Mehmet Emin Tatlı
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
Bağımsız Denetçi
Bilim Uzmanı
mehmetemintatli@indexekonomi.com

Stok Afları, 7326 Sayılı Kanun ve Bağımsız Denetim Uygulamalarındaki Çarpıklıklar.

Bilindiği üzere, 7326 sayılı bazı alacakların yeniden yapılandırılması ile bazı kanunlarında değişiklik yapılmasına ilişkin kanun 03.06.2021 tarihinde yürürlüğe girmiştir.

Kanun da birçok düzenleme bulunmaktadır. Ancak bu yazının konusu “işletmede mevcut olduğu halde kayıtlarda yer almayan veya kayıtlarda yer aldığı halde işletmede bulunmayan emtia, makine, teçhizat, demirbaş ile kasa mevcudu ve ortaklardan alacakların beyanı” hususunu kapsamaktadır.

Vergi usul kanunu açısından varlık düzeltmeleri mali idarenin onayıyla yapılmaktadır. Bu düzeltmeler bağımsız denetim standartları ve uygulamaları açısından bazı problemleri de beraberinde getirmektedir.

Halbuki; “bağımsız denetimin amacı, işletmelerin faaliyet ve finansal durumlarının, görevli bağımsız denetçilerin inceleme ve değerlendirmelerinin sonucunda gerçeğe uygunluğunun denetlenmesi ve bilgi kullanıcıların doğru bir şekilde aydınlatılması” amaçlanmaktadır.

Bağımsız denetimin amacı ile 7326 sayılı kanun amacı birbirine zıttır. Kanun koyucu bu konuyu atlamış olacak diye değerlendiriyorum. Çünkü, kanun koyucu bir kanunu yaparken diğer kanunlarla ilişkisini araştırmalıdır. Kanun koyucu bu kanunu yaparken özellikle bağımsız denetim ile ilgili olan kısmını atlamıştır.

Bağımsız denetçinin görevleri arasında stok, makine, kasa vb. sayımlarını sağlıklı yapmak vardır. Sayımı işletmenin beyanına gerek duymadan yapmalıdır. Sayımları da Bağımsız Denetim Standartlarındaki değerleme ölçülerine göre esas alarak değerlemelidir.

7326 sayılı kanun da ise, değerleme yöntemi olarak stoklarda gayrisafi kar oranını, makine, teçhizat ve demirbaşlar açısından da rayiç bedellerini esas almaları gerektiği belirtilmiştir. Değerleme ölçüleri bağımsız denetim standartlarından farklı olduğu da ortadadır.

Çarpıklık gerçeğe uygun rapor verilen işletmelerde yaşanacaktır. Bazı işletmeler sadece vergi avantajlarından faydalanmak için kanundan faydalanmaktadırlar. Özellikle emtia, makine, teçhizat, demirbaş ile kasa mevcudu ve ortaklardan alacakları vb. aflardan faydalanmaktadır. Bu durum bağımsız denetim standartları açısından denetimi daha da problemli hale getirmektedir. Standartlar açısından gerçeğe uygun değeri sağlamak için finansal tablolarda düzeltme yapılması gerekecektir.

Ciddi olan sorun ise, 2020 yılı ve daha öncesi bağımsız denetimi yapılan ve raporu yazılan firmalarda oluşacaktır. Emtia, makine, teçhizat ve demirbaşlar hakkında yapılan aflarda işletme kayıtlarında değişiklikler yapıldığında sorunlar olacaktır. 2020 yılı için gerçeğe uygun rapor veren denetçi, emtia, makine, teçhizat ve demirbaşlar vb. afları yaptıktan sonra aradaki farkı açıklamakta ciddi sorun yaşayacaktır.

Geriye doğru yapılan düzeltmeler de özellikle bağımsız denetçi zor duruma düşecektir. Bu tip sorunların oluşmaması için, denetim standartlarına uygun hareket etmek gerekmektedir.

Kanun koyucu irade de bir şeyi düzeltirken diğerini bozmamalıdır.

28.07.2021

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.