Kerim Çoban
E.Gümrük ve Ticaret Başmüfettişi
Çoban Gümrük Dış Ticaret Denetim Danışmanlık ve
Yetkilendirilmiş Gümrük Müşavirliği A. Ş.
k.coban0306@gmail.com

7326 Sayılı Kanun Kapsamında Gümrük Alacaklarının Yeniden Yapılandırılması (Son Günler, Son Sefer, Tren Kalkıyor)

09.06.2021 tarih ve 31506 sayılı RG.’de yayımlanan 7326 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun’un 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, ve 10’ncu maddesinden (6 ve 7.fıkraları hariç) yararlanmak için öngörülen ve 31.08.2021 tarihinde sona erecek olan başvuru, bildirim, beyan ve beyana ilişkin ilk taksit ödeme süreleri, 10.maddenin 4.fıkrasında yer alan başvuru ve ilk taksit ödeme süresi; 27.08.2021 tarih ve 31581 sayılı RG’de yayımlanan 4420 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararı ile bir (1) ay uzatılmıştır.

Bir başka deyişle; 7326 sayılı Kanun’dan faydalanmak için başvuruların en geç 30.09.2021 tarihine kadar, vergilerde ilk taksit ödemesinin 01.11.2021 tarihi mesai bitimine kadar (31.10.2021 tarihinin hafta sonuna rastlaması nedeniyle), SGK’da ise ilk taksit ödemesinin 30.11.2021 tarihi bitimine kadar yapılması gerekiyor.

I- Kesinleşmiş Alacaklar

09.06.2021 tarih ve 31506 sayılı RG.’de yayımlanan 7326 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun’un 1.maddesinin d fıkrası, 2.maddesinin 2, 3, 6 ve 12.fıkraları ile 7326 sayılı Kanun’un uygulanmasına ilişkin olarak 21.06.2021 tarih ve 31518 sayılı RG’de yayımlanan Gümrük Alacaklarının Yeniden Yapılandırılmasına İlişkin Tebliğ’in 4.maddesine göre:

Ticaret Bakanlığına bağlı tahsil daireleri tarafından takip edilen alacaklardan bu Kanun’un yayımı (09.06.2021) tarihi itibarıyla (bu tarih dâhil);

1-a) Vadesi geldiği hâlde ödenmemiş ya da ödeme süresi henüz geçmemiş bulunan gümrük vergilerinin ödenmemiş kısmının tamamı ile bunlara bağlı faiz, gecikme faizi, gecikme zammı gibi fer’i amme alacakları yerine bu Kanun’un yayımı (09.06.2021) tarihine kadar Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarın; ödenmemiş alacağın sadece fer’i alacaktan ibaret olması hâlinde fer’i alacak yerine Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarın, bu Kanunda belirtilen süre ve şekilde tamamen ödenmesi şartıyla gümrük vergilerine bağlı faiz, gecikme faizi, gecikme zammı gibi fer’i amme alacakları ve aslı bu Kanunun yayımı (09.06.2021) tarihinden önce ödenmiş olanlar dâhil olmak üzere asla bağlı olarak kesilen idari para cezalarının tamamının,

b) Vadesi geldiği hâlde ödenmemiş ya da ödeme süresi henüz geçmemiş bulunan ve 4458 sayılı Kanun ve ilgili diğer kanunlar kapsamında gümrük yükümlülüğü nedeniyle gümrük vergileri asıllarına bağlı olmaksızın kesilmiş idari para cezaları ile 5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun iştirak hükümleri nedeniyle kesilmiş idari para cezalarının % 50’sinin, bu Kanunda belirtilen süre ve şekilde tamamen ödenmesi şartıyla cezaların kalan % 50’sinin,

