Dr. Koray Ateş
korayates@muhasebetr.com

Aralık Ayı Bitmeden Bu Avantajı Kaçırmayın

Değerli okurlar, bu hafta bütün bilanço esasına göre defter tutan gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin kaçırmaması gereken önemli bir avantajı hatırlatmak istiyorum. Bilindiği gibi, 213 sayılı Vergi Usul Kanunun Geçici 31.maddesi kapsamında tam mükellefiyete tabi ve bilanço esasına göre defter tutan gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin aktiflerine kayıtlı bulunan taşınmazlarını 31/12/2021 tarihine kadar yeniden değerlemeye tabi tutabilecekleri belirtilmiştir.

Buna göre şirketler 09/06/2021 tarihi itibarıyla yasal defter kayıtlarında yer alan taşınmazları ATİK’leri ve bunlara ait amortismanlar esas alınmak suretiyle 31/12/2021 tarihine kadar yeniden değerleme işlemini yapılabilecektir.

Yeniden değerleme sonrası pasifte özel bir fon hesabında gösterilen değer artışı tutarı üzerinden %2 oranında hesaplanan vergi, yeniden değerleme işleminin yapıldığı tarihi izleyen ayın sonuna kadar bir beyanname ile gelir veya kurumlar vergisi yönünden bağlı olunan vergi dairesine beyan edilir ve ilk taksiti beyanname verme süresi içinde, izleyen taksitler beyanname verme süresini takip eden ikinci ve dördüncü ayda olmak üzere üç eşit taksitte ödenir.

Şu kadar ki, beyanname vermenin son günü 31 Aralık 2021 olduğuna göre değerleme nedeniyle hesaplanan verginin ilk taksitinin 31 Aralık 2021, ikinci taksitinin 28 Şubat 2022, üçüncü taksitinin ise 30 Nisan 2022 tarihine kadar ödenmesi gerekmektedir.

HANGİ İKTİSADİ UNSURLAR YENİDEN DEĞERLEMEYE TABİDİR ?

Değerlemeye tabi iktisadi unsurlar aşağıdaki gibidir,

•          Arazi,

•          Tapu siciline ayrı sayfaya kaydedilen bağımsız ve sürekli haklar,

•          Kat mülkiyeti kütüğüne kayıtlı bağımsız bölümler

•          Amortismana tabi tüm iktisadi kıymetler (Haklar dahil)

YENİDEN DEĞERLEMEDE HANGİ ORANLAR ESAS ALINACAKTIR?

Yeniden değerlemede esas alınacak oranlar aşağıdaki gibidir,

- 31.12.2004 tarihinden sonra aktife alınan taşınmazlar ve amortismana tabi iktisadi kıymetler varsa

bunların net defter değerleri, Mayıs 2021 yılına ait YI-ÜFE değerinin (666,79), bunların aktife alındığı alındığı ayı izleyen aya ait YI-ÜFE değerine bölünmesi sonucu çıkan değer ile çarpılarak yeniden belirlenecektir.

- Enflasyon düzeltmesine tabi tutulan taşınmazlar ve amortismana tabi iktisadi kıymetler varsa bunların net defter değerleri, Mayıs 2021 yılına ait YI-ÜFE değerinin (666,79) Ocak/2005 yılı için belirlenen YI-ÜFE değerine (114,83) bölünmesi sonucu çıkan değer ile çarpılarak yeniden belirlenecektir

- 2018 yılında yürürlüğe giren 7144 sayılı Kanun kapsamında taşınmazlar ve amortismana tabi iktisadi kıymetler daha önceden yeniden değerleme yapıldıysa bunların net defter değerleri Mayıs 2021 yılına ait YI-ÜFE değerinin (666,79) Mayıs/2018 yılı için belirlenen YI-ÜFE değerine (354,35) bölünmesi sonucu çıkan değer ile çarpılarak yeniden belirlenecektir.

YENİDEN DEĞERLEME İŞLEMİNİN AVANTAJLARI

- Yeniden değerleme sonucu oluşan net defter değer artışı bilançonun ÖZKAYNAKLAR kısmının altında muhasebeleştirilecektir. Bu da Özkaynakları artırıcı bir etki yapacağından dolayı Türk Ticaret Kanunu’nun 376. maddesi uyarınca, sermaye ile kanuni yedek akçeler toplamının üçte ikisini zarar sebebiyle kaybeden şirketler için de TEKNİK İFLASIN önüne geçebilecektir.

-  Özkaynaklar artacağından, Finansman Gider Kısıtlamasına bağlı olarak oluşacak Kanunen Kabul Edilmeyen Giderler de azalacağından, şirketler daha az bir vergi yükü ile karşı karşıya kalacaklardır.

- Yeniden değerleme sonucu taşınmazlar ve amortismana tabi iktisadi kıymetlerin net defter değerleri (Bilançoda yer alan değerleri) artmış olacağından bu unsurların ilerleyen hesap dönemlerinde satılması durumunda da maliyet bedelleri yükselmiş olduğundan satıştan doğacak olan kar azalacak ve böylece daha az bir vergi yükü oluşacaktır.

Bir diğer deyişle, bu şekilde enflasyonun neden olduğu fiktif karların vergilendirilmesinin de önüne geçilecektir.

- Yeniden değerleme sonucu taşınmazlar ve amortismana tabi iktisadi kıymetlerin değer artış tutarlarına tekrardan amortisman ayrılması mümkündür. Taşınmazlar ve amortismana tabi iktisadi kıymetlerin kalan ömürleri kadar amortisman ayrılması vergi yükünü azaltıcı bir etki yapmaktadır. Örneğin amortisman süresinin dolmasına 1 yıl kalan bir iktisadi kıymet yeniden değerlemeye tabi tutulduğunda, net değerinin 500.000 TL artması halinde amortismanı doğrudan gider yazılan bir iktisadi kıymet olması halinde bu tutar tamamen gider yazılacağından bu artış için ödenecek %2 vergiye nazaran daha fazla bir vergi avantajı elde edilecektir.

- Yeniden değerlemeye tabi tutulan taşınmaz ve diğer iktisadi kıymetlerin satılması veya herhangi bir şekilde elden çıkarılması halinde, pasifte özel fon hesabında gösterilen değer artışı tutarları, satış kazancına dâhil edilemeyecek (gelir yazılmayacak) ve vergilendirilmeyecektir. Benzer düzenlemelere kıyasla bu detay oldukça önemlidir. Değerleme esnasında Özkaynaklar hesabının altında kayıtlara alınan değer artış fonu bu hesapta kalmaya devam edecektir.

- Ozkaynaklar altında yer alan yeniden değerleme artışı istenildiği zaman vergisiz bir şekilde sermayeye ilave edilebilecektir.

07.12.2021

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.