Dr. Koray Ateş
korayates@muhasebetr.com

Bağış Amaçlı Yapılan İnşaatların Vergi Kanunları Karşısındaki Durumu ve Muhasebe Uygulaması

Bağış Amaçlı İnşaatların Kurumlar Vergisi Kanunu Açısından Değerlendirilmesi

Kurumlar vergisi Kanununun 10. Maddesinin Diğer İndirimler başlıklı maddesinin 1. Bendi aşağıdaki gibidir;

Madde 10) Kurumlar vergisi matrahının tespitinde; kurumlar vergisi beyannamesi üzerinde ayrıca gösterilmek şartıyla, kurum kazancından sırasıyla aşağıdaki indirimler yapılır:

Genel ve özel bütçeli kamu idarelerine, il özel idarelerine, belediyelere ve köylere, Bakanlar Kurulunca vergi muafiyeti tanınan vakıflara, kamu yararına çalışan dernekler ile bilimsel araştırma ve geliştirme faaliyetlerinde bulunan kurum ve kuruluşlara yapılması şartıyla,

ç)  c) bendinde sayılan kamu kurum ve kuruluşlarına bağışlanan okul, sağlık tesisi, 100 yatak (kalkınmada öncelikli yörelerde 50 yatak) kapasitesinden az olmamak kaydıyla öğrenci yurdu ile çocuk yuvası, yetiştirme yurdu, huzurevi ve bakım ve rehabilitasyon merkezi inşası dolayısıyla yapılan harcamalar veya bu tesislerin inşası için bu kuruluşlara yapılan her türlü bağış ve yardımlar ile mevcut tesislerin faaliyetlerini devam ettirebilmeleri için yapılan her türlü nakdî ve aynî bağış ve yardımların tamamı”

Denilmektedir. Dolayısıyla, bu düzenleme sadece doğrudan kamu müesseselerine yapılacak bağış ve yardımlar açısından geçerlidir.

Diğer taraftan, 5520 Sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu 1 seri nolu Kurumlar Vergisi Genel Tebliğinin 10.3.2.2.4. Bağış ve yardımın belgelendirilmesi başlıklı bölümü aşağıdaki gibidir;

“Ayni veya nakdi olarak yapılan bağış ve yardımların kurumlar vergisi mükelleflerince indirim olarak dikkate alınabilmesi için makbuz karşılığı yapılmış olması gerekli ve yeterlidir.

Ayni bağış ve yardımın, işletmenin aktifinden veya stokundan çekilerek bağışlanmış olması durumunda, mükelleflerin işletmeden çekip bağışladıkları değerler için fatura düzenlemesi; düzenlenen faturanın arka yüzüne faturada belirtilen değerlerin ilgili kamu kurum ve kuruluşu tarafından bağış veya yardım olarak alındığına ilişkin şerh konularak yetkili kimseler tarafından imzalanmış olması yeterlidir.

Ayni değerlerin, mükelleflerce dışarıdan alınarak kamu kurum ve kuruluşuna bağışlanmış olması durumunda ise bu kurum ve kuruluş tarafından teslim alınacak değerler için teslime ilişkin bir belge düzenlenmiş olması yeterli olup, düzenlenen belgede bağışlanan kıymetin değerinin, cinsinin ve miktarının tereddüde mahal bırakmayacak şekilde belirtilmiş olması gerekmektedir. Ayrıca, bağışlanan değerlere ilişkin olarak düzenlenmiş olan faturaların arka yüzünde yukarıda belirtilen açıklamalar dahilinde ilgili kamu kurum ve kuruluşlarının yetkililerinin imzası bulunacaktır

Nakdi bağışların indirilebilmesi, bağışı kabul eden kuruluşlarca verilecek makbuzla veya bu amaçla bankalarda açtırılan hesaplara yatırıldığına ilişkin banka dekontlarıyla belgelendirilmesi şartıyla mümkündür.

Kamu kurum ve kuruluşları ile imzalanan protokol gereğince kamu arazisi üzerine okul yaptırılması halinde, söz konusu okul inşasına ilişkin olarak yapılan harcamalar, harcamanın yapıldığı yıla ilişkin kazancın tespitinde indirim konusu yapılabilecektir.”

Yukarıda yer alan hüküm ve açıklamalar kapsamında bir firma tarafından bağış amaçlı yapılacak olan inşaatın bittiği tarihte kayıtlara önce Kanunen Kabul Edilmeyen Gider olarak alınıp aynı zamanda Kurumlar Vergisi Beyannamesi üzerinde Kazancın Bulunması Halinde İndirilecek İstisna ve İndirimler  satırında “Bağış ve Yardımlar”  bölümüne yazılmak suretiyle vergi matrahından düşülebilecektir .

