Kurtuluş Akdeniz
Yeminli Mali Müşavir
E.Gelirler Kontrolörü
Akdeniz Denetim YMM Ltd. Şti.
akdeniz@akdenizdenetim.com.tr

Şirketlerin Kredi İle Aldıkları Binek Araçlarına Ait Faiz, ÖTV Ve KDV’nin Vergi Kanunları Yönünden Değerlendirilmesi

Kredi ile alınan binek araçlarına ilişkin kredi faiz giderleri ile söz konusu araçların alış sırasında ödenen KDV ve ÖTV ödemelerinin vergisel boyutu özellikle dönem sonlarını kar ile kapatan şirketlerin başvurdukları vergiyi erteleme yöntemlerinden birisidir. Binek otomobillerinin satın alınması halinde vergi kanunları yönünden ne gibi işlem yapılması gerektiği aşağıda ilgili kanun maddeleri çerçevesinde kısaca değerlendirilmiştir.

a-Gelir ve Kurumlar Vergisi Yönünden Değerlendirme:

5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun “Safi Kurum Kazancı” başlıklı 6 ncı maddesinde Kurumlar Vergisinin mükelleflerin bir hesap dönemi içinde elde ettikleri safi kurum kazancı üzerinden hesaplanacağı, safi kurum kazancının tespitinde, Gelir Vergisi Kanununun ticari kazanç hakkındaki hükümlerinin uygulanacağı hüküm altına alınmıştır.

Ayrıca, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 40 ıncı maddesinde safi kazancın tespitinde indirilecek giderler bentler halinde sayılmış olup, anılan maddenin 5 numaralı bendinde kiralama yoluyla edinilen veya işletmeye dahil olan ve işte kullanılan taşıtların giderlerinin, yine aynı Kanunun 7 nci maddesinde Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre ayrılan amortismanların safi kazancın tespitinde indirim konusu yapılması gerektiği hüküm altına alınmıştır.

Buna göre, şirketin aktifinde kayıtlı bulunan ve işte kullanılan taşıtın giderlerinin safi kazancın tespitinde gider olarak indirilebileceği açıktır.

b-Katma Değer Vergisi Yönünden Değerlendirme:

3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 30/b bendinde; “Faaliyetleri kısmen veya tamamen binek otomobillerin kiralanması veya çeşitli şekillerde işletilmesi olanların bu amaçla kullandıkları hariç olmak üzere işletmelere ait binek otomobillerin alış vesikalarında gösterilen katma değer vergisi mükelleflerin vergiye tabi işlemleri üzerinden hesaplanan katma değer vergisinden indirilemez.” denilmektedir.

23 seri no.lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliğinin “1.Binek Otomobillerinin Katma Değer Vergisi” başlıklı bölümünde; “3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 30 uncu maddesinin (b) bendinde yapılan değişikliğe göre, faaliyetleri; kısmen veya tamamen binek otomobillerinin kiralanması, taksicilik işletmesi yapılması veya binek otomobillerinin çeşitli şekillerde işletilmesi olanların bu amaçla kullandıkları binek otomobillerinin alışlarında ödenen ve faturalarda ayrıca gösterilen katma değer vergisi indirim konusu yapılabilecektir. Buna göre, binek otomobillerini yukarıda belirtildiği gibi çeşitli şekillerde işleten mükellefler bu amaçla kullanılan binek otomobilleri ile ilgili olarak indirim hakkından yararlanabileceklerdir.

Ancak mükelleflerin işletme amacı dışında iktisap ettikleri binek otomobillerinin alış vesikalarında gösterilen katma değer vergisinin evvelce olduğu gibi indirimi mümkün değildir. İndirim konusu yapılmayan bu vergi, Gelir ve Kurumlar Vergisi Kanunları çerçevesinde işin mahiyetine göre gider veya maliyet unsuru olarak dikkate alınabilecektir. Bu uygulama binek otomobil işletmeciliği ile uğraşan mükelleflerin işletme amacı dışında satın aldıkları binek otomobiller için de geçerlidir.” denilmektedir.

Buna göre, şirketin faaliyeti kısmen veya tamamen binek otomobillerinin kiralanması veya çeşitli şekillerde işletilmesi olmadığı takdirde, işletmeye alınan binek otomobiline ait alış faturalarında gösterilen katma değer vergisinin vergiye tabi işlemler üzerinden hesaplanan katma değer vergisinden indirilmesi mümkün bulunmamaktadır.

c)Özel Tüketim Vergisi Yönünden Değerlendirme

4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanununun “Vergi İndirimi” başlıklı 9 uncu maddesinde, özel tüketim vergisine tabi malların, yer aldığı listedeki başka bir malın imalinde kullanılması halinde ödenen verginin, Maliye Bakanlığınca belirlenen esaslara göre ödenecek vergiden indirileceği hüküm altına alınmıştır.

Anılan Kanunda belirtilen madde dışında ÖTV indirimini düzenleyen herhangi bir hüküm bulunmamaktadır. Ancak, 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 270 inci maddesinde özel tüketim vergilerini maliyet bedeline ithal etmekte veya genel giderler arasında göstermekte mükelleflerin serbest olacaklarıhüküm altına alınmıştır.

Buna göre, şirket tarafından satın alınarak şirket aktifine kaydedilecek olan binek otomobillerin ilk iktisabında ödenecek özel tüketim vergisi doğrudan gider veya maliyet unsuru olarak dikkate alınabilecektir.

c- Vergi Usul Kanunu Yönünden Değerlendirme:

213 sayılı Vergi Usul Kanununun 269 uncu maddesinde iktisadi işletmelere dahil bilumum gayrimenkullerin, bunların mütemmim cüzülerinin ve teferruatının, tesisat ve makinelerin, gemiler ve diğer taşıtların ve gayrimaddi hakların maliyet bedeli ile değerleneceği hüküm altına alınmış, 262 nci maddesinde ise maliyet bedelinin, iktisadi bir kıymetin iktisap edilmesi veyahut değerinin artırılması münasebetiyle yapılan ödemelerle bunlara müteferri bilumum giderlerin toplamını ifade ettiği belirtilmiştir.

Yatırımların finansmanında kullanılan kredilere ilişkin faiz giderlerinin amortismana tabi iktisadi kıymetin maliyet bedeline mi intikal ettirileceği yoksa doğrudan ilgili yılın giderleri arasında mı gösterileceği hususunda açıklamalara yer verilen 163 sıra no.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğine göre iktisadi kıymetin finansmanında kullanılan kredilerle ilgili faizlerden;

•Kuruluş dönemine ait olanların (iktisadi kıymetin aktifleştirildiği tarihten hesap dönemi sonuna kadar) iktisadi kıymetle birlikte amortisman yoluyla itfa edilmek üzere yatırım maliyetine eklenmesi,

•İşletme dönemine ait olanların ise, ilgili bulundukları yıllarda doğrudan gider yazılması ya da maliyete intikal ettirilmek suretiyle amortismana tabi tutulması,

gerekmektedir.

Diğer yandan, şirkete alınan taşıta ilişkin olarak ödenecek faizlerin, ilgili bulundukları yıllarda doğrudan gider yazılması ya da maliyete intikal ettirilmek suretiyle amortismana tabi tutulması uygulamasında başlangıçta seçimlik olarak hangi hak kullanılmışsa o yönteme göre işlem yapılmasına devam edilmesi gerekmektedir.

 

02.07.2012

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.