Mehmet Küçük
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
Bilim Uzmanı
kucuk_smmm@hotmail.com

E-Dönüşüm ve Elektronik Veri İbrazı (E-VİZ)

Her yıl aralık ayında yapmış olduğumuz defter tasdik işlemlerine bu yılda başlamış bulunmaktayız. Bilindiği üzere e-defter uygulamasına haiz olan firmalarımızın yevmiye ve kebir defterlerini elektronik ortamda aylık ve ya üçer aylık dönemlerde berat dosyası olarak döküyoruz . Bu ay dikkat etmemiz gereken husus zorunlu ve ya isteğe bağlı e-defter uygulamasına geçiş yapacak mükelleflerimizin e-defter başvurularını 31 Aralık tarihine kadar yapmamız ve envanter defterlerini noterden tasdik etmemizdir çünkü 1 sıra no lu elektronik defter genel tebliği 7/f maddesi uyarınca www.edefter.gov.tr adresinde duyurulan defter türleri elektronik ortamda tutulacaktır ibaresi yer almaktadır ilgili web sitesinde ise yevmiye ve kebir defterlerinin elektronik ortamda tutulmasının uygun olduğu belirtilip diğer defter türleri için ilerleyen zamanlarda duyuru yapılacağı belirtilmiştir.

TÜRKİYE’DE E- FATURA ve E-DEFTER SÜRECİ

Dünyada son yıllarda hızla gelişen teknolojik ilerlemelerle birlikte pek çok farklı alanlarda sunulan hizmetler ve süreçler elektronik ortamda sunulmaya başlanmıştır. Ülkemizin de hızlı bir şekilde adapte olabildiği dijital devrim kendini pek çok alanda göstermeye başlamıştır. Mesela e-devlet kapısı, 2008 yılında erişime açılmış ve günden güne gelişimini sürdürerek binlerce kamu hizmetinin sunulduğu, yüzlerce kamu kurumunun entegre  olduğu bir yapıya dönüşmüştür. Bunun gibi pek çok sektörde insanların ihtiyaçlarını ve devletin hizmetlerini kolaylaştıracak pek çok yenilik oluşmuştur 2006 yılında kullanılmaya başlayan BİMER( BAŞBAKANLIK İLETİŞİM MERKEZİ) 2015 Yılında kullanıma açılan e-Nabız bu konuya verilecek başlıca örneklerdir. Sektörümüzü  ilgilendiren konular ise, e-fatura , e-Arşiv, e-Defter, e-İrsaliye  gibi peş peşe karşımıza çıkan süreçlerdir. Ülkemizde ilk olarak elektronik fatura kayıt sistemi (EFKS) belli başlı firmalar için başlatılmıştır daha sonra e-fatura sistemi başlatılıp buna dahil olan mükelleflerin e-defter kapsamına alınması ile devam etmiştir. E-Fatura süreci 397 Sıra Nolu VUK Genel Tebliği ile isteğe bağlı olarak uygulanmıştır. Sonrasında yayımlanan 421 Sıra Nolu VUK Genel Tebliği ile bazı sektör ve mükellef grupları için zorunlu hale gelmiştir. Her sene güncellenen ve gittikçe daralan e-faturaya geçme zorunluluğu 535 sıra no lu VUK Genel Tebliği ile son halini almıştır.

MÜKELLEF GRUBU	BRÜT SATIŞ HÂSILATI LİMİTİ	BAŞVURU VE FİİLİ GEÇİŞ TARİHİ
509 Sıra No’lu VUK Genel Tebliği’nin IV.1.4. e-Fatura Uygulamasına Geçiş Zorunluluğu	Brüt satış hâsılatı (veya satışları ile gayrisafi iş hâsılatı); a) 2018, 2019 ve 2020 hesap dönemleri için 5 Milyon TL, 2021 hesap dönemi için 4 Milyon TL, 2022 ve müteakip hesap dönemleri için 3 Milyon TL ve üzeri olan mükellefler.	Belirtilen şartların sağlandığı hesap dönemini izleyen yedinci ayın başına 2018-2019-2020 Dönemi için 5 Milyon Brüt satış hâsılatı geçenler, 2021 Brüt hâsılatı 4 milyonu geçenler 01.07.2022) kadar başvurularını ve fiili geçiş hazırlıklarını tamamlayarak e-Fatura uygulamasına geçmek zorundadır.   2022 veya müteakip hesap dönemlerinde sağlayan mükellefler ilgili hesap dönemini izleyen yedinci ayın başına kadar başvurularını ve fiili geçiş hazırlıklarını tamamlayarak e-Fatura uygulamasına geçmek zorundadır.
Kendilerine veya aracı hizmet sağlayıcılarına ait internet sitelerinde veya diğer her türlü elektronik ortamda mal ve hizmet satışını gerçekleştiren mükellefler.	2020 ve 2021 hesap dönemleri için 1 Milyon TL, 2022 veya müteakip hesap dönemleri için 500 Bin TL ve üzeri brüt satış hâsılatı (veya satışları ile gayrisafi iş hâsılatı) olanlar	Belirtilen şartların sağlandığı hesap dönemini izleyen yedinci ayın başına (2020 ve 2021 hâsılatı geçenler 01.07.2022) kadar başvurularını ve fiili geçiş hazırlıklarını tamamlayarak e-Fatura uygulamasına geçmek zorundadır.
Gayrimenkul ve/veya motorlu taşıt, inşa, imal, alım, satım veya kiralama işlemlerini yapanlar ile bu işlemlere aracılık faaliyetinde bulunan mükellefler	2020 ve 2021 hesap dönemleri için 1 Milyon TL, 2022 veya müteakip hesap dönemleri için 500 Bin TL ve üzeri brüt satış hâsılatı (veya satışları ile gayrisafi iş hâsılatı) olanlar	Brüt satış hâsılatı (veya satışları ile gayrisafi iş hâsılatı) şartını 2020 veya 2021 hesap dönemlerinde sağlayan mükellefler 01.07.2022 tarihine kadar, 2022 veya müteakip hesap dönemlerinde sağlayan mükellefler ilgili hesap dönemini izleyen yedinci ayın başına kadar başvurularını ve fiili geçiş hazırlıklarını tamamlayarak e-Fatura uygulamasına geçmek zorundadır.
Kültür ve Turizm Bakanlığı ile Belediyelerden yatırım ve/veya işletme belgesi almak suretiyle konaklama hizmeti veren otel işletmeleri	Yıl ve Ciro sınırlaması yok	Bu Tebliğin yayım tarihi (22.01.2022) itibariyle faaliyette bulunanlar 01.07.2022 tarihine, bu Tebliğin yayım tarihinden sonra faaliyete başlayanlar ise, faaliyete başladıkları ayı izleyen dördüncü ayın başına kadar başvurularını ve fiili geçiş hazırlıklarını tamamlayarak e-Fatura uygulamasına geçmek zorundadır.

