Dr. Koray Ateş
korayates@muhasebetr.com

258 Yapılmakta Olan Yatırımlar Hesabının Enflasyon Düzeltmesi Karının İptal Edilmesinin Muhasebeleştirilmesi

Değerli okurlar, bu hafta son günlerin en çok tartışılan konularından biri olan 258 Yapılmakta Olan Yatırımlar hesabının enflasyon düzeltmesinden kaynaklı 648 hesabın nasıl düzeltileceğine değineceğiz.

7529 SAYILI KANUNLA DÜZENLEME YAPILMIŞTIR

30.10.2024 tarihli Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren 7529 sayılı kanunun 11 ve 12. maddeleri ile yapılmakta olan yatırımlar ve tasfiye ve iflas hallerinde enflasyon düzeltmesi yapılmaması ile ilgili düzenlemeler yapılmıştır.

Buna göre 258 Yapılmakta Olan Yatırımlar hesabının ilk 2 dönem değerlemesi sonucu oluşan enflasyon karının bir şekilde iptal edilmesi gerekmektedir.

Söz konusu Kanun’un 11.maddesi ile Vergi Usul Kanununun mükerrer 298 inci maddesinin (A) fıkrasına aşağıdaki bent eklenmiştir.

“10. Bu Kanun kapsamındaki muhasebe standartları uyarınca yapılmakta olan yatırımlar hesabında takip edilen tutarların enflasyon düzeltmesine tabi tutulması sonucunda oluşan ve bu hesabın alt hesabında izlenen düzeltme farkları, bilançonun pasifinde özel bir fon hesabında gösterilir ve dönem kazancının tespitinde dikkate alınmaz.

Özel fon hesabında bulunan bu tutarlar, yatırımın tamamlanarak ilgili iktisadi kıymetin aktifleştirilmesi gereken dönem ile bu dönemi takip eden dört hesap dönemi içerisinde eşit taksitler halinde dönem kazancının tespitinde dikkate alınır.

ÖRNEK MUHASEBE

ABC A.Ş.’nin 258 Yapılmakta Olan Yatırımlar hesabının 2024 yılı ilk 2 dönem değerlemesinden oluşan ve 648 hesapta takip edilen enflasyon karının 10.000.000 TL olduğunu varsayalım.

Söz konusu düzenleme 30.10.2024 tarihinde yapıldığından dolayı 30.06.2024 tarihine yönelik bir düzeltme kaydı atmamız mümkün değildir. Bu nedenle 30.09.2024 tarihinde aşağıdaki gibi bir düzeltme kaydı atmamız icap eder.

------------------------------------------------------30.09.2024---------------------------------------

698 ENFLASYON DZT.HESABI     10.000.000

                                             549 ÖZEL FONLAR          10.000.000

                                             549.10.258 10.000.000

Açıklama: 258 hesabın enflasyon düzeltmesinden kaynaklanan karın fon hesabına devri

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

3.Döneme gelindiğinde, 2.dönem ile 3.dönem arasında 258 hesabın değerlemesi sonucu bir diğer deyişle 258 hesabın bakiyesinin 1,05070 ile çarpılması sonucu çıkan tutarın 2.000.000 TL olduğunu varsayalım.

--------------------------------------------------------------30.09.2024-------------------------------------------------

258 YAPILMAKTA OLAN YATIRIMLAR     2.000.000

                                             549 ÖZEL FONLAR          2.000.000

                                             549.10.258 2.000.000

Açıklama: 258 hesabın enflasyon düzeltmesinden kaynaklanan karın fon hesabına devri

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Yıl sonuna gelindiğinde ise 258 hesabın 253 hesaba devrinin yapıldığını ve 549 hesabın bakiyesinin 15.000.000 TL olduğunu varsayalım. Kanun maddesine göre, özel fon hesabında bulunan bu tutarlar, yatırımın tamamlanarak ilgili iktisadi kıymetin aktifleştirilmesi gereken dönem ile bu dönemi takip eden dört hesap dönemi içerisinde eşit taksitler halinde dönem kazancının tespitinde dikkate alınır. Yani 549 hesapta biriken bakiye ilgili yılı da dahil edersek 5 eşit taksitte gelir hesabına virmanlanacaktır.

Böylece 31.12.2024 tarihinde ilk taksitin gelir hesabına alınmasının muhasebe kaydı aşağıdaki gibi olmalıdır.

-------------------------------------------------------------31.12.2024------------------------------------------------

549 ÖZEL FONLAR   3.000.000

                             648 ENFLASYON DÜZELTMESİ KARLARI   3.000.000

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Görüldüğü üzere iktisadi kıymetin aktifleştirildiği dönem ile bu dönemi takip eden 4 hesap dönemi arka planda 549 hesapta takip edilen tutarın 5’e bölünüp ilgili yıl da dahil toplam 5 yılda itfa edilmesidir.

549 hesabın bakiyesinde kalan tutar ise enflasyon düzeltmesine tabi olmayıp her yıl belirlenen Yeniden Değerleme Oranında artırılarak ilgili hesapta takip edilmeye devam edilecek olup yıl sonlarında da yukarıdaki kaydın aynısı yapılacaktır.

26.11.2024

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.