Dr. Koray Ateş
korayates@muhasebetr.com

KDV Beyannamesinde Püf Noktalar

Değerli okurlar, genç meslektaşlarımız için önemli olacağını düşündüğüm KDV Beyannamesinde Püf Noktalar adlı bu çalışmamda KDV Beyannamesi hazırlanırken bilinmesi gereken önemli bilgilere yer vermeye çalışacağım.

AYLIK MİZANIN ÇEKİLMESİ

KDV Beyannamesi hazırlanırken öncelikli olarak aylık mizanın çekilmesi gerekmektedir. İki tarih arası mizan seçilip örneğin 01.11.2020-31.11.2020 tarihleri yazılmak suretiyle mizanın çıktısı alınarak başlanmalıdır.

Aylık mizanda 191 ve 391 hesapların bakiyesi bize KDV beyannamesinde beyan edeceğimiz rakamları verecektir.

191 ve 391 TEK BAŞINA YETERLİ DEĞİLDİR

Mizan üzerinde yer alan 191 ve 391 hesapları tek başına yeterli değildir. Bu hesapların muavini alınarak faturalarla birebir kontrolü gerekmektedir.

YURTDIŞI FATURALARINA DİKKAT

Yurt dışı faturaları varsa ve bu faturalara konu teslim veya hizmetten yurtiçinde yararlanma varsa bu durum KDV’nin konusuna girmekle beraber KDV Kanunu 9.madde gereği sorumlu sıfatıyla KDV beyanını da gerektirmektedir. Örneğin yurt dışı faturası 1000 TL ise bu faturaya dış yüzde hesabıyla 180 TL KDV hesaplayıp bu tutarı beyanname üzerinde hem 109 Sorumlu Sıfatıyla Beyan Edilen KDV satırında indirim konusu yapıp hem de 2 nolu KDV beyannamesinde Tam Tevkifat Uygulanan İşlemler satırında beyan etmemiz gerekecektir.

İNDİRİMLİ ORANA TABİ İŞLEMLERDE İADESİ GERÇEKLEŞMEYEN KDV VARSA

İndirimli orana tabi işlemlerle ilgili yılı içerisinde mahsuben iadesi gerçekleşmeyen KDV varsa bu tutarda 136 Diğer Çeşitli Alacaklar veya 190 Devreden KDV hesabında takip ediliyorsa bunu 191 İndirilecek KDV hesabına tekrar almamız gerekecektir. Ancak bunu yaparken bu tutarı beyannamede 106 İndirimli orana tabi işlemlerle ilgili yılı içerisinde mahsuben iadesi gerçekleşmeyen KDV satırında beyan etmemiz gerekecektir.

391 HESAPTAN HAREKETLE KDV MATRAHINI OLUŞTURMA

Beyannamenin “Matrah” kısmında Tevkifat Uygulanmayan İşlemler satırında beyan edeceğimiz tutarı yazarken bunun gelir tablosundaki tutarlarla uyumlu olup olmadığı kontrol edilmelidir. Bunun için en pratik yol (tüm satışların %18 KDV olduğu varsayımında) 391 muavin toplamını 0,18’e bölmektir.

Örneğin Kasım/2020 dönemi şirketin 391 hesabının bakiyesi 100.000 TL olsun.

100.000 / 0,18 = 555.555,55 TL

Söz konusu bu rakamın 600’lü hesaplarda olması gerekmektedir. Örneğin 600 + 602 +649 nolu hesaplarda faturalı gelir toplamı bu rakamı veriyorsa Beyannamenin “Matrah” kısmında Tevkifat Uygulanmayan İşlemler satırında beyan edeceğimiz tutar 555.555,55 TL olacaktır.

GELİR TABLOSU TOPLAMI İLE 391 EŞLEŞMİYORSA

Bazen gelir tablosu toplamı ile 391 bakiyesi eşleşmeyebilir. Örneğin yukarıda 391’den hareketle matrahın 555.555 TL olması gerektiğini bulduk. Oysa gelir tablosundaki KDV’nin konusuna giren 600’lü hesapların toplamı 600.000 TL diyelim. Bunun en büyük nedenlerinden biri KDV’nin konusuna girmekle beraber KDV’den istisna olan teslim veya hizmetler olabilir. Mesela şirketin ilgili ay 44.445 TL’lik hurda faturası olabilir. Dolayısıyla aradaki fark bu faturadan kaynaklanmaktadır.

Veya şirketin alım iadesi olabilir. Bilindiği üzere alım iadeleri gelir hesaplarında değil bilanço hesaplarında takip edilir. Böyle bir alım iadesi varsa 600 hesaplarla 391 hesap yine eşleşmeyecektir.

TRANSİT TİCARET OLUP ANTREPODA TESLİM VARSA

Şirketler bazen yurtdışından aldıkları bir malı millileştirmeden direkt başka bir kişiye veya şirkete satabilmektedirler. Bu duruma transit ticaret denir.

