Mehmet Duman
Yeminli Mali Müşavir
Duman & Global
mehmet@dumanglobal.com

Sporsonluk Ödemeleri, Büyükşehir Belediyesi, Belediye ve Bağlı Kuruluşlarının Sermayesinin Yüzde Ellisinden Fazlasına Sahip Oldukları Şirketlerin Spor Kulüplerine ve Spor Anonim Şirketlerine Kaynak Aktarma ve Yardımda Bulunma Faaliyeti Olarak Değerlendirilebilir Mi?

Bilindiği üzere; 26.04.2022 Tarih 31821 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 7405 sayılı “SPOR KULÜPLERİ VE SPOR FEDERASYONLARI KANUNU”nun “Yardım Şekilleri” başlıklı 21’inci maddesinde yer alan; “büyükşehir belediyesi, belediye ve bağlı kuruluşlarının sermayesinin yüzde ellisinden fazlasına sahip oldukları şirketlerin, spor kulüplerinin ve spor anonim şirketlerinin profesyonel spor dallarına ve bunların profesyonel sporcularına her ne ad altında olursa olsun kaynak aktaramayacağı ve yardımda bulunamayacağı” hükmü düzenlenmiştir.

Buna göre, “belediyelerin ortaklık kurdukları ve sermayesinin yarısından fazlasına sahip oldukları şirketler (Belediye şirketleri), spor kulüplerine (dernek ve şirketler) profesyonel branşlarında kullanılmak üzere ayni ya da nakdi yardımda bulunamayacaklardır.” görüşüne karşılık olarak kişisel hukuki değerlendirmemi içeren iş bu makale kaleme alınmıştır.  

Anılan kanunun ilgili maddesinin gerekçesi meclis kayıtlarından alındığı şekliyle aşağıdaki gibidir;

MADDE 21- Maddeyle Gençlik ve Spor Bakanlığı ile spor federasyonlarının, spor kulüplerine ve spor anonim şirketlerine yardımda bulunabileceklerine ilişkin esaslar, yardımın şekli ve yardımda göz önünde bulundurulabilecek unsurlar düzenlenmiştir.

Aynı madde ile belediyeler, belediyelere bağlı şirketler ve iktisadi işletmelerin, spor kulüplerinin ve spor anonim şirketlerinin profesyonel spor dallarına ve bunların profesyonel sporcularına her ne ad altında olursa olsun kaynak aktaramayacakları ve yardımda bulunamayacaklarına ilişkin düzenleme yapılmak suretiyle bu kapsamda kulüpler ve sporcular arasındaki haksız rekabetin önlenmesi amaçlanmıştır.

Öte yandan; Bakanlık ve spor federasyonlarının, okul spor kulüplerine spora ilişkin faaliyetlerde bulunmak üzere ayni, nakdi veya teknik eleman görevlendirmesi şeklinde yardımda bulunabileceği düzenlenerek okul spor kulüplerinin desteklenmesi amaçlanmıştır.

Gerekçeden de anlaşılacağı üzere amaçlanan husus haksız rekabettin önlenmesidir. Ayrıca “…kaynak aktarma ve yardımda bulunma…” ifadesinden ne anlaşılması gerektiği de konunun aydınlatılması için büyük önem arz etmektedir. Mezkûr kanunun 19. Maddesi aşağıdaki gibidir.

Spor kulüpleri ve spor anonim şirketlerinin gelir ve giderleri

MADDE 19- (1) Spor kulüpleri ve spor anonim şirketleri, tüzüklerinde veya esas sözleşmelerinde belirtilen amaçlarını ve bu Kanunda yer alan görevlerini gerçekleştirmek için aşağıdaki gelir kaynaklarından yararlanır:

a) Üye aidatları

b) Sponsorluk gelirleri

c) Sporcu transferlerinden alınan ücretler

ç) Sporcu yetiştirme tazminatları

d) Sporcu eğitimi, kurs ve benzeri ücretler

e) Faaliyetlere katılım bedelleri

f) Müsabaka hâsılatları

g) Yayın gelirleri

ğ) Sahibi veya ortağı olduğu şirketler ile işletmelerden elde edilen gelirler

h) Toplantı ve benzeri faaliyetlere ilişkin gelirler

ı) Reklam gelirleri

i) Kira gelirleri

j) Spor müsabakalarına dayalı bahis ve şans oyunlarından elde edilen isim hakkı gelirleri

k) Bağış ve yardımlar

1) Spor dışı faaliyetlere ait gelirler

m) Finansman gelirleri

n) Öz sermaye katkıları

o) Diğer benzeri gelirler

Görüleceği üzere, “sponsorluk” kulüplerin gelir kalemleri arasında ayrıca yer almaktadır. 21. Maddede bahsedilen yardım ifadesi bu hususu kavramamaktadır.

Sponsorluk konusu kendi mevzuatında aşağıdaki şekilde kanunileşmiştir.

3289 Sayılı Spor Genel Müdürlüğünün Teşkilat Ve Görevleri Hakkında Kanun

Ödül ve sponsorluk

Ek Madde 3–(Değişik: 2/8/2000–KHK–608/2 md.; Değiştirilerek kabul:12/4/2001– 4644/2 md.) Ulusal ve uluslararası yarışmalarda üstün başarı göstermiş sporcular ve kulüpler ile bu başarıya emeği geçen kişi, kurum ve kuruluşlara (futbol branşı dahil) ayni ve/veya nakdi ödül verilir. Bu ödüller Spor Genel Müdürlüğü bütçesinde bu amaçla kullanılmak üzere açılacak tertiplerden karşılanır. Bu gelirin yeterli olmaması durumunda eksik kalan miktar 24/3/1988 tarihli ve 3418 sayılı Kanunda öngörülen gelirlerden karşılanır.