c) Eşyanın gümrüklenmiş değerine bağlı olarak (Örneğin: Gümrük Kanunu’nun 235/1-a, 235/1-c, 236/1, 236/5-b, 238/1-a maddesine göre) kesilmiş idari para cezalarının % 30’u ve varsa gümrük vergileri aslının tamamı ile bunlara bağlı faiz, gecikme faizi, gecikme zammı gibi fer’i amme alacakları yerine bu Kanunun yayımı (09.06.2021) tarihine kadar Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarın bu Kanunda belirtilen süre ve şekilde tamamen ödenmesi şartıyla, cezaların kalan % 70’i ile alacak asıllarına bağlı faiz, gecikme faizi, gecikme zammı gibi fer’i amme alacaklarının tamamının,

Tahsilinden vazgeçilir. 

2) Birinci fıkranın (a) bendi kapsamındaki vergi aslının tamamının; Kanuna göre yapılandırılarak ödenmesi veya 09/06/2021 tarihinden önce ödenmiş olması durumunda, vergi aslına bağlı olarak kesilen idari para cezalarının, 09/06/2021 tarihi itibarıyla kesinleşmiş olup olmadığına bakılmaksızın, tahsilinden vazgeçilir.

3) İhtirazi kayıtla verilen beyannameler üzerine tahakkuk etmiş olan vergiler hakkında da birinci fıkraların (a) bentleri hükümleri uygulanır.         

4) Kanunun kapsadığı dönemlere ilişkin olup 09/06/2021 tarihi itibarıyla yargı kararı ile kesinleştiği hâlde mükellefe ödemeye yönelik tebligatın yapılmadığı alacaklar için mükelleflerce Kanunda öngörülen süre ve şekilde başvuruda bulunulması koşuluyla bu alacaklar da bu madde kapsamında yapılandırılır. Bu hüküm kapsamına giren alacaklar için ayrıca tebligat yapılmaz ve alacakların vade tarihi olarak Kanunun yayımı tarihi kabul edilir. Bu kapsamda yapılandırılan tutarların Kanunda öngörülen süre ve şekilde ödenmemesi hâlinde de vade tarihinde değişiklik yapılmaz.

5) Bu madde hükmünden yararlanmak isteyen borçluların maddede belirtilen şartların yanı sıra dava açmamaları, açılmış davalardan vazgeçmeleri ve kanun yollarına başvurmamaları şarttır.

II- Kesinleşmemiş Veya Dava Safhasında Bulunan Alacak Asılları

7326 sayılı Kanun’un 3.maddesinin 1.fıkrası ile Gümrük Alacaklarının Yeniden Yapılandırılmasına İlişkin Tebliğ’in 5.maddesine göre:

1) 30/04/2021 tarihinden (bu tarih dâhil) önce gümrük yükümlülüğü doğan ve 09/06/2021 tarihi itibarıyla;        a- İlk derece yargı mercileri nezdinde dava açılmış ya da dava açma süresi henüz geçmemiş olan gümrük vergilerine ilişkin tahakkuklarda; gümrük vergilerinin % 50’si ile,

b- Bu tutara ilişkin faiz, gecikme faizi ve gecikme zammı yerine 09/06/2021 tarihine kadar Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarın,

Kanunda belirtilen süre ve şekilde tamamen ödenmesi şartıyla gümrük vergilerinin kalan % 50’si ile faiz, gecikme faizi, gecikme zammı ve asla bağlı olarak kesilen idari para cezalarının tamamının tahsilinden vazgeçilir.

2) 09/06/2021 tarihi itibarıyla gümrük vergilerine ilişkin gümrük yükümlülüğü doğmuş ve idari itiraz süresi geçmemiş veya idari itiraz mercilerine intikal etmiş bulunan tahakkuklar hakkında da birinci fıkra hükmü uygulanır. 

