Dr. Koray Ateş
korayates@muhasebetr.com

Kardeş Firmaların Birbirlerine Kullandırdıkları Kredilerin Muhasebesi

Değerli okurlar, bu hafta grup şirketleri arasında sıkça uygulanan bir duruma ilişkin muhasebe kayıtlarını ele alacağız. Bilindiği üzere, grup firmalarında kredibilitesi olan bir firma bankadan kredi çekip bunu diğer grup firmasına olduğu gibi (üzerine kar payı koymaksızın) kullandırabilmektedir. Peki bu süreçte, yapılması gereken muhasebe kayıtları hem krediyi bankadan kullanan hem de krediyi ana firmadan alan işletme açısından nelerdir? Konu bu yönüyle aşağıda etraflıca ele alınmıştır.

a- Kardeş İşletme veya Diğer İşletme Adına Alınan Banka Kredisinin, Krediyi Alan  Firma Açısından Muhasebeleştirilmesi

Örnek Uygulama

(A) A.Ş. Otomotiv sektöründe faaliyet göstermekte ve kredibilitesi yüksek olan bir işletmedir. (X) Ltd.Şti ise Tekstil sektöründe faaliyet göstermek üzere kurulmuş yeni bir işletme olup ortakları vasıtasıyla (A) A.Ş ile yakın bir ilişki içerisindedir. (X) Ltd.Şti. gerçekleştirmeyi planladığı bir yatırım için (B) Bankasına 750.000 TL kredi talebinde bulunmuş ancak bu talebi kabul görmemiştir.  Bunun sonucunda, (A) A.Ş. aynı tutar krediyi kendi adına (B) bankasından almış ve (X) Ltd.Şti’ye kullandırmaya karar vermiştir.

(A) A.Ş. nezdinde yapılacak muhasebe kayıtları;

----------------------------------01.01.2018--------------------------------

102         750.000

                                                   300.01        750.000

(A)A.Ş. kredi başvurusu sonucu kredinin alınması

---------------------------------------------------------------------------------

(A) A.Ş. almış olduğu bu kredi tutarının tamamını (X) Ltd.Şti’ye gönderecektir. Bunun için (X) Ltd.Şti için bir cari hesap açması ve bundan böyle tüm işlemleri bu cari hesapta izlemesi gerekecektir.

-----------------------------------03.01.2018--------------------------------

127.01        750.000

                                                   102   750.000

(A)A.Ş’ nin almış olduğu krediyi (X) Ltd.Şti’ye göndermesi

-----------------------------------------------------------------------------------

Bir süre sonra kredinin ilk anapara ödemesinin vadesi gelmiş ve (A) A.Ş. 25.000 TL kredi ana para ödemesi gerçekleştirmiş olup dekontu (X) Ltd.Şti’ye göndermiştir.

-----------------------------------01.02.2018--------------------------------

300.01        25.000

                                                   102   25.000

(A)A.Ş tarafından kredi anapara ödemesi

---------------------------------------------------------------------------------

(A) A.Ş. söz konusu ödemeye ilişkin banka dekontunu (X) Ltd.Şti’ye göndermiş ve bunu aşağıdaki kayıtta da görüleceği üzere cari hesabından düşmüştür.

-----------------------------------02.02.2018--------------------------------

102        25.000

                                                   127.01   25.000

Ödemeye ilişkin dekontun kardeş firmaya gönderilmesi ve paranın

(X) Ltd.Şti’nden tahsil edilmesi

----------------------------------------------------------------------------------

Aynı gün krediye ilişkin faiz ödemesi de yapılacaktır. Ne var ki, örneğimizde verilen (A) A.Ş. konumundaki birçok firma bu faiz ödemesine ilişkin tutarı finansman gideri olarak kayıtlarına almaktadır. Bu durumda, vergi matrahı söz konusu faiz ödemeleri kadar azalmış olacak ve vergi zıyaına neden olmuş olunacaktır. Ödemelerin yüksekliği düşünülecek olursa, bir inceleme esnasında firma yüksek bir vergi zıyaı cezasıyla karşı karşıya kalabilir. Oysa, bu tutar (A) A.Ş.’nin değil (X) ltd.Şti’nin bir finansman gideridir. (A) A.Ş. bu durumda, faiz ödemeleri için (X) Ltd.Şti için ayrı bir 127 alt hesap açmalı ve faiz ödemelerini de bu hesapta takip etmelidir.

