Gelir Uzmanı Melek Öz Kaldıraçlı Alım Satım İşlemlerinde Tevkifat Matrahının Belirlenmesi (11.04.2025)

E-bültenimize kayıt olun, yeni yazılar e-posta adresinize gelsin! Üye olmak için tıklayın.

EDİTÖRÜN SEÇTİKLERİ

YAZARLARIMIZ

Dr. Koray Ateş
korayates@muhasebetr.com

16 Adımda Enflasyon Muhasebesine Uyumlu Kurumlar Beyannamesi Kapanış Kayıtları (Detaylı Rehber)

Değerli okurlar, bilindiği üzere kurumlar vergisi beyanlarının yapıldığı şu günlerde, muhasebecileri bekleyen en önemli işin başında kapanış kayıtları gelmektedir.

Kurumlar vergisi döneminde bizleri bekleyen bu kayıtlar yılda sadece 1 kez yapıldığı için kurumlar vergisi ayında ister tecrübeli ister yeni başlayanlar olsun meslektaşlarımızın çoğu bu kayıtlara tekrar tekrar bakma ihtiyacı duyabilmektedir. İşte bu nedenle, özellikle yeni başlayan genç meslektaşlarımıza rehber mahiyetinde olacak bu çalışma bu haftaki makale konumuzu oluşturmaktadır.

1- Öncelikle mizanda cari hesaplarda borç bakiyesi veren küsuratlar 689 (KKEG), alacak bakiyesi veren küsuratlar ise 679 nolu hesaba devredilerek mizan küsurat hesaplarından temizlenmeli.

2- 150 nolu İlk Madde ve Malzeme hesabının stokta kalan kısmı hariç geri kalan tutarın tamamı 710 nolu hesaba devredilir.

---------------------------------------------------31.12----------------------------------------

710 Dir.İlk.Mad.Mlz.Gid. XXX

150 İlk.Mad.Mlz. XXX

Üretime verilen hammaddelerin gider kaydı

--------------------------------------------------------------------------------------------------

3- 710, 720 ve 730 no’lu hesaplar yansıtma hesapları yardımıyla 151 Yarı Mamuller Üretim hesabına devredilir.

-----------------------------------------------31.12.--------------------------------------------

151 Yarı Mamuller XXX

711 Dir.İlk.Md.Mlz.Yans. XXX

721 Dir.İşç.Yans. XXX

731 Gen.Üret.Gid.Yans. XXX

--------------------------------------------------------------------------------------------------

711 Dir.İlk.Md.Mlz.Yans. XXX

721 Dir.İşç.Yans. XXX

731 Gen.Üret.Gid.Yans. XXX

710 Dir.İlk.Md.Mlz. XXX

720 Dir.İşç.Gid. XXX

730 Gen.Üre.Gid. XXX

Yansıtma hesaplarının kapatılması

----------------------------------------------------------------------------------------------------

4- Yarı mamuller hesabında yıl sonu stokta bırakılan tutar hariç geri kalan tutarın tamamı 152 Mamuller hesabına devredilir.

----------------------------------------------------------31.12.-------------------------------------------

152 Mamuller XXX

151 Yarı Mamuller Üretim XXX

------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5- Mamuller hesabında yıl sonu stokta bırakılan tutar hariç kalan kısım olduğu gibi 620 Satılan Mamuller Maliyeti hesabına devredilir.

--------------------------------------------------------31.12.-------------------------------------------

620 Sat.Mam.Mal. XXX

152 Mamuller XXX

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------

Eğer ticari mal satışları da varsa söz konusu ticari malların stokta kalan kısmı hariç geri kalan tutarın tamamı 621 Satılan Ticari Mallar hesabına devredilir.

--------------------------------------------------------31.12.-------------------------------------------

621 Sat.Tic..Mal. XXX

153 Ticari Mallar XXX

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------

6- Gider hesapları yansıtma hesapları yardımıyla gelir tablosu hesaplarına kaydedilir.

--------------------------------------------------------31.12.-------------------------------------------

630 Araş.Gelş.Gid. XXX

631 Paz.Sat.Dağ.Gid. XXX

632 Gen.Yön.Gid. XXX

660 Ks.Vad.Yab.Kay. XXX

751 Araş.Gelş.Yans.Gid. XXX

761 Paz.Sat.Dağ.Yans. XXX

771 Gen.Yön.Gid.Yans. XXX

781 Fins.Gid.Yans. XXX

Gider hesaplarının gelir tablosu hesaplarına kaydı

------------------------------------------------------------------------------------------------------------

751 Araş.Gelş.Yans.Gid. XXX

761 Paz.Sat.Dağ.Yans. XXX

771 Gen.Yön.Gid.Yans. XXX

781 Fins.Gid.Yans. XXX

750 Araş.Gelş.Gid. XXX

760 Paz.Sat.Dağ. XXX

770 Gen.Yön.Gid. XXX

780 Fins.Gid. XXX

Yansıtma Giderlerinin kapatılması kaydı

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------

7- Bu işlemi yaptıktan sonra 600 lü hesapların mizanı alınır ve gelir ile gider hesapları arasındaki fark gelir hesaplarının lehine ise yani ticari karı veriyorsa bu kara kanunen kabul edilmeyen giderler eklenerek elde edilen rakama kurumlar vergisi karşılığı ayrılır ve aşağıdaki kayıt yapılır.

----------------------------------------------------------31.12.--------------------------------------

691 Dön.Kar.Ver.Diğ.Yas.Yük.Karş. XXX

370 Dön.Kar.Ver.Diğ.Yas.Yük.Karş. XXX

Kurumlar vergisi karşılığı ayrılması

--------------------------------------------------------------------------------------------------------

Daha sonra 600 lü hesapların mizanı bir daha alınır ve gelir tablosu tanzim edilir.

