Dr. Koray Ateş
korayates@muhasebetr.com

254 Taşıtlarla İlgili Tüm Muhasebe Kayıtları Nasıl Yapılır?

Değerli okurlar, işletmelerin dönem içinde taşıtlar hesabıyla ilgili yapmış oldukları hatalı işlemlerin başında ticari araç ve binek araç ayrımının tam olarak yapılamaması gelmektedir. İşletmelerin önemli bir kısmı satın aldıkları araçlarda ticari-binek ayrımını taşıtın ruhsatına bakarak yapmaktadırlar.

Oysa bu doğru bir uygulama değildir. 54 Nolu KDV sirküsü bu ayrımı oldukça yalın ve düz bir mantıkla yapmaktadır. Zira, satın alınan aracın arkasında koltuk varsa, küllük varsa emniyet kemeri veya emniyet kemeri olmayıp ta sadece tertibatı bile varsa ve yine şoför ile yolcuyu ayıran bir bariyer yoksa bu araç binek araç sınıfındadır diyerek konuya açıklık getirmiştir.

Dönem içinde işletmelerin yapmış oldukları bir diğer hatalı uygulama ise binek araçların indiremedikleri KDV’lerinin sadece maliyete intikal ettirilip doğrudan giderleştirmemeleridir..[1]

Örnek: XYZ A.Ş. Mart 200X tarihinde ÖTV ve KDV hariç 100.000  TL bedelli bir jeep satın almıştır. ÖTV tutarı 30.000 TL’dir.

KDV Tutarı ise; 23.400 TL

-------------------------------------------------/-------------------------------------------

254 TAŞITLAR      100.000

770 GEN.YÖN.GİD. 30.000

770 GEN.YÖN.GİD. 23.400

                                                                      320 SATICILAR  153.400

Binek araç alım kaydı

----------------------------------------------------------------------------------------------

Yada KDV’yi maliyete intikal ettirebiliriz. Şöyle ki;

-------------------------------------------------/-------------------------------------------

254 TAŞITLAR      123.400

770 GEN.YÖN.GİD. 30.000

                                                                      320 SATICILAR  153.400

Binek araç alım kaydı

----------------------------------------------------------------------------------------------

Örnek: XYZ A.Ş. Mart 200Z tarihinde ÖTV ve KDV hariç 30.000  TL bedelli bir Renault Kangoo satın almıştır. Aracın arkasında koltuk olup şoför ile arka tarafı ayıran bir bariyer yokur. ÖTV tutarı 5.000 TL’dir.

KDV Tutarı ise; 6.300 TL

-------------------------------------------------/-------------------------------------------

254 TAŞITLAR      30.000

770 GEN.YÖN.GİD. 5.000

770 GEN.YÖN.GİD. 6.300

                                                                      320 SATICILAR  41.300

Binek araç alım kaydı

----------------------------------------------------------------------------------------------

Yada KDV’yi maliyete intikal ettirebiliriz. Şöyle ki;

-------------------------------------------------/-------------------------------------------

254 TAŞITLAR        36.300

770 GEN.YÖN.GİD.  5.000

                                                                      320 SATICILAR  41.300

Binek araç alım kaydı

----------------------------------------------------------------------------------------------

Örnek: XYZ A.Ş. Mart 200X tarihinde ÖTV ve KDV hariç 30.000  TL bedelli bir Renault Kangoo satın almıştır. Aracın arkasında koltuk olmayıp şoför ile arka tarafı ayıran bir bariyer vardır. ÖTV tutarı 5.000 TL’dir.

KDV Tutarı ise; 6.300 TL

-------------------------------------------------/-------------------------------------------

254 TAŞITLAR      30.000

770 GEN.YÖN.GİD. 5.000

191 İND. KDV          6.300

                                                                      320 SATICILAR  41.300

Binek araç alım kaydı

----------------------------------------------------------------------------------------------

Örnek: İşletme satın aldığı araca 1.000 TL değerinde 4 adet lastik satın almıştır.

------------------------------------------------------------/-----------------------------------------

254 TAŞITLAR   1.000

191 İND. KDV        180

                                                                      100 KASA 1.180

Taşıt lastik alım kaydı

------------------------------------------------------------------------------------------------------

Eğer lastik ticari bir araca aitse bu takdirde doğrudan gider yazılmasın sakınca yoktur.  345 Sıra Numaralı VUK Genel Tebliği’nin “I-Ticari Amaçla Kullanılan Araçlar İçin İktisap Edilen Lastiklerin Faydalı Ömürleri” başlıklı bölümünde, ticari amaçla kullanılan araçlar için iktisap edilen lastiklerin, faaliyet gösterilen sektörün çalışma şartları gereği tahsis edildiği hizmette kullanılmaya hazır hale geldiği tarih itibariyle faydalı ömrünün bir yıldan az olması halinde amortismana tabi tutulması mümkün olmayacağından kayıtlara doğrudan gider olarak intikal ettirilebileceğinden bahsetmektedir.

Örnek: İşletme yukarıdaki örnekte satın almış olduğu Jeep’i 2 yıl sonra 80.000 TL’ye satmıştır. Araç için toplam 40.000 TL birikmiş amortisman ayrılmıştır.

----------------------------------------------------2018-------------------------------------

120 ALICILAR              80.800

257 BİRİKMİŞ AMORT. 40.000

                                                                      254 TAŞITLAR     100.000

                                                                      391 HES.İLAVE KDV  800

                                                                      679 D.OL.DIŞ.KAR.    20.000

Binek araç satış kaydı

-------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------2018-------------------------------------

102 BANKALAR  80.800

                                                                      120 ALICILAR              80.800

Binek araç tahsilat kaydı

-------------------------------------------------------------------------------------------------

Binek araçların satışında dikkat edilirse yüzde 1 KDV uygulanmıştır. Oysa ticari araçların satışında KDV yüzde 18 uygulanacaktır.

Örnek: İşletme 30.000 TL’ye satın almış olduğu Kangoo marka aracı 1 yıl sonra 20.000 TL bedelle satmıştır. Söz konusu araç için toplam 6.000 TL birikmiş amortisman hesaplanmıştır.

----------------------------------------------------2018-------------------------------------

120 ALICILAR              23.600

257 BİRİKMİŞ AMORT. 6.000

689 D.OL.DIŞ.GİD.ZAR. 4.000

                                                                      254 TAŞITLAR          30.000

                                                                      391 HES.İLAVE KDV  3.600

Ticari araç satış kaydı

-------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------2018-------------------------------------

102 BANKALAR  23.600

                                                                      120 ALICILAR              23.600

Ticari araç tahsilatı

-------------------------------------------------------------------------------------------------

 

---

[1] Maliye Bakanlığı’nın 20.06.2000 tarih,29609 Sayılı Özelgesi

12.06.2018

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.