III- İtiraz/İstinaf Veya Temyiz Aşamasında Bulunan Alacaklar

7326 sayılı Kanun’un 3.maddesinin 2.fıkrası ile Gümrük Alacaklarının Yeniden Yapılandırılmasına İlişkin Tebliğ’in 6.maddesine göre:

1) 09/06/2021 tarihi itibarıyla ilgisine göre istinaf veya temyiz süreleri geçmemiş ya da istinaf/itiraz veya temyiz yoluna başvurulmuş ya da karar düzeltme talep süresi geçmemiş veya karar düzeltme yoluna başvurulmuş olan gümrük vergilerine ilişkin tahakkuklarda, bu maddeye göre ödenecek alacak asıllarının tespitinde, 09/06/2021 tarihi itibarıyla tahakkukun bulunduğu en son safhadaki tutar esas alınır.

2) 09/06/2021 tarihinden önce verilmiş en son kararın;

a- Terkine ilişkin karar olması hâlinde, ilk tahakkuka esas alınan gümrük vergilerinin % 10’u ile bu tutara ilişkin faiz, gecikme faizi ve gecikme zammı yerine 09/06/2021 tarihine kadar Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarın; Kanunda belirtilen süre ve şekilde tamamen ödenmesi şartıyla, gümrük vergilerinin kalan % 90’ının faiz, gecikme faizi, gecikme zammı ve alacak aslına bağlı olarak kesilen idari para cezalarının tamamının,

b- Tasdik veya tadilen tasdike ilişkin karar olması hâlinde, tasdik edilen gümrük vergilerinin tamamı, terkin edilen gümrük vergilerinin % 10’u ile bu tutarlara ilişkin faiz, gecikme faizi ve gecikme zammı yerine 09/06/2021 tarihine kadar Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarın; Kanun’da belirtilen süre ve şekilde tamamen ödenmesi şartıyla, terkin edilen gümrük vergilerinin kalan % 90’ı, faiz, gecikme faizi, gecikme zammı ve alacak aslına bağlı olarak kesilen idari para cezalarının tamamının,

Tahsilinden vazgeçilir.

Ancak, verilen en son kararın bozma kararı olması hâlinde Kanun’un 3.maddesinin 1.fıkrası (Tebliğin 5.maddesi) hükmü,

- Kısmen onama kısmen bozma kararı olması hâlinde ise onanan kısım için Kanun’un 3.maddesinin 2.fıkrası (Tebliğin 6.maddesinin 2.fıkrasının “b” bendi),

- Bozulan kısım için ise Kanun’un 3.maddesinin 1.fıkrası (Tebliğin 5.madde hükmü),

Uygulanır.

IV- Kesinleşmemiş İdari Para Cezaları

7326 sayılı Kanun’un 3.maddesinin 3.fıkrası ile Gümrük Alacaklarının Yeniden Yapılandırılmasına İlişkin Tebliğ’in 7.maddesine göre:

1) 09/06/2021 tarihi itibarıyla sadece gümrük yükümlülüğüyle ilgili idari para cezalarına ilişkin dava açılmış olması hâlinde;

a- Asla bağlı cezaların, gümrük vergilerinin 09/06/2021 tarihinden önce ödenmiş olması veya Tebliğin 4.maddeye ilişkin olarak Kanunda belirtilen süre ve şekilde ödenmesi şartıyla tamamının,

b- Asla bağlı olmaksızın kesilen gümrük yükümlülüğüyle ilgili idari para cezalarından Tebliğin 5.maddede belirtilen safhada olanlarda cezanın % 25’inin, Tebliğin 6.maddenin ikinci fıkrasının; (a) bendinde belirtilen safhada olanlarda cezanın % 10’unun, (b) bendinde belirtilen safhada bulunanlarda tasdik edilen ceza tutarının % 50’sinin, terkin edilen cezanın % 10’unun Kanun'da belirtilen süre ve şekilde tamamen ödenmesi şartıyla kalan cezaların,

c- Asla bağlı olmaksızın kesilen gümrük yükümlülüğüyle ilgili idari para cezalarına ilişkin verilen en son kararın bozma kararı olması hâlinde cezanın % 25’inin, kısmen onama kısmen bozma kararı olması hâlinde, onanan kısmın tasdik veya tadilen tasdike ilişkin karar olması halinde tasdik edilen cezanın % 50’sinin, terkin edilen cezanın % 10’unun, bozulan kısmın % 25’inin Kanun’da belirtilen süre ve şekilde tamamen ödenmesi şartıyla kalan cezaların,

