Dr. Koray Ateş
korayates@muhasebetr.com

131 ve 331 Hesabın Bakiye Vermesi Halinde Yıl Sonu Yapılan Hata

Değerli okurlar, yıl sonuna yaklaştığımız şu günlerde çokça şirkette gördüğümüz yanlış bir uygulamaya değinmek istiyorum.

Bilindiği üzere, yıl sonlarında hem 131 Ortaklardan Alacaklar hem de 331 nolu Ortaklara Borçlar bakiye verebilmektedir.

Ancak ne var ki, kimi işletmelerce 31.12. tarihinde bu hesapların birbiriyle mahsup edilmesinden sonra kalan 131 hesaba adat yapılmaktadır.

Bir başka deyişle, uygulamada 31.12. tarihli bir yevmiye fişiyle bu iki hesabın birbirine mahsup edildiği görülmektedir. Oysa 31.12. tarihli bir mahsup fişinin adat hesabına matematiksel bir etkisi yoktur. Zira, adat hesabı 01.01-31.12. arası tarihe yapılmaktadır. 31.12. tarihli bir mahsup işlemi adat hesaplamasının az çıkmasına matematiksel olarak da neden olmayacaktır. Söz konusu mahsup işlemi mümkün olduğunca yıl içinde mümkünse 01.01. tarihinden itibaren peyderpey yapılmalıdır.

Ancak bu mahsup işlemi yapılırken yıl içinde 131 hesabın eksi bakiyeye düşmemesine ayrıca dikkat edilmelidir.

Uygulama: ABC A.Ş. nin yıl sonunda 131 Ortaklardan alacaklar hesabının bakiyesi 500.000 TL, 331 Ortaklara borçlar hesabının bakiyesi ise 100.000 TL’dir. ABC A.Ş.’nin yıl içinde kullandığı kredilere ödediği ortalama faiz oranı yüzde 10 dur.

Yapılan hata:

ABC A.Ş. yıl sonunda 31.12. tarihinde 131 nolu hesap ile 331 nolu hesabı birbirine mahsup edip kalan tutara adat hesabı yapmıştır.

---------------------------------------------------31.12.------------------------------------

331 ORTAKLARA BORÇLAR 100.000

                                                     131 ORTAKLARDAN ALACAKLAR 100.000

------------------------------------------------------------------------------------------------

Görüldüğü üzere ABC A.Ş. yıl sonunda 400.000 TL’lik bir tutara adat hesaplaması yapmıştır.

Yapılan adat hesabı sonucu hesaplanan faiz tutarı 50.000 TL çıkmıştır.

---------------------------------------------------/---------------------------------------

131 ORTAKLARDAN ALACAKLAR 59.000

                                                     642 FAİZ GELİRLERİ    50.000

391 HESAPLANAN KDV 9.000

Adat kaydı

--------------------------------------------------------------------------------------------

---------------------------------------------------/---------------------------------------

642 FAİZ GELİRLERİ    50.000

                                                     690 DÖNEM KAR ZARARI 50.000

Gelir hesabının dönem kar zararına devri

--------------------------------------------------------------------------------------------

Görüldüğü üzere şirket 31.12. tarihinde 131 hesap ile 331 hesabı mahsup etmiştir. Oysa bu mahsup işleminin yıl sonunda yapılması hesaplanan adat tutarını hiçbir şekilde azaltmamıştır. Yukarıda da değinmiş olduğumuz üzere adat hesabı 01.01-31.12. arası 131 hesabın muavinine yapılır. 31.12. deki bir değişiklik hesaplanan adat tutarını azaltmayacaktır.

Doğru uygulama:

ABC A.Ş. 131 hesap ile 331 hesabı yıl içinde muhtelif tarihlerde birbirine mahsup etmiştir.

---------------------------------------------10.01.2019-------------------------------------

331 ORTAKLARA BORÇLAR  20.000

                                                     131 ORTAKLARA BORÇLAR   20.000

-------------------------------------------------------------------------------------------------

---------------------------------------------21.02.2019-------------------------------------

331 ORTAKLARA BORÇLAR  10.000

                                                     131 ORTAKLARA BORÇLAR   10.000

-------------------------------------------------------------------------------------------------

---------------------------------------------31.03.2019-------------------------------------

331 ORTAKLARA BORÇLAR  30.000

                                                     131 ORTAKLARA BORÇLAR   30.000

-------------------------------------------------------------------------------------------------

---------------------------------------------01.05.2019-------------------------------------

331 ORTAKLARA BORÇLAR  20.000

                                                     131 ORTAKLARA BORÇLAR   20.000

-------------------------------------------------------------------------------------------------

---------------------------------------------18.05.2019-------------------------------------

331 ORTAKLARA BORÇLAR  20.000

                                                      131 ORTAKLARA BORÇLAR   20.000

-------------------------------------------------------------------------------------------------

Görüldüğü üzere şirket 100.000 TL’lik mahsup işlemini yıl içinde muhtelif tarihlerde yapmıştır. Bu ise 31.12 tarihinde yapılacak olan adat işleminin sonucuna doğrudan tesir edecek ve daha az bir adat maliyetinin oluşmasına vesile olacaktır.

11.11.2019

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.