8- Gelir tablosu tanzim edildikten sonra Gelir ve Gider hesapları 690 Dönem Kar / Zararı hesabına devredilir.

--------------------------------------------------31.12.--------------------------------------------

600 XXX

601 XXX

602 XXX

640 XXX

642 XXX

643 XXX

644 XXX

645 XXX

646 XXX

648 XXX

671 XXX

679 XXX

690 Dönem K/Z XXX

Gelir hesaplarının dönem kar/zararına devri

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------

690 Dönem K/Z XXX

610 XXX

611 XXX

612 XXX

620 XXX

621 XXX

622 XXX

623 XXX

630 XXX

631 XXX

632 XXX

653 XXX

654 XXX

655 XXX

656 XXX

657 XXX

658 XXX

680 XXX

681 XXX

689 XXX

Gider hesapalrının Dönem Kar/Zararına devri

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------

9- Dönem net karının hesaplanması;

-----------------------------------------------31.12---------------------------------------------------------

690 Dönem K/Z XXX

691 Dön.Kar.Ver.Diğ.Yas.Yük.Karş. XXX

692 Dön.Net Kar/Zararı XXX

----------------------------------------------------------------------------------------------------------

692 Dön.Net Kar/Zararı XXX

590 Dönem Net Karı XXX

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------

10- 193 no’lu hesaptaki tutar 371 Dönem Karının Peşin Ödenen Vergiler ve Fonlar hesabına devredilir. Ancak, devredilen tutar 370 nolu hesabın bakiyesini kesinlikle geçmemeli.

---------------------------------------------------------31.12.--------------------------------------------

371 Dön.Kar.Peş.Öde.Ver.ve Fon. XXX

193 Peşin Öde.Ver.Fon. XXX

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Daha sonra Nisan ayında 370 ile 371 nolu hesap karşılıklı kapatılır. Eğer 370 371 nolu hesaptan büyükse aradaki fark 360 ödenecek kurumlar vergisi hesabına devredilir.

-----------------------------------------------------------25.04.--------------------------------------------

370 Dön.Kar.Ver.Diğ.Yas.Yük.Karş. XXX

371 Dön.Kar.Peş.Öde.Ver.ve Fon. XXX

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------

11- Alacak bakiyesi veren 120 nolu hesaplar 340 hesaba, borç bakiyesi veren 320 nolu hesaplar ise 159 nolu hesaba devredilir. (340 ve 159 nolu hesaba aktarılan bu tutarlara enflasyon düzeltmesi yapılmayacaktır)

Ayrıca 401 nolu hesap 301’e ve 402 nolu hesap ise 302’ye virmanlanmalı.

12- 193 hesap 371 hesaba virmanlandıktan sonra 193 hesapta bakiye kalmışsa bu bakiye vergi dairesinden alacaklar kapsamında 136 Diğer Çeşitli Alacaklar hesabına virmanlanmalı.

-------------------------------------------------------/-------------------------------------------------

136 Diğer Çeşitli Alacaklar XXX

193 Peşin Ödenen Vergi ve Fonlar XXX

Açıklama: Peşin ödenen vergilerin iade hesabına alınması

----------------------------------------------------------------------------------------------------------

13- Mizanda enflasyon düzeltmelerinden kaynaklanan 502 ve 580 bakiyeler varsa eğer bunlar birbiri ile mahsup edilip mizan sadeleştirilebilir.

555 Sıra Nolu VUK Tebliğinin 12.mqddesinin ç bendi aşağıdaki gibidir;

ç) Bu işlemlerden doğan pasif kalemlere ait enflasyon fark hesapları, herhangi bir suretle başka bir hesaba nakledildiği veya işletmeden çekildiği takdirde, bu işlemlerin yapıldığı dönemlerin kazancı ile ilişkilendirilmeksizin, bu dönemde vergiye tâbi tutulur. Ancak öz sermaye kalemlerine ait enflasyon farkları düzeltme sonucu oluşan geçmiş yıl zararlarına mahsup edilebilir veya kurumlar vergisi mükelleflerince sermayeye ilave edilebilir; bu işlemler kâr dağıtımı sayılmaz.

Bu maddeye istinaden aşağıdaki kayıt yapılabilir.

-------------------------------------------------------/-------------------------------------------------

502 Enf.Düz.Olum.Fark. XXX

580 Geçmiş Yıl Zar. XXX

Açıklama: Enflasyon fark hesaplarının mahsubu

----------------------------------------------------------------------------------------------------------

14- Kapanış fişinin düzenlenmesi. Alacaklı hesaplar borç, borçlu hesaplar ise alacak kaydedilerek kapanış fişi tanzim edilir. Bu fiş 31.12. tarihli olmalı.

15- Açılış fişinin düzenlenmesinde ise 12.adımda yapılan fişin tam tersi yapılacaktır. Bu fiş 01.01 tarihli olmalıdır.

16- Açılış fişinden sonra ilk yapmanız gereken kayıt 590 Dönem Net Karı hesabını 570 Geçmiş yıllar karları hesabına virmanlamaktır. Bu işlemi yaparken ödenmiş sermayenin yüzde 20 sine ulaşana kadar dönem net karının %5’i kadar yasal yedek ayırmayı unutmayın.

590 nolu hesap 100.000 TL olsun.

------------------------------------------------------01.01.-----------------------------------------

590 Dönem Net Karı 100.000

540 Yasal Yedekler 5.000

570 Geçmiş Yıllar Karları 95.000

--------------------------------------------------------------------------------------------------------

Faydalı olması dileğiyle…

10.04.2025

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)