ç- Eşyanın gümrüklenmiş değerine bağlı olarak kesilmiş olan idari para cezaları ile ilgili olarak Tebliğin 5.maddede belirtilen safhada olanlarda cezanın % 15’inin, Tebliğin 6.maddenin ikinci fıkrasının; (a) bendinde belirtilen safhada olanlarda cezanın % 5’inin, (b) bendinde belirtilen safhada bulunanlarda tasdik edilen ceza tutarının % 30’unun, terkin edilen cezanın % 5’inin, verilen en son kararın bozma kararı olması hâlinde cezanın % 15’inin, kısmen onama kısmen bozma kararı olması hâlinde; onanan kısmın tasdik veya tadilen tasdike ilişkin karar olması hâlinde tasdik edilen cezanın % 30’unun, terkin edilen cezanın % 5’inin, bozulan kısmın % 15’inin, Kanun’da belirtilen süre ve şekilde tamamen ödenmesi şartıyla kalan cezaların,

Tahsilinden vazgeçilir.

2) 09/06/2021 tarihi itibarıyla idari itiraz süresi henüz geçmemiş veya idari itiraz mercilerine intikal ettirilmiş veya dava açma süresi henüz geçmemiş sadece gümrük yükümlülüğüyle ilgili idari para cezalarına ilişkin;

a) Asla bağlı cezaların, gümrük vergilerinin 09/06/2021 tarihinden önce ödenmiş olması veya Tebliğin 4.maddeye ilişkin olarak Kanun'da belirtilen süre ve şekilde ödenmesi şartıyla tamamının,

b) Asla bağlı olmaksızın kesilen gümrük yükümlülüğüyle ilgili idari para cezalarının % 25’inin Kanunda belirtilen süre ve şekilde tamamen ödenmesi şartıyla kalan cezaların,

c) Eşyanın gümrüklenmiş değerine bağlı olarak kesilmiş olan idari para cezalarının % 15’inin Kanunda belirtilen süre ve şekilde tamamen ödenmesi şartıyla kalan cezaların,

Tahsilinden vazgeçilir.

V- İnceleme Ve Tahakkuk Safhasında Olan İşlemler

7326 sayılı Kanun’un 4.maddesinin 1, 3, 6, 8, 9, 10/c.fıkrası ile Gümrük Alacaklarının Yeniden Yapılandırılmasına İlişkin Tebliğ’in 8.maddesine göre:

(1) 30/04/2021 tarihinden (bu tarih dâhil) önce gümrük yükümlülüğü doğan ve 09/06/2021 tarihinden önce; 

a) Başlanıldığı hâlde, tamamlanamamış olan 4458 sayılı Kanun kapsamında yapılan gümrük incelemeleri ile ek tahakkuk işlemlerine devam edilir. Bu işlemlerin tamamlanmasından sonra tahakkuk eden;

1) Vergilerin % 50’si ile bu tutara gecikme faizi yerine 09/06/2021 tarihine kadar Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutar ile bu tarihten sonra kararın tebliği üzerine belirlenen dava açma süresinin bitim tarihine kadar hesaplanacak gecikme faizinin tamamının,

2) Vergi aslına bağlı olmayan (Örneğin: Gümrük Kanunu’nun 241 ve 239.maddesi gibi) cezalarda cezanın % 25’inin,

