Mehmet Emin Tatlı
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
Bağımsız Denetçi
Bilim Uzmanı
mehmetemintatli@indexekonomi.com

Enflasyon Düzeltmelerinin Önündeki Engeller: Veri Sağlığı Sorunu ve Mevzuattaki Uyumsuzluklar

Vergi Usul Kanunu (VUK) Madde 555 ve Türkiye Muhasebe Standartları (TMS) 29'da yer alan enflasyon düzeltmelerinin uygulamaya geçmesinin önündeki en büyük engelin veri sağlığı olduğu açıktır.

Bu tebliği hazırlayanlar düzeltme kayıtlarının sağlıklı yapılmasını talep etmektedir. Fakat bu talep karşısında önemli bir sorun ortaya çıkmaktadır: Hiçbir işletme, sonradan çıkma ihtimali olan bir mevzuat için veri seti tutmaz ve tutamaz.

Enflasyon düzeltmesi ile ilgili tebliğlerin geç çıkması da önemli bir sorundur. Türkiye'de yıllardır enflasyon muhasebesi uygulanmamakta, bilindiği Türkiye'de ilk kez 2003 yılında zorunlu hale getirilmiş, 2004 yılında da uygulanmıştır. Yaklaşık 20 yıldır uygulanmamaktadır. Kaldı ki VUK’nun da ki zaman aşımı süreleri göz önünde bulundurulduğunda da fiili imkânsızlıkların mevcut olduğu da bir vakıadır.

Anayasa Mahkemesi'nin enflasyon dönemi ile ilgili verdiği karar, Türkiye'deki kurumlar arasındaki uyumsuzluk ve farklı çalışma biçimlerini ortaya koymaktadır. Kurum uygulamaları neden birbirinden bu kadar uzak ve çelişkilerle doludur? Bu sorunun cevabı net olmadığı gibi, kimseye inandırıcı gelmemektedir.

Bankaların enflasyon muhasebesinin uygulama tarihini ertelemiş olmaları da dikkat çekicidir. Bankalar bu ertelemeyi, farklı bir mevzuata tabi oldukları gerekçesiyle yapmaktadır. Fakat unutulmamalıdır ki anayasa, uygulamaların önceden bildirilmesi ve uygulayıcının taraflarına ters köşe yapılmaması için ikincil mevzuatın çok önceden hazırlanmasını gerekli kılmaktadır.

Gelinen noktada ise, tebliğin istediği veri setinin hazırlanmasının oldukça zor olduğu açıktır. Bu durum da çok ciddi hatalara yol açacaktır. Buradaki en büyük problem, verilerin sağlıklı olmayışıdır. Hesaplamalarla ilgili bir sorun yaşanmasa da kaynak olarak alınan verinin yetersizliği nedeniyle çok ciddi sorun ve hatalarla karşılaşılacaktır. Bu durum sadece şirketlerin değil bu veriyi kabul eden mali idarenin de yanlış kararlar almasına neden olacaktır.

Sonuç olarak, enflasyon düzeltmelerinin önündeki engellerin aşılması için aşağıdaki adımların atılması gerekmektedir:

• Veri setinin hazırlanması için işletmelere yeterli zaman tanınmalıdır. VUK’nundaki zaman aşımı da ikincil mevzuatta ayrıca başlık olarak düzenlenmelidir.
• Mevzuattaki uyumsuzluklar giderilmeli ve kurumlar arasındaki koordinasyon sağlanmalıdır.
• Bankalar da dâhil olmak üzere tüm işletmeler enflasyon muhasebesine tabi tutulmalıdır.
• Tebliğin uygulama tarihi ertelenmemeli ve enflasyon düzeltmeleri en kısa sürede uygulamaya geçirilmelidir.

Bu adımların atılması, enflasyon düzeltmelerinin etkin bir şekilde uygulanmasını ve Türkiye'de muhasebe sisteminin gelişmesini sağlayacaktır.

Anahtar Kelimeler: Enflasyon Düzeltmesi, VUK 555, TMS 29, Veri Sağlığı, Mevzuat Uyumsuzluğu

15.02.2024

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.