Öncelikle transit ticaret KDV’den istisna değildir. Transit Ticaret işlemi KDV’nin konusuna girmemektedir. Dolayısıyla transit ticaret ile ilgili düzenlenen faturalarda KDV olmayacaktır. Ancak her ne kadar transit ticaret işlemi KDV’den istisna değildir desek de Gümrük Antrepolarında teslimi yapılan transit ticaret işlemleri de Kısmi İstisnalar bölümünde 235 kod altında Transit ve Gümrük Antrepo Rejimleri ile Geçici Depolama ve Serbest Bölge Hükümlerinin Uygulandığı Malların Teslimi satırında gösterilmiştir. Dolayısıyla böyle bir satışımız olduğu takdirde bu satışa ilişkin tutarı 235 kod altında beyan etmeliyiz.

AMORTİSMANA TABİ SABİT KIYMET SATIŞLARI VARSA

Şirketin amortismana tabi sabit kıymet satışları varsa bu satışlara ait tutarlar Tevkifat Uygulanmayan İşlemler kısmında değil, Diğer İşlemler kısmında 503 nolu kod altında beyan edilmelidir.

ALIMDAN İADE VARSA

Şirketin alım iadesi varsa bu satışlara ait tutarlar Tevkifat Uygulanmayan İşlemler kısmında değil, Diğer İşlemler kısmında 504 nolu kod altında beyan edilmelidir.

DEĞERSİZ ALACAĞA İLİŞKİN KDV VARSA

Bilindiği üzere VUK 322. Maddesinde değersiz alacak Kazai bir hükme veya kanaat verici bir vesikaya göre tahsiline artık imkan kalmayan alacak olarak tanımlanmıştır.

01.01.2019 tarihinden itibaren ise satıcının faturayı kesip de KDV’sini beyan ettiği ancak karşı taraftan tahsil edemediği değersiz alacağa ilişkin KDV indirim konusu yapılabilecektir. Burada indirim konusu yapılacak dönem satıcının bu alacağı resmi defterlerine zarar olarak yazdığı dönemdir.

Karşı taraftan tahsil edemediği değersiz alacağa ilişkin KDV tutarını beyannamenin “İndirimler” satırında  111 Değersiz Hale Gelen Alacaklara İlişkin İndirilecek KDV satırında beyan etmelidir.

Ancak bunun yapılması tek başına yeterli değildir. Değersiz alacağa ilişkin matrah tutarı da yine aynı beyannamenin  Matrah bölümünün “Diğer İşlemler” kısmının altında 505 nolu kodda beyan edilmesi gerekmektedir.

İHRACAT VEYA İHRAÇ KAYITLI İŞLEMLER VARSA

İhracat veya ihraç kayıtlı işlemler varsa bu işlemler İstisnalar – Diğer İade Hakkı Doğuran İşlemler bölümünün Tam İstisna Kapsamına Giren İşlemler satırında beyan edilmelidir. Eğer ihracattan dolayı yüklenilen KDV yoksa yüklenilen KDV tutarına “0,00” yazılmalıdır. İadeden dolayı yüklenilen KDV hesaplanmışsa yüklenilen KDV satırına ilgili rakam girilmelidir.

İhracat tutarının gelir tablosundaki 601 rakam ile uyumlu olması gerekmektedir.

DİİB KAPSAMINDA KDV ÖDEMEKSİZİN ALINAN MALLARIN İHRAÇ KAYITLI SATIŞINDA İADE TUTARININ NASIL GÖSTERİLECEĞİ

15.02.2017 tarihinde yürürlüğe giren 11 Seri No.lu KDV Genel Uygulama Tebliğine göre DİİB kapsamında KDV ödemeksizin yurtiçi ve yurtdışından satın aldığı girdileri kullanarak ürettiği malı 3065 sayılı Kanunun (11/1-c) maddesi kapsamında ihraç kayıtlı olarak teslim eden bir mükellefin iade alacağı KDV tutarı, ihraç kayıtlı teslim bedeli ile DİİB kapsamında aldığı girdilerin bedeli arasındaki farka GENEL VERGİ ORANI uygulanmak suretiyle bulunacak tutarı aşamayacaktır.

11 Seri No.lu KDV Genel Uygulama Tebliğindeki genel vergi oranı ibaresinin bilinçli bir şekilde yer aldığı ve 01.04.2017 tarihinde güncellenen Beyanname Düzenleme Programında da KDV1 Beyannamesinin düzenlenmesi sırasında bu oranın %18 olarak beyannamenin içinde formüle edildiği görülmüştür.

Buna göre, mükellefin ihraç kayıtlı satışlar nedeniyle alabileceği maksimum iade tutarı aşağıdaki şekilde hesaplanabilecektir.

İadesi talep edilebilecek KDV= (3.125.000 – 1.250.000*0,18=)    337.500 TL

Görüldüğü üzere KDV beyannamesinde maksimum KDV iade tutarı 337.500 TL olarak hesaplanmaktadır.

24.11.2020

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.