3) Eşyanın gümrüklenmiş değerine bağlı olarak kesilmiş cezalarda (Örneğin Gümrük Kanunu’nun 236/1, 238/1-a maddesi gibi) cezanın % 15’inin ve varsa gümrük vergileri aslının % 50’si ile bu tutara gecikme faizi yerine 09/06/2021 tarihine kadar Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutar ile bu tarihten sonra kararın tebliği üzerine belirlenen dava açma süresinin bitim tarihine kadar hesaplanacak gecikme faizinin tamamının,

Kararın tebliğ tarihinden itibaren otuz gün içerisinde yazılı başvuruda bulunularak, ilk taksitin tebliği izleyen aydan başlamak üzere ikişer aylık dönemler halinde altı eşit taksitte (veya daha kısa sürede) ödenmesi şartıyla vergi aslının % 50’sinin, vergi aslına bağlı olmayan cezalarda cezanın % 75’inin, eşyanın gümrüklenmiş değerine bağlı olarak kesilmiş cezalarının % 85’inin, gümrük vergilerine 09/06/2021 tarihine kadar uygulanan gecikme faizinin ve vergi aslına bağlı cezaların tamamının tahsilinden vazgeçilir. Kanun’un 9.maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde belirtilen süre içinde tebliğ edilen kararlar için Kanun’un 4.maddesinin birinci fıkrasının üçüncü cümlesi uygulanır.

b) Tamamlandığı hâlde, 09/06/2021 tarihinde ya da bu tarihten sonra gümrük idaresine intikal eden müfettiş raporları üzerine gerekli ek tahakkuk ve tebliğ işlemleri yapılır. Yapılan tahakkuk üzerine (a) bendinde belirtilen şekilde belirlenen tutarın, aynı bentte belirtilen süre ve şekilde tamamen ödenmesi şartıyla 7326 sayılı Kanun hükümlerinden faydalandırılır.

(2) Birinci fıkranın (a) bendi hükümlerinden yararlanılabilmesi için incelemeye başlama tarihi olarak görevlendirmeye ilişkin Bakanlık Makamı Onay tarihi, Gümrük ve Dış Ticaret Bölge Müdürlüğü Kontrol Şubelerince yapılan incelemeler ile diğer incelemeler için görevlendirme tarihi esas alınır.

(3) Gümrük ve Dış Ticaret Bölge Müdürlüğü Kontrol Şubelerince yapılan incelemeler ile diğer incelemelerden 09/06/2021 tarihinden önce tamamlananlar için birinci fıkranın (a) bendi uygulanır.

(4) Birinci fıkranın (b) bendi hükümlerinden yararlanılabilmesi için rapor tarihinin 09/06/2021 tarihinden (bu tarih dâhil) önce olması gerekmektedir.

VI- Kendiliğinden Yapılan Beyanlar 

7326 sayılı Kanun’un 4.maddesinin 3 ve 10/c.fıkrası ile Gümrük Alacaklarının Yeniden Yapılandırılmasına İlişkin Tebliğ’in 9.maddesine göre:

1) 4458 sayılı Gümrük Kanunu’na ve ilgili diğer kanunlara göre tahakkuku ve tahsili gerektiği hâlde yükümlü tarafından beyan edilmeyen aykırılıkların gümrük idaresinin tespitinden önce kendiliğinden bildirilmesi durumunda, gümrük vergilerinin tamamı ile hesaplanacak faiz yerine 09/06/2021 tarihine kadar Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarın; Kanunda belirtilen süre ve şekilde tamamen ödenmesi şartıyla faizlerin ve idari para cezalarının tamamının tahsilinden vazgeçilir.

- Bu fıkra, gümrük vergi alacağının söz konusu olduğu gümrüklenmiş değere bağlı idari para cezalarını da kapsar.

