Dr. Koray Ateş
korayates@muhasebetr.com

Şahıs İşletmesinin LTD. veya A.Ş.ye Devrinde Önemli Hatırlatmalar

Değerli okurlar, bu hafta bilanço usulüne tabi bir şahıs işletmesinin tüzel bir şirkete devri halinde merak edilenleri paylaşacağım.

DEĞER ARTIŞ KAZANCI YÖNÜNDEN

Konuyu Değer Artış Kazancı yönünden irdeleyecek olursak 193 sy. Gelir Vergisi Kanununun 81.maddesi ön plana çıkmaktadır. Buna göre, kazancı bilanço esasına göre tespit edilen ferdi bir işletmenin bilançosunun bir sermaye şirketine aktif ve pasifiyle bütün halinde devrolunması, devir alan şirketin bilançosuna aynen geçirilmesi ve devredilen ferdi işletmenin sahip veya sahiplerinin şirketten, devir bilançosuna göre hesaplanan öz sermayesi tutarında ortaklık payı alması (Bu ortaklık payını temsil eden hisse senetlerinin nama yazılı olması şarttır.). halinde değer artış kazancı hesaplanmayacaktır. Burada dikkat edilirse 3 tane şart vardır;

1- Şahıs işletmesinin bilançosunun bütün halinde devri,

2- Devir alan şirketin bunu devri bilançosuna aynen geçirmesi,

3- Devredilen şahıs işletmesinin devir alan şirketten hesaplanan öz sermayesi tutarında pay alması

ŞAHIS İŞLETMESİNİN HALİ HAZIRDA ÖDEDİĞİ STOPAJLAR NASIL BEYAN EDİLECEK?

Şahıs işletmesinin ödediği ve muhtasar beyannamede beyan ettiği stopajlar var ise bunların devir işleminin gerçekleştiği dönemde nasıl beyan edileceği önemli bir konudur. Bunun için öncelikle işi bırakmanın vergi yasalarındaki tarifine bakmak gerekir. 213 Vergi Usul Kanununun 161.maddesinde işi bırakmanın tanımı yapılmıştır. Buna göre, vergiye tabi olmayı gerektiren muamelelerin tamamen durdurulması ve sona ermesi işi bırakma olarak tarif edilmiştir.

Örneğin şahıs işletmesinin 20/11/2019 tarihinde limited şirkete devredildiği varsayıldığında 01/11/-20/11 arası döneme isabet eden ve tevkifat nedeniyle muhtasar beyannamede beyan edilip ödenmesi gereken stopaj tutarı en geç Aralık ayının 26.günü şahıs işletmesi tarafından beyan edilip ödenmesi gerekir.

21/11/-30/11 arası döneme isabet eden ve tevkifat nedeniyle muhtasar beyannamede beyan edilip ödenmesi gereken stopaj tutarı ise en geç Aralık ayının 26.günü limited şirket tarafından kadar beyan edilip ödenmesi gerekir.

BA-BS BİLDİRİM FORMLARININ NASIL BEYAN EDİLECEĞİ

Limited şirkete devredilen şahıs işletmesinin her ay düzenli olarak bildirimini yaptığı Ba ve Bs formlarının nasıl beyan edileceği hususu ise 396 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinde açıkça belirtilmiştir. Söz konusu Tebliğin 2.2.2. bendinde mükellefiyetin terki halinde bildirim formları, işin bırakıldığı tarihi izleyen ayın son günü akşamına kadar verilmek zorundadır. Bu bildirimler, kullanıcı kodu, parola ve şifre almış mükelleflerce veya 3568 sayılı Kanuna istinaden yetki almış meslek mensuplarınca verilecektir. Denilmektedir.

Buna göre örneğin, şahıs işletmesinin limited şirkete devir tarihi 20/11/2019 olduğu varsayıldığında 01/11/-20/11 arası dönemde yapılan alım ve satımlara ait bildirimler şahıs işletmesi tarafından 21/11/-30-11 arası döneme isabet eden alım ve satımlara ait Ba ve Bs formları için limited şirket tarafından bildirime konu edilmelidir.

ŞAHIS İŞLETMESİNİN LİMİTED ŞİRKETE DEVRİNDE KDV

Şahıs işletmesinin limited şirkete devri halinde KDV uygulaması ile ilgili olarak ilk önce KDV Kanununa bakmamız gerekecektir. 3065 sayılı KDV Kanununun İstisnaları düzenleyen 17. Maddesinin 4-c bendi aynen aşağıdaki gibidir;

Gelir Vergisi Kanununun 81 inci maddesinde belirtilen işlemler ile aynı maddenin birinci fıkrasının (2) numaralı bendinde yazılı şartlar dahilinde adi ortaklıkların sermaye şirketine dönüşmesi işlemleri ve Kurumlar Vergisi Kanununa göre yapılan devir ve bölünme işlemleri (Bu kapsamda vergiden istisna edilen işlemler bakımından Katma Değer Vergisi Kanununun 30 uncu maddesinin (a) bendi hükmü uygulanmaz. İşlem sonunda faaliyetini bırakan, bölünen veya infisah eden mükelleflerce yüklenilen ve indirilemeyen vergiler, faaliyete başlayan veya devir ve bölünme sonrasında devredilen veya bölünen kurumların varlıklarını devralan mükellefler tarafından mükerrer indirime yol açmayacak şekilde indirim konusu yapılır.)

Kanun metninden de açıkça anlaşılacağı üzere, GVK 81.maddesinde belirtilen şartlar dahilinde yapılan birleşmelerle 5520 sy. KV Kanununa göre yapılan devir ve birleşmeler KDV’den istisna edilmiştir. Burada devredilen işletme şahıs işletmesi olduğu için GVK 81.maddedeki şartların yerin getirilmesi icap etmektedir.

Devir işleminde önemle hatırlatmak isteriz ki, bilanço usulüne göre defter tutan şahıs işletmesinin 191 hesabı limited şirkete devredilirken mükerrer indirime yol açmayacak şekilde indirim konusu yapılmalıdır.

KDV BEYANNAMESİ YÖNÜNDEN

KDV Beyannamesi yönünden olayı değerlendirmek için yine 213 sy.Kanunun 161.maddesinden hareket etmemiz gerekecektir. Yukarıda 161.maddenin içeriğini belirtmiştik. Buna göre örneğin, şahıs işletmesinin limited şirkete devir tarihi 20/11/2019 olduğu varsayıldığında 01/11/-20/11 arası dönemde yapılan alım ve satımlara ait KDV beyanı şahıs işletmesi tarafından 21/11/-30-11 arası döneme isabet eden alım ve satımlara ait KDV beyanları ise limited şirket tarafından Aralık ayının 26.gününe kadar beyan edilmelidir.

NOT: Konu ile ilgili yakın bir zamanda yayınlanan 10/07/2019 tarih ve 45404237-130[I-18-99]-E.126251 sayılı özelgeden de yararlanabilirsiniz.

26.11.2019

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.