Dr. Koray Ateş
korayates@muhasebetr.com

Çalışanlara Yapılan Bireysel Emeklilik ve Şahıs Sigorta Ödemelerinin Vergi Boyutu ve Muhasebe Kaydı

Değerli okurlarım, Bilindiği üzere bireysel emeklilik ve şahıs sigortalarının hem şirketler hem de bireyler açısından vergilendirilmesinde düzenlemeye gidilmiş ve 01.01.2013 tarihinden itibaren yeni uygulama yürürlüğe girmiştir.

İşveren tarafından çalışan adına ödenen;

Bireysel Emeklilik Katkı Payları: işverenler tarafından ücretliler adına bireysel emeklilik sistemine ödenen katkı paylarının, ücretle ilişkilendirilmeksizin (bordrolaştırılmadan-doğrudan) ticari kazancın tespitinde gider olarak indirilmesine imkân tanınmaktadır. Bu kapsamda indirim konusu yapılabilecek tutarın toplamı, ödemenin yapıldığı ayda elde edilen ücretin % 15'ini ve yıllık olarak asgari ücretin yıllık tutarını aşamayacaktır. Aşan kısmın ücret olarak değerlendirilmesi gerekir.

Şahıs Sigorta Primleri: İşverenlerce ödenen şahıs sigorta primleri, işle ilgili olarak ticari kazancın elde edilmesi ve idame ettirilmesi için ödenen ücret kapsamında olduğundan, Gelir Vergisi Kanunu’nun 40. maddesinin (1) numaralı bendi çerçevesinde genel gider olarak her hangi bir tutar ve oran sınırlaması olmaksızın indirim konusu yapılabilecektir.

01.01.2013 tarihinden itibaren, vergiye tabi ücret matrahının tespitinde, bireysel emeklilik dışında kalan şahıs sigortaları için ödenen primlerin elde edilen ücretin % 15'ine kadar olan kısmı ücret matrahının tespitinde indirilebilecektir. İndirim konusu yapılacak primlerin toplamı, ödendiği ayda elde edilen ücretin %15'ini ve yıllık olarak asgari ücretin yıllık tutarını aşamayacaktır.

Ücret matrahının tespitinde indirim konusu yapılacak şahıs sigortaları ölüm, kaza, sağlık, hastalık, sakatlık, işsizlik, analık, doğum ve tahsil gibi şahıs sigorta poliçeleri ile hayat sigortası primleridir. (hayat sigortası primlerinin % 50’si dikkate alınır)

Özetle;

İşverenler tarafından çalışanları adına bireysel emeklilik sitemine ödenen katkı payları ödemenin yapıldığı ayda elde edilen ücretin % 15'ini ve yıllık olarak asgari ücretin yıllık tutarını aşamamak şartıyla bordrolaştırılmadan doğrudan kurum kazancından indirilebilecektir.

İşverenler tarafından çalışanlar adına ödenen şahıs sigorta primleri: İşveren tarafından ödenen özel sağlık poliçesi prim tutarları, ücret matrahının tespitinde, ödendiği ayda elde edilen brüt ücretin %15’ini ve yıllık olarak asgari ücretin yıllık tutarını aşmamak kaydıyla indirilebilecektir.  Aşan kısımlar vergiye tabi olmalıdır.  Ayrıca asgari ücretin %30’unu geçmeyen özel sağlık sigorta primleri tutarı prime esas kazanca tabi tutulmamalıdır.  Aşan kısım prime tabi olmalıdır.

Kısacası işveren tarafından çalışan adına yapılan özel sağlık gibi şahıs sigortası primlerinde herhangi biri sınırlama yok yani tamamı ücret bordrosuna alınarak gider yazılabilir ancak ödenen sigorta primi brüt ücretin yüzde 15’ini aştığı takdirde aşan kısım gelir vergisine tabidir.

Örnek: 

Aylık Brüt Ücret	2.000,00
Sağlık Sigortası Primleri Ödemesi (İşveren Net)	400,00
Önceki Dönemlerde İndirim Yapılmış Toplam Tutar	800,00
Asgari Ücretin Yıllık Tutarı (2015 yılı için)	15.282,50
Brüt Ücretin %15'i (2.000,- + 400,- = 2.400,- x %15)	360,00

İşveren tarafından ödenen 400,-TL özel sağlık sigortası prim tutarının ücret olarak değerlendirilmesi gerekmektedir.

Bu ücretli için işverence ödenen özel sağlık sigortası primi dolayısıyla ücret matrahının tespitinde indirim konusu yapılabilecek tutar, brüt ücretinin %15 olan 360,- TL ile sınırlıdır. Bu nedenle aşan kısım (400-360=) 40,- TL’nin brütleştirilerek vergiye tabi tutulması gerekir. Geçerli olan vergi oranının %15 olduğunu varsayarsak, brüt tutarı yani özel sağlık sigortası primlerine ilişkin gelir vergisi matrahı (40/1-(0.15+0.00759)=) 47,48 TL olarak bulunur.  Gelir vergisinden istisna damga vergisi matrahını bulmak için 360,- TL istisna kısım brütü  + vergiye tabi brütleşmiş tutar (362,76 + 47,48 =) 410,24 TL’dir.  İşveren tarafından ödenen poliçe tutarı brütü (1.957,20*%30=) 587,16 TL’yi geçmediğinden prime tabi tutulmayacaktır.

Bordronun Muhasebe Kaydı;

-------------------------------------------------------------/--------------------------------------------------------------------

GENEL YÖNETİM GİDERLERİ                 2.860,24

Brüt Ücretler          2.410,24

SGK İşveren            410,00

İşsizlik işveren 40

ÖDENECEK VERGİ VE FONLAR              146,80

Gelir vergisi (AGİ)

 

PERSONELE BORÇLAR                                          1.576,62

 

ÖDENECEK VERGİ VE FONLAR             280,42

Gelir vergisi  262,12

Damga vergisi 18,30

 

ÖDEN.SOS.GÜV.KES.                            375,00

İşçi + İşveren SGK    345,00

İşçi + İşveren İşsizlik 30

 

 

ÖZEL KESİNTİLER                   200,00

Özel sağlık poliçe tutarı 200,00

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

07.10.2015

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.