Vergi kanunlarımızda bağış ve yardımlar Kazancın bulunması halinde indirilebilecek istisna ve indirimlerdendir. Dolayısıyla bir firmanın dönem zararının çıkması  halinde inşaat için katlanmış olunan maliyetlerin indirim hakkı bulunmamaktadır. Zira, dönem zararının olması halinde söz konusu bağış ve yardım harcamalarının bir sonraki seneye devretmesi de mümkün değildir.

Bir başka deyişle, örneğin 2011 yılında zarar beyan edilmesi ve aynı zamanda 200.000 TL inşaat giderinin mevcut olması halinde bu 200.000 TL inşaat  için katlanılan bağış bir sonraki seneye (2012 yılına) devredilemez.. Dolayısıyla 2011 yılında zarar beyan edildiği için bu 200.000 TL’yi indirim hakkı olmayıp aynı yıl bu tutarın tamamı kanunen kabul edilmeyen gider olarak matraha ilave edilmesi gerekmektedir. 

Bağış Amaçlı İnşaatların Katma Değer Vergisi Açısından Değerlendirilmesi 

3065 Sayılı KDV Kanununun 26 Seri Nolu KDV Genel Tebliğinin 2. Bağış Amacıyla Yapılan İnşaatlarda Durum başlıklı bölümü aşağıdaki gibidir; 

Bir vergi mükellefinin bağış amacıyla yaptığı inşaatın hesaplarını ayrı tutması (muhasebeleştirmesi) zorunludur. Dolayısıyla indirim hakkı tanınmayan bu işlemle ilgili yüklendiği vergiyi, ancak bir maliyet unsuru olarak gözününde bulundurabilecektir.

Örnek:

(A) Anonim Şirket Milli Eğitim Gençlik ve Spor Bakanlığına bağışlamak üzere bir okul inşaatına başlamıştır. Şirketin bu inşaatla ilgili olarak yaptığı tüm harcamalar ve yüklendiği vergiler ayrı hesaplarda izlenecektir. Bu inşaatla ilgili olarak yüklenilen vergiler, şirketin ticari faaliyeti ile ilgili olmadığından indirim konusu yapılamayacak, ancak bir maliyet unsuru olarak dikkate alınabilecektir.

Öte yandan, Katma Değer Vergisi Kanununun değişik 17/2-b maddesi kapsamına girmeyen bağışlar vergiye tabi olacağından, bu şekilde gerçekleştirilen bağışlarda emsal bedel üzerinden vergi hesaplanıp beyan edileceği ve bağışlanan mal dolayısıyla yüklenilen vergilerin de indirim konusu yapılabileceği tabiidir. 

Denilmek suretiyle bağış amacıyla kamu kurum ve kuruluşlarına yapılan inşaatlara ait KDV lerin indirim konusu yapılamayacağı ancak inşaatın maliyetine intikal ettirileceği belirtilmiştir. Dolaysıyla bir firma tarafından yapılacak olan bağış amaçlı inşaat ile ilgili harcamalar aşağıdaki gibi muhasebeleştirilecektir; 

Uygulama: ABC firması tarafından bağış amacıyla Sağlık ocağı yaptırılmaya başlandığını ve bunun için firmaya tanzim edilen ilk faturanın 100.000 TL artı KDV olduğunu varsayalım,

 

---------------------------------------------10.10.2011-----------------------------------

258.01      Yapılmakta Olan Yat   100.000

258.02      Yapılmakta Olan Yat     18.000 (KDV)

102  Bankalar   118.000

Sağlık ocağı binası  için demir çelik alınması

-------------------------------------------------------------------------------------------

Sağlık ocağı inşaatı bittiğinde toplam maliyetin 200.000 TL olduğunu varsayalım. Bunun 36.000 TL’sinin KDV den oluştuğu düşünülürse bu sağlık ocağının tamamlanıp kamuya tesliminde yapılacak kayıt şudur,

--------------------------------------------02.05.2012------------------------------

689   Diğ.Ol.Dış.Gid. Zar        236.000

                        258 .01   Yapılmakta Olan Yat   200.000

                        258.02     Yapılmakta Olan Yat    36.000

Sağlık ocağı maliyetinin kanunen kabul edilmeyen giderlere devri

----------------------------------------------------------------------------------------- 

Yukarıda yer alan 689 nolu hesapta takip edilen 200.000 TL kurum kazancının bulunması halinde beyanname üzerinde hem Kanunen kabul edilmeyen giderler bölümünde gösterilerek vergi matrahına ilave edilmeli hem de aynı zamanda İndirimler satırında bağış ve yardımlar olarak vergi matrahından düşülmelidir. 

Zira, firmanın kurum zararı var ise bu takdirde sadece Kanunen kabul edilmeyen giderler olarak vergi matrahına ilave edilmelidir.

21.06.2011

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.