifatlı alım ve tevkifatlı alım iadelerinde gerek muhasebe kayıtları gerekse KDV beyanında sorun yoktur. Tevkifatlı alıma ilişkin fiyat farkının da tevkifatlı kesilmesi muhakkaktır. Ancak, burada iki ayrı sorun ortaya çıkmaktadır. 1-Firma, tevkifatlı alım yapmaktadır ama tevkifatlı satış yapan bir firma değildir. Oysa fiyat farkı faturası kesmek suretiyle, tevkifatlı satış yapan firma gibi mi davranacaktır? 2- Satış faturası olması sebebiyle KDV beyannamesinde söz konusu matrah ve KDV tutarını beyan edecekse, beyanda yer alan dilimlere kayıt giremeyecektir. (%50 tevkifatlı faturada %9 KDV, beyannamede mevcut değildir, beyannamede %1, %8 ve %18 seçenekleri vardır)

Aynı durum tevkifatlı satış yapan firma için de geçerlidir. Fiyat farkı faturasını satış iade işlemi olmadığı için, alım faturası olarak giriş kaydı yapacak olursa iki durum ortaya çıkmaktadır. 1- Doğrudan %9 ile alım kaydı yaparsa (%50 tevkifatla satış yapan firma için), alım KDV oranı listesinde %9 mevcut değildir.  2- KDV’nin tamamını 191 İndirilecek KDV ye alıp, tevkifat tutarını 360 hesaba alırsa, bu kez KDV ödemek durumunda kalacaktır. (Ayrıca tevkifatlı alım yapmış gibi olacaktır)

Bizim önerimiz, gerek satım (fiyat farkını kesen firma) gerekse alım (Kendisine Fiyat farkı kesilen, tevkifatlı satış yapan firma) yapan firmaların, KDV beyannamesinde, alım ve satıma ilişkin tablolara söz konusu matrahlara yazmayıp, İLAVE EDİLECEK KDV ve Diğer indirim seçeneklerinin tercih edilmesidir.

Bunu bir örnek ile açıklayacak olursak;

ÖRNEK: Satıcı A firması, fiyat yanlışlığı nedeniyle Müşteri B firmasına 5,000 Tl + kdv (%50 tevkifatlı) ürünü fazla fiyatla satmıştır ve B firmasından kendisine fiyat farkı faturası kesilmesini talep etmiştir.

 

MÜŞTERİ B FİRMASININ MUHASEBE KAYDI. (Fiyat Farkı Faturasını Kesen)

_____________/______________

320 Satıcılar Hesabı                                   5,450.-

       600.99 Yurtiçi Satışlar Hesabı                               5,000.-

       391.001                                                                     0

       391.008                                                                     0

       391.018                                                                     0

       391.999 İlave Edilecek Kdv                                      450.-

_____________/______________

Not. 391 Hesaplanan kdv, KDV beyannamesinde matrah ve oran tutarlarına dahil olmaması için özellikle ayrı hesaba yazılmıştır.

Müşteri B Firmasının KDV beyannamede, %9 KDV’yi yazacağı alan:

SATICI A FİRMASININ MUHASEBE KAYDI (Yüksek Fiyat Yazması Nedeniyle Müşterisi Tarafından Kendisine Fiyat Farkı Faturası Düzenlenmiş Olan)

_____________/______________

612 Fiyat Farkları                               5,000.-

191.001                                                      0.-

191.008                                                      0.-

191.018                                                      0.-

191.99 İade ve İptallerden KDV                   450.-

      120 Müşteriler Hesabı                                         5,450.-

_____________/______________

Kendisine yüksek tutarda yazılan fiyat nedeniyle tanzim edilen Fiyat Farkı Faturasını alan Satıcı A, söz konusu indirilecek KDV yi, KDV beyannamesinin aşağıdaki alanında beyan edecektir. (103 Nolu, Satıştan İade Edilen, İşlemi Gerçekleşmeyen veya İşleminden Vazgeçilen Mal ve Hizmetler)

10.07.2015

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.