Dr. Koray Ateş
korayates@muhasebetr.com

Örneklerle Kira Geliri Beyanı - 1

Değerli okurlarım, gelir vergisi beyannamesi ve kira gelirine ilişkin vergilerin beyan edileceği şu günlerde özellikle kira geliri elde edenleri için konuyu teorik anlatmaktan ziyade doğrudan uygulamalı örneklerle ele almanın faydalı olacağını düşünüyoruz. Örnek uygulamaların devamı bir sonraki yazımızda yayınlanacaktır.

Uygulama 1: Bay C adlı kişinin 2014 yılı kira geliri ile ilgili bilgileri aşağıdaki gibidir.

Konut Kira Geliri:          15.000 TL

Beyana tabi başkaca bir geliri olmayan mükellef, gerçek gider yöntemini seçmiştir. Giderler toplamı 5.000 TL’dir.

Gerçek gider usulünü seçen mükellefler, vergiden istisna edilen kısma isabet eden giderleri hasılatlarından gider olarak indiremeyecekler, sadece vergiye tabi hasılata isabet eden giderleri indirebileceklerdir. Bunun için toplam gider tutarının vergiye tabi hasılata isabet eden kısmının hesaplanması gerekir. Vergiye tabi hâsılata isabet eden gider aşağıdaki formüle göre hesaplanacaktır.

Vergiye Tabi Hasılat = Toplam Hasılat – Konut Kira Geliri İstisnası

15.000 – 3.300 (2014 Yılı İçin) = 11.700 TL

İndirilebilecek Gider: Toplam gid. x Vergiye Tabi Hasılat / Toplam Hasılat

İndirilebilecek Gider: 5.000 x 11.700 / 15.000 = 3.900 TL

Mükellefin kira gelirine ilişkin gelir vergisi aşağıdaki gibi hesaplanacaktır.

Gayrisafi İrat Toplamı                                                   15.000 TL

Vergiden İstisna Tutar                                                  3.300 TL

Kalan (15.000 – 3.300)                                                  11.700 TL

İndirilebilecek Gerçek Gider Tutarı                                 3.900 TL

Vergiye Tabi Gelir (11.700 – 3.900)                                7.800 TL

Hesaplanan Gelir Vergisi                                              1.170 TL

GÖTÜRÜ GİDER YÖNTEMİNİN SEÇİLMESİ DURUMUNDA ÖDENECEK VERGİ NASIL HESAPLANIR ?

Uygulama 2: Bay Y adlı kişinin 2014 yılı kira geliri ile ilgili bilgileri aşağıdaki gibidir.

Konut Kira Geliri:          15.000 TL

Beyana tabi başkaca bir geliri olmayan mükellef götürü gider yöntemini seçmiştir.

Cevap: Mükellef öncelikle gayri safi irat toplamından istisna tutar olan rakamı düşecek.

15.000 - 3.300 = 11.700 TL Daha sonra kalan tutarı yüzde 25 ile çarpıp indirilebilercek giderleri tespit ederiz.

11.700 x 0,25 = 2.925 TL

Gayrisafi İrat Toplamı                                                   15.000 TL

Vergiden İstisna Tutar                                                  3.300 TL

Kalan (15.000 – 3.300)                                                  11.700 TL

İndirilebilecek Götürü Gider Tutarı                                 2.925 TL

 

Vergiye Tabi Gelir (11.700 – 2.925)                                8.775 TL

Hesaplanan Gelir Vergisi                                               1.316,25 TL

 

HEM KONUT HEMDE İŞYERİ KİRA GELİRİNİN BEYANNAME VERME SINIRINI AŞMASI DURUMUNDA ÖDENECEK VERGİ NASIL HESAPLANIR ?

Uygulama 3: Bay Z adlı kişinin 2014 yılı kira geliri ile ilgili bilgileri aşağıdaki gibidir.

Konut Kira Geliri:                                            16.000 TL

İşyeri Kira Geliri:                                               26.000 TL

İşyeri kira gelirinden kesilen vergiler:                  5.000  TL

Beyana tabi başkaca bir geliri olmayan mükellef götürü gider yöntemini seçmiştir.