2) Birinci fıkra kapsamındaki aykırılıkların gümrük vergileri asıllarına bağlı olmaksızın gümrüklenmiş değere bağlı olanlar dâhil sadece idari para cezası gerektirmesi ve bunların gümrük idaresinin tespitinden önce Kanun’da belirtilen şekilde başvurulmak suretiyle kendiliğinden bildirilmesi durumunda, söz konusu idari para cezalarının tahsilinden vazgeçilir.

3) Bu maddenin uygulanmasında 4458 sayılı Gümrük Kanununun 234.maddesinin üçüncü fıkrası (…  söz konusu cezalar % 10 nispetinde uygulanır) hükmü ve 235.maddesinin altıncı fıkrası hükmü (…  hesaplanan cezalar % 10 oranında uygulanır) dikkate alınmaz.

Kanaatimizce; 4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun 234.maddesinin 1 ve 2.fıkrasında sayılan aykırılıkların/ fiillerin, Gümrük İdaresince tespit edilmesinden önce beyan sahibince ilgili gümrük idaresine bildirilmesi/ beyanda bulunulması sonucu ilgili olaya:

1) ister Gümrük Kanununun 234/3.maddesinin uygulanması,

2) İster 7326 sayılı Yapılandırma Kanunu’nun ilgili maddesinin uygulanması (7326 sayılı Yapılandırma Kanunu’ndan faydalanılması),

Firmaların sahip oldukları veya olacakları Yetkilendirilmiş Yükümlü Statüsü (YYS) ile Onaylanmış Kişi Statüsü (OKS) belgelerini, firmaların bu kapsamdaki sicillerini, Gümrük Yönetmeliğinin 23.maddesinin 1.fıkrasının b, c ve ç bentleri ile Gümrük İşlemlerinin Kolaylaştırma Yönetmeliği’nin 5.maddesininin 1.fıkrasının c, ç, d, e, f, g, ğ, h ve ı bentlerinde belirtilen sakıncalara/müeyyidelere sebebiyet vermez. 

VII- Çeşitli Hükümler

7326 sayılı Kanun’un 3/1-3, 9 ve 10.maddesi ile Gümrük Alacaklarının Yeniden Yapılandırılmasına İlişkin Tebliğ’in 10.maddesine göre:

1) Gümrük Alacaklarının Yeniden Yapılandırılmasına İlişkin Tebliğ’in 5 ilâ 7.maddelere göre ödenecek alacakların tespitinde esas alınacak olan en son karar, tahakkuka ilişkin verilen ve 09/06/2021 tarihinden (bu tarih dâhil) önce taraflardan birine tebliğ edilmiş olan karardır.

2) 09/06/2021 tarihi itibarıyla; Uzlaşma hükümlerinden yararlanılmak üzere başvuruda bulunulmuş, uzlaşma günü verilmemiş veya uzlaşma günü gelmemiş ya da uzlaşma sağlanamamış, ancak dava açma süresi geçmemiş alacaklar da Gümrük Alacaklarının Yeniden Yapılandırılmasına İlişkin Tebliğ’in 5 ilâ 7.madde hükümlerinden faydalanır.

3) Tebliğ’in 5 ilâ 7.madde hükümlerinden yararlanılması için bu maddeler kapsamına giren alacaklara karşı 09/06/2021 tarihinden sonra dava açılmaması, açılmış davalardan vazgeçilmesi ve kanun yollarına başvurulmaması şarttır.

4) Gümrük Alacaklarının Yeniden Yapılandırılmasına İlişkin Tebliğ’in 5 ilâ 7.madde hükmünden yararlanmak için başvuruda bulunan ancak Kanun’da belirtilen ödeme şartını yerine getirmeyen borçlulardan, ilk tahakkuka göre belirlenen alacaklar başka bir işleme gerek olmaksızın takip edilir. Şu kadar ki, 09/06/2021 tarihinden önce verilmiş olan en son yargı kararının, tahakkukun tasdikine ilişkin olması hâlinde bu karar üzerine tahakkuk eden alacaklar takip edilir.