-----------------------------------01.02.2018--------------------------------

127.02        5.000

                                                   300.02   5.000

(A)A.Ş tarafından kredi faiz tahakkuku kaydı

----------------------------------------------------------------------------------

-----------------------------------01.02.2018--------------------------------

300.02        5.000

                                                   102   5.000

(A)A.Ş tarafından kredi faizinin ödenmesi

----------------------------------------------------------------------------------

Kredi faizini ödeyen (A) A.Ş. firması bu ödemeye ilişkin banka dekontunu (X) Ltd.Şti’ye gönderecek ve onun adına ödediği faiz tutarını tahsil edip faiz için daha önce açtığı cari hesabından bu tutarı düşecektir. Şöyle ki;

-----------------------------------02.02.2018--------------------------------

102        5.000

                                                   127.02   5.000

(A)A.Ş tarafından faiz ödemesi dekontunun (X) Ltd. Şti’ye gönderilmesi

----------------------------------------------------------------------------------

b- Kardeş İşletme veya Diğer İşletme Tarafından Yapılacak Muhasebe Kayıtları

(A) A.Ş. tarafından alınan paranın (X) Ltd.Şti’ye gönderilmesi halinde (X) Ltd.Şti tarafından yapılacak muhasebe kayıtları aşağıdaki gibidir,

-----------------------------------03.01.2018--------------------------------

102        750.000

                                                   300.01   750.000

(X) Ltd.Şti’nin kredi tutarının tamamını (A) A.Ş. den tahsil etmesi

----------------------------------------------------------------------------------

Bir süre sonra kredinin ilk anapara ödemesinin vadesi gelmiş ve (A) A.Ş. 25.000 TL kredi ana para ödemesini gerçekleştirmiş olup dekontu (X) Ltd.Şti’ye göndermiştir. Bu durumda (X) Ltd.Şti tarafından yapılacak kayıt şöyledir;

-----------------------------------02.02.2008--------------------------------

300.01        25.000

                                                   102   25.000

(A) A.Ş. tarafından ödenen anaparaya ilişkin dekonta istinaden

(X) Ltd.Şti’nin (A) A.Ş.’ye ödeme yapması

----------------------------------------------------------------------------------

Aynı gün (A) A.Ş. tarafından krediye ilişkin faiz ödemesi yapılmış ve bu faiz ödemesine ilişkin dekont (X) Ltd.Şti’ye gönderilmiştir. Sırasıyla tahakkuk ve ödeme kaydı (X) Ltd.Şti nezdinde aşağıdaki gibidir;

-----------------------------------01.02.2018--------------------------------

780        5.000

                                                   300.02   5.000

(X) Ltd.Şti  tarafından kredi faiz tahakkuku kaydı

----------------------------------------------------------------------------------

-----------------------------------02.02.2018--------------------------------

300.02        5.000

                                                   102   5.000

(X) Ltd.Şti tarafından (A) A.Ş. tarafından ödenenen dekontun

Alınması ve (A) A.Ş.’ye ödemenin yapılması

----------------------------------------------------------------------------------

Unutmamak gerekir ki, bu işlemde yapılan en önemli hatalardan birisi de ana firma tarafından kardeş firma adına ödenen faiz tutarlarının finansman gideri olarak kayıtlara alınmasıdır. Oysa, bu tutar ana firmanın değil kardeş firmanın finansman gideridir. Söz konusu hatayı tespit edip önlemenin tek yolu da kontrollerin dönem içinde sık sık yapılması ve iyi bir takip mekanizmasının kurulmasıdır. Aynı zamanda, kardeş firma ile hesaplar konusunda sık sık mutabakat yapılıp karşılıklı hesap teyitleri alınmalıdır.

15.08.2018

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.