Konut ve işyeri kira gelirinin birlikte elde edilip beyan edilmesi halinde, istisna sadece konut kira gelirine uygulanır. İşyeri kira gelirine istisna uygulanmaz. Konut kirası gelirinin istisna haddini aşan kısmı ile tevkifata tabi tutulan işyeri kirasının toplamı 2014 YILI İÇİN beyan sınırı olan 27.000 TL’yi aştığından, konut ve işyeri kira gelirleri birlikte beyan edilecek olup, buna ilişkin gelir vergisi aşağıdaki gibi hesaplanacaktır.

Konut Kira Geliri                                               16.000 TL

Vergiden İstisna Tutar                                       3.300 TL

Kalan                                                              12.700 TL

İşyeri Kira Geliri                                                26.000 TL

Gayrisafi İrat Toplamı (12.700 + 26.000)             38.700 TL

%25 Götürü Gider (38.700 x %25)                     9.675 TL

Vergiye Tabi Gelir (38.700 – 9.675)                    29.025 TL

Hesaplanan Gelir Vergisi                                  5.396,75 TL

Kesinti Yoluyla Ödenen Vergiler                        5.000 TL

Ödenecek Gelir Vergisi                                                396,75 TL

KONUTUN İKİ ORTAKLI OLMASI HALİNDE  KİRA GELİRİNDE BEYAN NASIL YAPILACAK ?

Uygulama 5: Bay C’nin ve Bay G’nin ½ hissesine sahip oldukları konutu kiraya vermeleri sonucu 16.000 TL kira geliri elde etmişlerdir.

Bay C ayrıca, 2014 yılında işyeri olarak kiraya verdiği gayrimenkulünden de 16.000 TL brüt kira geliri elde etmiştir. Bay C için ayrıca işyeri kira bedeli üzerinden 4.000 TL vergi kesintisi yapılmıştır. Her iki mükellefte götürü gider yöntemini seçmiştir.

Bay C’nin Beyanı;

Örnekte kiraya verilen konut 1/2 hisseli olduğundan elde edilen 16.000 TL kira gelirinin (16.000/2) 8.000 TL’sini Bay C, 8.000 TL’sini de Bay G ayrı ayrı beyan edecektir.

Bay C’nin gelir vergisi tevkifatına tabi tutulan işyeri kira geliri 16.000 TL ile hissesine düşen konut kira gelirinin gelir vergisinden istisna tutarı aşan kısmı (8.000 TL – 3.300 TL) 4.700 TL birlikte dikkate alındığında (16.000 + 4.700 =) 20.700 TL 2014 yılı için beyanname verme sınırı olan 27.000 TL’yi aşmadığından, işyeri kira geliri beyannameye dahil edilmeyecek olup, sadece hissesine düşen 8.000 TL konut kira geliri beyan edilecektir.

Gayrisafi İrat Toplamı                                       8.000 TL

Vergiden İstisna Tutar                                       3.300 TL

Kalan (8.000 – 3.300)                                        4.700 TL

%25 Götürü Gider (4.700 x %25)                       1.175 TL

Vergiye Tabi Gelir (4.700 - 1.175)                      3.525 TL

Hesaplanan Gelir Vergisi                                  528,75 TL

KİRA GELİRİ SAHİBİNİN HAYAT SİGORTASI SİSTEMİNE DE ÖDEME YAPMASI DURUMUNDA KİRA GELİRİ BEYANI NASIL YAPILACAK ?

01/01/2013 tarihinden itibaren elde edilen gelirler için verilecek yıllık gelir vergisi beyannamelerinde, bireysel emeklilik dışında kalan şahıs sigortaları için ödenen primlerin beyan edilen gelirin %15’ine kadar olan kısmı matrahın tespitinde indirim konusu yapılabilecektir. İndirim konusu yapılacak tutarın hesaplamasında beyan edilen gelir olarak, yıllık gelir vergisi beyannamesinde yer alan indirimler ve geçmiş yıl zararları düşülmeden önceki tutar esas alınacaktır.

01/01/2013 tarihinden sonra bireysel emeklilik sistemine ödenen katkı payları ise indirim konusu yapılmayacaktır.

