Dr. Koray Ateş
korayates@muhasebetr.com

Kasa Hesabına Adat Yapılması ve Muhasebesi

Değerli okurlar, günümüzde özellikle KOBİ olarak nitelendireceğimiz şirketlerin bir kısmında kasa hesabının yıl sonunda yüksek olduğunu görmekteyiz. Bunun başlıca nedeni ise;

Belgesiz harcamalar,

Ortağın şirketten devamlı para çekmesi,

Çalışanların ücretlerinin asgari düzeyde gösterilmesi ve aradaki farkın kasadan verilmesi

gibi unsurları sayabiliriz.

İşletmelerin ortakları ile sürekli ilişki içinde olması olağan ve normal bir durumdur. Vergisel yönden ise ortaklara işletme kaynaklarının bedelsiz, karşılıksız ve uzun süreli olarak tahsis edilmesi, eleştirilen noktadır. Ayrıca, tersi durumda ise yani ortak işletmeye yüksek tutarlarda borç verdiyse bu borç için işletmeden faiz istemesi ihtiyari bir durumdur. Bu faiz, vergi mevzuatımız açısından, örtülü sermaye hükümleri içerisinde, örtülü sermayeye isabet eden kısmı, kanunen kabul edilmeyen giderdir.

Vergi idaresinin konuyla ilgili görüşü, şirketin ortağının şirket kasasından para çekmesini bir finansman hizmeti sayıp adatlandırma sonucuna göre KDV’li fatura tanzim edilmesi gerektiği yönündedir. Adatlandırma sonucu faiz aşağıdaki formül ile bulunur;

Faiz = Net Adat x Faiz Oranı /36000

Buradaki faiz oranı, şirketin banka kredileri karşılığında borçlandığı tutara uygulanan faiz oranı baz alınarak uygulanır. Eğer, şirketin borcu yoksa Merkez Bankası Reeskont Faiz Oranı uygulanır.

Adatlandırma sonucu hesaplanan faiz tutarı şirket açısından bir tür gelir olup vergilendirilmesi gerekmektedir.

Örnek: Rüzgar Ltd.Şti.’nin 100 Kasa hesabının muavin dökümü aşağıdaki gibidir.

Tarih	Borç	Alacak	Bakiye
25.11.200X	60.000,00	0,00	60.000,00
26.11.200X	620.000,00	0,00	680.000,00
30.11.200X	67.000,00	0,00	747.000,00
30.11.200X	208,00	0,00	747.208,00
01.12.200X	8.000,00	0,00	755.208,00
01.12.200X	790,00	0,00	755.998,00
01.12.200X	0,00	11.800,00	744.198,00
06.12.200X	0,00	7.800,00	736.398,00
10.12.200X	150.000,00	0,00	886.398,00
15.12.200X	0,00	38.000,00	848.398,00
17.12.200X	15.000,00	0,00	863.398,00
17.12.200X	400.000,00	0,00	1.263.398,00
21.12.200X	0,00	30.000,00	1.233.398,00
21.12.200X	0,00	38.000,00	1.195.398,00
22.12.200X	0,00	40.000,00	1.155.398,00
27.12.200X	765.000,00	0,00	1.920.398,00
28.12.200X	0,00	5.000,00	1.915.398,00
28.12.200X	0,00	15.000,00	1.900.398,00
29.12.200X	0,00	340.000,00	1.560.398,00
30.12.200X	0,00	15.000,00	1.545.398,00
31.12.200X	170.000,00	0,00	1.715.398,00

Görüldüğü gibi şirketin 100 Kasa hesabının yıl sonu bakiyesi 1.715.398,00 TL’dir. Bu tutara yıl sonunda 31.12.20XX tarihli adat hesaplanması gerekmektedir. Söz konusu adat aşağıdaki gibi günlük olarak hesaplanacaktır.

Tarih	Borç	Alacak	Bakiye	Gün Sayısı	Hesaplanan Adat	Toplam  Adat
25.11.200X	60.000,00	0,00	60.000,00	1	60.000,00	60.000,00
26.11.200X	620.000,00	0,00	680.000,00	4	2.720.000,00	2.780.000,00
30.11.200X	67.000,00	0,00	747.000,00	0	0,00	2.780.000,00
30.11.200X	208,00	0,00	747.208,00	1	747.208,00	3.527.208,00
01.12.200X	8.000,00	0,00	755.208,00	0	0,00	3.527.208,00
01.12.200X	790,00	0,00	755.998,00	0	0,00	3.527.208,00
01.12.200X	0,00	11.800,00	744.198,00	5	3.720.990,00	7.248.198,00
06.12.200X	0,00	7.800,00	736.398,00	4	2.945.592,00	10.193.790,00
10.12.200X	150.000,00	0,00	886.398,00	5	4.431.990,00	14.625.780,00
15.12.200X	0,00	38.000,00	848.398,00	2	1.696.796,00	16.322.576,00
17.12.200X	15.000,00	0,00	863.398,00	0	0,00	16.322.576,00
17.12.200X	400.000,00	0,00	1.263.398,00	4	5.053.592,00	21.376.168,00
21.12.200X	0,00	30.000,00	1.233.398,00	0	0,00	21.376.168,00
21.12.200X	0,00	38.000,00	1.195.398,00	1	1.195.398,00	22.571.566,00
22.12.200X	0,00	40.000,00	1.155.398,00	5	5.776.990,00	28.348.556,00
27.12.200X	765.000,00	0,00	1.920.398,00	1	1.920.398,00	30.268.954,00
28.12.200X	0,00	5.000,00	1.915.398,00	0	0,00	30.268.954,00
28.12.200X	0,00	15.000,00	1.900.398,00	1	1.900.398,00	32.169.352,00
29.12.200X	0,00	340.000,00	1.560.398,00	1	1.560.398,00	33.729.750,00
30.12.200X	0,00	15.000,00	1.545.398,00	1	1.545.398,00	35.275.148,00
31.12.200X	170.000,00	0,00	1.715.398,00	0	0,00	35.275.148,00

Faiz oranının yüzde 19,5 olarak belirlendiğini varsayalım. Bu durumda;

35.275.148,00 x 19,5 / 36.000 = 19.107,37 TL

Ortağa kesilecek fatura bilgisi aşağıdaki gibi olacaktır.

Matrah:             19.107,37 TL

KDV:                  3.821,47 TL

Toplam:            22.928,84 TL

Söz konusu faturaya istinaden düzenlenecek yevmiye kaydı ise aşağıdaki gibi olmalıdır.

----------------------------------------31.12.20XX------------------------------------

131 ORTAKLARDAN ALACAKLAR    22.928,84

                                                 642 FAİZ GELİRLERİ       19.107,37

                                                 391 HESAPLANAN KDV   3.821,47

-------------------------------------------/-----------------------------------------------

Faydalı olması dileğiyle,

27.08.2024

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.