5) Gümrük Alacaklarının Yeniden Yapılandırılmasına İlişkin Tebliğ’in 5 ilâ 9.madde hükmünden yararlananlar; 4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun uzlaşma ve 5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun peşin ödeme indirimi hükümlerinden yararlanamazlar.

6) Tebliğ’in 8 ile 9.madde hükümlerinden yararlanılabilmesi için madde kapsamında ödeme başvurusunda bulunulan alacağa ilişkin dava açılmaması şarttır.

7) 7326 sayılı Kanun’un yayım tarihi olan 09/06/2021 tarihinden (bu tarih dâhil) önce gümrük müdürlüklerince karar alma süreci tamamlanmış ancak henüz tebligat süreci bitmemiş alacakların aynı Kanun’un 3.maddesi kapsamında kesinleşmemiş alacak olarak yapılandırılması mümkündür.

8) 5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu hükümleri uyarınca verilen idari para cezaları bu Kanun ve ilgili Tebliğ kapsamında bulunmamaktadır.

VIII- Başvuru Şekli Ve Süreler         

7326 sayılı Kanun’un 3.maddesinin 1 ilâ 3.fıkrası, 9 ve 10.maddeleri ile Gümrük Alacaklarının Yeniden Yapılandırılmasına İlişkin Tebliğ’in 11.maddesine göre:

1) 7326 sayılı Kanun’un ilgili maddelerindeki başvuru süresine ilişkin hükümler saklı kalmak kaydıyla Kanun hükümlerinden yararlanmak isteyen borçluların, 30/09/2021 günü mesai bitimine kadar ilgili gümrük idaresine EK-1’de belirtilen forma uygun olarak başvuruda bulunmaları şarttır.

2) Kanun’un 1.maddesinin 1.fıkrasının (d) bendi kapsamına giren alacakların yapılandırılmasına ilişkin başvurular ilgili gümrük idaresine yapılır.

3) Alacağın birden fazla gümrük idaresini ilgilendirmesi durumunda, her idareye ayrı ayrı başvurulur.

4) Alacak aslı ve buna bağlı idari para cezaları ve fer’i alacaklara ilişkin başvurular gümrük beyannamesi, ek tahakkuk kararı ve para cezası kararı itibarıyla yapılır. Aynı idarece takip edilen birden fazla alacağın yapılandırılmasına ilişkin talepler tek başvuru ile yapılabilir. Bu durumda, yükümlülüğe ilişkin detay bilgiler başvuruda ayrı ayrı belirtilir.

5) Başvurunun iadeli taahhütlü posta yoluyla yapılması durumunda başvuru belgelerinin postaya verildiği tarih, normal posta ile veya şahsen yapılması hâlinde ise başvuruda bulunulan idarenin genel evrak kayıtlarına intikal ettiği tarih başvuru tarihi olarak dikkate alınır.

6) Gümrük vergileri aslına bağlı olmayan idari para cezalarına (Örneğin Gümrük Kanunu’nun 239 ve 241.maddelerine) ilişkin başvurular her bir para cezası kararı için ayrı ayrı yapılır. Ancak, aynı idarece takip edilen birden fazla para cezasının yapılandırılmasına ilişkin talepler tek başvuru ile yapılabilir. Bu durumda, yükümlülüğe ilişkin detaylı bilgiler başvuruda ayrı ayrı belirtilir.

IX- Ödeme Süresi

7326 sayılı Kanun’un 1/d, 2, 3, 4,  9 ve 10.maddeleri ile Gümrük Alacaklarının Yeniden Yapılandırılmasına İlişkin Tebliğ’in 13.maddesine göre:

1) 7326 sayılı Kanun’un ilgili maddelerindeki ödeme süresine ilişkin hükümler saklı kalmak kaydıyla Kanun hükümleri kapsamında ödenecek tutarların ilk taksitinin 31/10/2021 tarihine kadar (bu tarih dâhil), diğer taksitlerin ise bu tarihi takip eden ikişer aylık dönemler hâlinde azami on sekiz eşit taksitte ödenmesi şarttır.