Yıllık beyannamede matrahın tespitinde dikkate alınacak sigorta primleri;

? Mükellefin şahsına, eşine ve küçük çocuklarına ait birikim priminin alındığı hayat sigortalarına ödenen primlerin %50’si ile,

? Ölüm, kaza, hastalık, sağlık, engellilik, analık, doğum ve tahsil gibi şahıs sigorta primlerinin %100’ünden oluşmaktadır. İndirim konusu yapılacak primlerin toplamı, beyan edilen gelirin %15’ini ve yıllık olarak asgari ücretin yıllık tutarını aşamayacaktır. (2014 yılı gelirlerine ilişkin olarak kullanılacak olan asgari ücretin yıllık brüt tutarı 13.230 TL’dir).

Uygulama 6: Bay C dairesini konut olarak kira vermiş ve 2014 yılında bu kira işleminden 50.000 TL kira geliri elde etmiştir. Ayrıca, hayat sigortası sistemine 7.000 TL ödemede bulunmuştur. Mükellef götürü gider yöntemini seçmiştir.

6327 sayılı Kanunun 5 ve 8 inci maddeleriyle Gelir Vergisi Kanununun 63 ve 89 uncu maddelerinde yapılan değişiklikler uyarınca, 1/1/2013 tarihinden itibaren, ücretliler için vergiye tabi ücret matrahının; yıllık beyanname veren mükellefler için vergi matrahlarının tespitinde bireysel emeklilik sistemine ödenen katkı payları indirim konusu yapılamayacaktır.

Gayrisafi İrat Toplamı                                                               50.000 TL

Vergiden İstisna Tutar                                                              3.300 TL

Kalan (50.000 – 3.300)                                                             46.700 TL

%25 Götürü Gider (46.700 x %25)                                             11.675 TL

Safi İrat (46.700 – 11.675)                                                        35.025 TL

Hayat sigortası Sistemine Ödenen Katkı Payı (35.025 x %15)* 5.253,75 TL

Vergiye Tabi Gelir (35.025 – 5.253,75)                                       31.725 TL

Hesaplanan Gelir Vergisi                                                          6.125,75 TL

* Hayat sigortası sistemine ödenen katkı payının asgari ücretin bir yıllık tutarını aşmamak üzere indirim konusu yapılabilecek yıllık toplam tutarı, beyan edilen gelirin (Beyana tabi geliri sadece gayrimenkul sermaye iradından ibaret olan mükellefler için yıllık gelir vergisi beyannamesinin safi irat satırında yer alan tutar esas alınacaktır.) %15’u (35.025 %15) olan 5.253,75 TL’yi aşamayacağından ödenen 7.000 TL’nin sadece 5.253,75 TL’lik kısmı indirim konusu yapılmıştır.

KİRA GELİRİ SAHİBİNİN BAĞIŞ VE YARDIM YAPMASI HALİNDE KİRA GELİRİ BEYANNAMESİ NASIL BİLDİRİLECEK ?

Uygulama 7: Bay A dairesini konut olarak kiraya vermiş ve 2014 yılında bu kira işleminden 30.000 TL kira geliri elde etmiştir. Ayrıca, yurt yapımına destek olmak amacıyla 8.000 TL yardımda bulunmuştur. Mükellef götürü gider yöntemini seçmiştir.

Gayrisafi İrat Toplamı                                                   30.000 TL

Vergiden İstisna Tutar                                                  3.300 TL

Kalan (30.000 – 3.300)                                                  26.700 TL

%25 Götürü Gider (26.700 x %25)                                 6.675 TL

Safi İrat (26.700 – 6.675)                                              20.025 TL

Okul, Yurt ve Sağlık Tesisleri İçin Yap. Bağış ve Yardımlar*        8.000 TL

Vergiye Tabi Gelir (20.025 – 8.000)                                           12.025 TL

Hesaplanan Gelir Vergisi                                              1.855,00 TL

(*) Okul, yurt, sağlık tesisleri ve huzurevleri için genel ve özel bütçeli kamu idarelerine, il özel idarelerine, belediyelere ve köylere yapılan bağışların tamamı indirim konusu yapılabilecektir. Bu nedenle örneğimizdeki, belediyeye ait huzurevine nakit olarak yapılan 8.000 TL bağışın tamamı indirim konusu yapılabilecektir.

10.03.2015

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.