Kaynak: www.ismmmo.org.tr

 İlk yayımlanan tebliğ ile 2022 yılında en son halini alarak 535 sıra nolu tebliğe kadar olan zaman diliminde geçiş zorunluluğunda çemberin giderek daraldığını görmekteyiz özellikle küçük esnafın bu sürece ayak uyduramaması ve gerekli alt yapıya sahip olmaması meslek camiamız için büyük zorluklar ve sorumluluklar getiriyor. E-defter uygulamasının bizlere sunduğu bazı kolaylıkların yanı sıra elbette buna benzer zorlayıcı durumlar ile de karşı karşıya kalacağız.

E-VİZ  (ELEKTRONİK VERİ İBRAZI SİSTEMİ)

E-defter uygulamasına yüklediğimiz berat dosyalarımız bilgisayarımıza XML olarak işlenerek kullandığımız muhasebe programı vasıtasıyla belirli bir dosyada her bir dönem ayrı ayrı olacak şekilde paketlenir. XML (Extensible Markup Language ya da Türkçesiyle Genişletilebilir İşaretleme Dili) Bir tür işaretleme dilidir dökümanların kişilerin ve işletim sistemlerinin kolayca okuyabileceği bir yapıya dönüşmesini sağlar en önemli özelliği ise verilerin sistemler arası entegrasyonunun yapılabilmesidir.

E-deftere tabi olmayan bir işletme için vergi müfettişi bizden ilgili defterleri isterdi, e-defter firmalarında ise ilgili dönemlerin XML dosyalarının flash diske yüklenip kendilerine teslim edilmesi istenmektedir. Burada dikkat edilmesi gereken husus bu berat dosyalarını her ay veya üç ayda bir sisteme yükleyip takip eden ayın 15 ine kadar ikincil kopyalarını sisteme yüklüyoruz ve iki defa tekrarlamış olduğumuz bu işleme rağmen lüzum göründüğünde aynı dosyaları flash diske yükleyip vergi müfettişine teslim ediyoruz.

Vergi İncelemelerinde Uyulacak Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin, 28/06/2022 tarih ve 31880 sayılı Resmi Gazete ile değişen 12 inci maddesinin dördüncü fıkrası ile; Bakanlığın elektronik ortamda tutulmasına izin verdiği elektronik defter ve belgelerin Bakanlık tarafından oluşturulan sistemin kullanılması suretiyle ibraz edilmesi imkanı getirilmiştir. Yapılan çalışmalar sonucunda Elektronik Veri İbraz Sistemi (e-Viz) Geliştirilmiştir. Bu sayede bizden talep edilen defter ve belgeleri sisteme yükleyerek vergi müfettişine ibrazını sağlamış olacağız. Sieteme https://vdk.hmb.gov.tr/e-viz Adresinden erişim sağlanır. Sistem iki ana koldan oluşur bunlar ;

1. Yetkili Tanımlama Sistemi (YTS): Elektronik defter ve belgelerin sisteme yüklenerek ibraz edilmesini sağlayacak olan yetkili kişilerin belirlendiği yerdir burada ilgili kişiler hakkında yetki belgeleri, imza sirküleri, kimlik fotokopileri gibi evraklar sisteme yüklenerek vergi müfettişinin görmesi sağlanır ayrıca azil işlemi yapılınca yine bu sayfadan güncelleme yapılır ve azledilen kişinin sisteme girmesi engelenir.  https://eviz-yts.hmb.gov.tr adresinden erişim sağlanır.
2. Veri İbraz Sistemi: Yetkili tanımlama sisteminden yetkili kılınmış kişilerin sisteme elektronik belge ve defterlerin yüklenmesini sağlayacak olan sistemdir. Yüklenen dosyalar için e-ibraz belgesi oluşturulabilir, sisteme yüklenmiş olan elektronik belge ve defterler ve incelemenin durumu buradan takip edilir.  https://eviz.hmb.gov.tr  üzerinden ortak giriş uygulamasına yönlendirilerek sisteme erişim sağlanacaktır.

Her iki sisteme Mükellef Portalı üzerinden veya https://vdk.hmb.gov.tr/e-viz adresinden doğrudan erişim sağlanabilir.

22.12.2022

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.