Dr. Koray Ateş
korayates@muhasebetr.com

SMMM ve YMM’ler De Enflasyon Düzeltmesi Yapabilirler

Değerli okurlar, nu hafta 3568 sayılı Kanuna tabi meslek mensuplarının da ATİK’ler için enflasyon düzeltmesi yapabileceklerine değineceğiz.

KANUNUN 1.BENDİ MÜSAADE ETMİYOR ANCAK 6.BENDİ MÜSAADE EDİYOR

Öncelikle 213 sayılı VUK Mükerrer 298.maddesinin A fıkrasının 1.bendi aynen aşağıdaki gibidir,

A) Malî tablolarda yer alan parasal olmayan kıymetler aşağıdaki hükümlere göre enflasyon düzeltmesine tâbi tutulur.

1. Kazançlarını bilanço esasına göre tespit eden gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri fiyat endeksindeki artışın, içinde bulunulan dönem dahil son üç hesap döneminde %100'den ve içinde bulunulan hesap döneminde % 10'dan fazla olması halinde malî tablolarını enflasyon düzeltmesine tâbi tutarlar. Enflasyon düzeltmesi uygulaması, her iki şartın birlikte gerçekleşmemesi halinde sona erer.

Dikkat edilirse, kapsama sadece kazançları bilanço esasına göre tespit eden gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri girmektedir. Bir diğer deyişle, bu maddeye göre kazançları serbest meslek kazancı kapsamında olan mükellefler enflasyon düzeltmesi yapamayacaklardır.

Buraya kadar herhangi bir problem yok. Asıl problem mezkûr Kanunun 6.bendinde ortaya çıkıyor. Söz konusu madde hükmü aynen aşağıdaki gibidir.

6. Amortismanlar ve itfa payları, düzeltilmiş değerler üzerinden hesaplanır.

Kazançlarını işletme hesabı esasına göre tespit eden mükellefler ile serbest meslek erbabı da amortismana tâbi iktisadi kıymetlerini bu maddede belirtilen hükümlere göre düzeltilmiş tutarları üzerinden amortismana tâbi tutabilirler.

SERBEST MESLEK ERBABI DA ÇOK AÇIK ŞEKİLDE ATİKLER İÇİN ENFLASYON DÜZELTMESİ YAPABİLİYOR

Kanunun 6.bendi tartışmaya yer vermeyecek kadar yalın bir şekilde, serbest meslek erbaplarının da ATİK’ler için enflasyon düzeltmesi yapabileceklerine cevaz veriyor.

Peki Kanunun 1.bendi müsaade etmiyorken 6.bend neden müsaade ediyor? Bunu açıkça biz de bilmiyoruz ancak 6.bendde sadece ATİK’lere cevaz verilmesi bunun cevabı olabilir. Dolayısıyla bu maddeye dayanarak tüm serbest meslek mensubu mükellefler ATİK’ler için enflasyon düzeltmesi yapabilirler. Bunun önünde kanuni bir engel bulunmamaktadır.

ARADAKİ FARK NASIL DEĞERLENDİRİLECEK?

Amortismana tabi iktisadi kıymetlerini enflasyon düzeltmesinden yararlandıran meslek mensupları enflasyon düzeltme farkını ne şekilde kayıtlara alacaktır? Bu önemli bir problemdir. Çünkü defter beyan sisteminde buna yönelik bir hesap bulunmamaktadır. Zaten Kanunun yazıldığı dönemde de defter beyan sistemi yoktu. Peki aradaki fark ne olacak. Bunun cevabını bulmak için Kanunun 2.fıkrasının “m” bendine bakmamız gerekmektedir.

m) Enflasyon düzeltme hesabı; parasal olmayan kıymetlerin düzeltilmesi sonucu oluşan farkların kaydedildiği hesabı (Bu hesap enflasyon fark hesapları ile karşılıklı olarak çalışır. Parasal olmayan aktif kıymetlerin enflasyon düzeltmesine tâbi tutulması sonucu oluşan farklar bu hesabın alacağına, parasal olmayan pasif kıymetlerin enflasyon düzeltmesine tâbi tutulması sonucu oluşan farklar ise borcuna kaydedilir. Enflasyon düzeltme hesabının bakiyesi gelir tablosuna aktarılmak suretiyle kapatılır.),

Bu açıklama kazançları bilanço esasına tabi olan mükellefler için yapılmıştır. Oysa serbest meslek erbaplarında alacak veya borca kaydedilecek bir hesap mevcut değildir.

VERGİ HUKUKUNDAKİ EKONOMİK YORUM İLKESİ GEREĞİNCE BU MADDE SMMM VE YMM’LERİ DE BAĞLAYICIDIR

Kanunun ekonomik yorumlanması açısından baktığımızda, A fıkrasının “m” bendinde yer alan gelir tablosuna aktarılmak suretiyle kapatılır ifadesinin serbest meslek mensuplarını da bağlayıcı olduğunu düşünüyoruz. Serbest meslek mensubu mükellefler ATİK’ler için enflasyon düzeltmesi yaptıkları takdirde aradaki farkı gelir olarak defter beyan sistemine girmeleri gerekmektedir. Ancak bu konuda uygulamalı bir tebliğin yazılması ve oluşacak farkın defter beyan sisteminde ne şekilde beyan edileceğinin ivedilikle düzenlenmesi gerekmektedir.

04.01.2023

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.