Verilecek ödüllerin miktarı, kimlere verileceğine ilişkin usul ve esaslar, spordan sorumlu Bakanın teklifi ve Maliye Bakanlığının uygun görüşü üzerine, Bakanlar Kurulu kararı ile yürürlüğe konulacak yönetmelikle düzenlenir. (Değişik üçüncü fıkra:4/3/2004 – 5105/1 md.)

Ulusal veya uluslararası gençlik ve spor hizmet ve faaliyetlerini desteklemek amacıyla gerçek ve tüzel kişiler;

a) Genel Müdürlüğün yıllık faaliyet programında yer alan ulusal ve uluslararası gençlik ve spor organizasyonları,

b) Sporcuların transfer bedelleri hariç olmak üzere spor kulüpleri ile federasyonların yıllık programlarında bulunan sporun yaygınlaştırılması ve sporcuların desteklenmesine yönelik resmî sportif faaliyetleri,

c) Kamu kurum ve kuruluşları ve yerel yönetimler ile spor kulüplerine ait spor tesislerinden Genel Müdürlükçe uygun görülenlerin yapımı, bakımı ve onarımı,

d) Federasyonların ve spor kulüplerinin sportif hizmet ve faaliyetlerinin yürütülebilmesi için gerekli olan spor organizasyonları ile sportif araç, gereç ve malzemelerin temini,

e) Ferdî lisanslı sporcuların, Genel Müdürlük veya federasyonlarca ferdî olarak katılmalarına izin verilen ulusal veya uluslararası organizasyonları,

f) Türkiye Milli Olimpiyat Komitesi ile Paralimpik Komitesinin sportif faaliyetlerine ilişkin hizmetleri, Kapsamında sponsorluk yapabilirler. (Ek fıkra: 4/3/2004-5105/1 md.)

Ferdî veya takım sporcuları ile gençlik ve spor kulüpleri, ulusal veya uluslararası sportif faaliyetlerde;

Genel Müdürlüğün belirleyeceği esaslar dahilinde reklam alabilirler. (Ek fıkra: 4/3/2004 - 5105/1 md.; Değişik: 28/4/2005 – 5340/1 md.) Sportif faaliyetlere, sporculara, spor kulüplerine, federasyonlara veya tesislere yapılacak harcamalar sponsor tarafından bizzat harcanır veya sponsorluk alanın banka hesabına yatırılır. Sponsorlara, ulusal ve uluslararası federasyonların reklam ve sponsorlukla ilgili hükümlerine aykırı olmamak şartı ile faaliyetin veya tesisin isim, reklam, tanıtım ve yayın hakları verilebilir. (Ek fıkra: 4/3/2004-5105/1 md.)

Sponsorluk ve reklamla ilgili esas ve usuller Genel Müdürlükçe çıkarılacak yönetmelikle belirlenir.

Çıkarılan yönetmelikte ise; Sponsorluk yapılabilecek alanlar, Sponsorluk harcaması sayılma, Gençlik ve Spor Tesislerinin Sponsorluk Esasları, Sözleşme Yapılması ve Sözleşmede Yer Alacak Hususlar, Sponsorlara Verilebilecek Haklar, Harcama belgelerinin tanzimi, Sponsorluk alınmasında uyulacak hususlar gibi bir takım regülasyonlar uygulamaya konulmuştur.

Buradan da anlaşılacağı üzere “SPONSORLUK BEDELLERİNİN” Kanunun 21. Maddesinde yer alan “kaynak aktarma ve yardımda bulunma” ifadesini kavramadığı, sponsorluğun tamamen farklı bir husus olduğu anlaşılmaktadır. Ayrıca sponsorluğun, 21. Maddenin gerekçesinde yer alan “…kulüpler ve sporcular arasındaki haksız rekabetin önlenmesi..” amacını askıya almadığı da açıkça ortadadır. Çünkü sponsorluk karşılıksız veya kontrolsüz yapılan bir ödeme değildir. Sporu düzenleyen kurumun kontrolü, denetimi ve izni ile yapılmaktadır.

SONUÇ;

1. Sponsorluk, “yardımda bulunma ve kaynak aktarma” faaliyeti değildir,
2. Sponsorluğun kendine özgü kuralları vardır, bu kurallar haksız rekabeti engelleyici niteliktedir,
3. Her isteyen her konuda sponsor olamaz, her kulüpte aldığı sponsorluk bedelini istediği gibi harcayamaz,
4. Bir sponsorluk haksız rekabet yaratıyor ise bu Gençlik Spor İl Müdürlüğü tarafından tespit edilip engelleneceğinden sponsor olunamayacaktır,
5. Sponsor olan kimsenin vergi ve SGK prim borcu bulunmaması gerekmektedir,
6. Sponsorluk harcamaları vergi kanunlarımızda ayrıca teşvik edilen bir husustur,
7. Reklam faaliyeti kapsamında yapılan işlemlerde sponsorluktan bağımsız olarak “yardımda bulunma ve kaynak aktarma” faaliyeti sayılmaz, çünkü bir hizmet karşılığı ödenmektedir.

Yapılan kanuni düzenleme henüz yeni olduğundan bu hususta alt düzenlemelerin yapılmasını beklemek yerinde olacaktır. Ancak makalemde belirtmiş olduğum yorumun aksine yapılacak bir düzenlemenin Türk sporunun kaynaklarına ciddi bir problem oluşturacağı tabiidir.

07.07.2022

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.