Dr. Koray Ateş
korayates@muhasebetr.com

Patron Kendi Çocuğuna İstediği Ücreti Ödeyebilir Mi?

Değerli okurlar, bilindiği üzere birçok işletmede ortak kendi çocuklarını da aynı iş yerinde istihdam edebilmektedir. Peki ortağın kendi çocuklarına ödeyeceği ücreti belirlerken bir kıstas var mı? Yada istediği ücreti ödemekte serbest midir?

Konunun Kurumlar Vergisi Yönünden Değerlendirilmesi

Kurumlar Vergisi Kanununun 13 üncü maddesinde;

 "(1) Kurumlar, ilişkili kişilerle emsallere uygunluk ilkesine aykırı olarak tespit ettikleri bedel veya fiyat üzerinden mal veya hizmet alım ya da satımında bulunursa, kazanç tamamen veya kısmen transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü olarak dağıtılmış sayılır. Alım, satım, imalat ve inşaat işlemleri, kiralama ve kiraya verme işlemleri, ödünç para alınması ve verilmesi, ikramiye, ücret ve benzeri ödemeleri gerektiren işlemler her hal ve şartta mal veya hizmet alım ya da satımı olarak değerlendirilir.

(2) İlişkili kişi; kurumların kendi ortakları, kurumların veya ortaklarının ilgili bulunduğu gerçek kişi veya kurum ile idaresi, denetimi veya sermayesi bakımından doğrudan veya dolaylı olarak bağlı bulunduğu ya da nüfuzu altında bulundurduğu gerçek kişi veya kurumları ifade eder. Ortakların eşleri, ortakların veya eşlerinin üstsoy ve altsoyu ile üçüncü derece dahil yansoy hısımları ve kayın hısımları da ilişkili kişi sayılır. Kazancın elde edildiği ülke vergi sisteminin, Türk vergi sisteminin yarattığı vergilendirme kapasitesi ile aynı düzeyde bir vergilendirme imkânı sağlayıp sağlamadığı ve bilgi değişimi hususunun göz önünde bulundurulması suretiyle Bakanlar Kurulunca ilan edilen ülkelerde veya bölgelerde bulunan kişilerle yapılmış tüm işlemler, ilişkili kişilerle yapılmış sayılır. İlişkinin doğrudan veya dolaylı olarak ortaklık kanalıyla oluştuğu durumların örtülü kazanç dağıtımı kapsamında sayılması için en az %10 oranında ortaklık, oy veya kâr payı hakkının olması şartı aranır. Ortaklık ilişkisi olmadan doğrudan veya dolaylı olarak en az %10 oranında oy veya kâr payı hakkının olduğu durumlarda da taraflar ilişkili kişi sayılır. İlişkili kişiler açısından bu oranlar topluca dikkate alınır. 

(3) Emsallere uygunluk ilkesi, ilişkili kişilerle yapılan mal veya hizmet alım ya da satımında uygulanan fiyat veya bedelin, aralarında böyle bir ilişkinin bulunmaması durumunda oluşacak fiyat veya bedele uygun olmasını ifade eder. Emsallere uygunluk ilkesi doğrultusunda tespit edilen fiyat veya bedellere ilişkin hesaplamalara ait kayıt, cetvel ve belgelerin ispat edici kâğıtlar olarak saklanması zorunludur.

..." hükümlerine yer verilmiştir.

Görüldüğü üzere Kurumlar Vergisi Kanununda ilişkili kişiler ile olan iş ve işlemlerde emsallere uygun fiyatın uygulanması esası belirlenmiştir. Bir başka deyişle, ilişkili kişilere yapılacak olan her türlü ödeme emsallere uygun nitelikte olmalıdır.

Bu nedenle, ortak kendi çocuklarına ödeyeceği ücreti belirlerken, aynı iş yerinde benzer pozisyonda olan ve ilişkili kişi olmayan personeline ödediği ücreti baz almalıdır. Aynı pozisyonda olanlara ödediği ücretten ne çok yüksek ne de çok düşük olmalıdır.

Eğer ücret emsaline nazaran yüksek ise, fazladan ödenen kısım gider olarak kabul edilmeyecektir. Ve yine transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü kazanç dağıtımı hakkındaki hükümler uygulanacaktır. Bununla beraber emsallerine nazaran çok düşük ücret ödenmesi halinde ise eksik ödenen ücret nedeniyle tahakkuk ettirilemeyen stopaj gelir vergisi tarhiyatı riski doğacaktır.

Konuyla ilgili İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığının 29/04/2020 tarih ve 62030549-120[40-2016/544]-347292 sayılı benzer bir özelgesi bulunmaktadır.

08.07.2020

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.