2) Ödenecek taksitlerin ödeme süresinin son gününün resmî tatile rastlaması hâlinde süre, tatili izleyen ilk iş günü mesai saati sonunda biter.

X- Süresinde Ödenmeyen Taksitler

7326 sayılı Kanun’un 9.maddesi ile Gümrük Alacaklarının Yeniden Yapılandırılmasına İlişkin Tebliğ’in 14.maddesine göre:                      

1) Kanuna göre ödenmesi gereken taksitlerin ilk ikisinin süresinde ve tam ödenmesi koşuluyla, kalan taksitlerden; bir takvim yılında iki veya daha az taksitin, süresinde ödenmemesi veya eksik ödenmesi hâlinde, ödenmeyen veya eksik ödenen taksit tutarlarının son taksiti (peşin ödeme seçeneğinin tercih edilmesi hâlinde ilk taksiti) izleyen ayın sonuna kadar, gecikilen her ay ve kesri için 6183 sayılı Kanun’un 51.maddesine göre belirlenen gecikme zammı oranında hesaplanacak geç ödeme zammı ile birlikte ödenmesi şartıyla Kanun hükümlerinden yararlanılır.

- İlk iki taksitin süresinde tam ödenmemesi ya da süresinde ödenmeyen veya eksik ödenen diğer taksitlerin belirtilen şekilde de ödenmemesi veya bir takvim yılında ikiden fazla taksitin süresinde ödenmemesi veya eksik ödenmesi hâlinde Kanun hükümlerinden yararlanma hakkı kaybedilir. Bu hüküm taksitlendirilen alacaklar için ayrı ayrı uygulanır.

2) Kanuna göre ödenecek taksit tutarının % 10’unu aşmamak şartıyla 10 Türk lirasına (bu tutar dâhil) kadar yapılmış eksik ödemeler için Kanun hükümleri ihlal edilmiş sayılmaz.

3) Kanun kapsamına giren alacakların birinci fıkrada belirtilen şekilde tamamen ödenmemiş olması hâlinde borçlular, ödedikleri tutarlar kadar Kanun hükümlerinden yararlanırlar. Kanun kapsamında yapılandırıldığı hâlde Kanunda öngörülen süre ve şekilde ödenmeyen alacakların yapılandırma öncesi türü ve vadesi dikkate alınarak takip işlemleri ilgili mevzuat kapsamında yapılır ve Kanunun yayımı tarihinden önce başlamış olan takip işlemleri geçerliliğini koruyarak kaldığı yerden devam eder.

XI- Ödeme Ve Taksitlendirmede Katsayı Uygulaması

7326 sayılı Kanun’un 9.maddesi ile Gümrük Alacaklarının Yeniden Yapılandırılmasına İlişkin Tebliğ’in 19.maddesine göre:

1) 7326 sayılı Kanun hükümlerine göre hesaplanan tutarlar peşin veya taksitler hâlinde ödenebilir.

2) Hesaplanan tutarların tamamının ilk taksit ödeme süresi içerisinde peşin olarak ödenmesi hâlinde katsayı uygulanmaz ve;

a) Fer’i alacaklar yerine Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarların (Kanun’un 4.maddesine göre fer'i alacaklar yerine Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutar ile birlikte hesaplanan gecikme faizi dâhil) % 90’ının tahsilinden vazgeçilir.

b) Yapılandırma sonucu ödenecek alacağın sadece fer'i alacaktan ibaret olması hâlinde fer'i alacak yerine Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutardan % 50 indirim yapılır.

3) Hesaplanan tutarların tamamının ilk iki taksit ödeme süresi içinde ödenmesi hâlinde katsayı uygulanmaz ve; a- Fer’i alacaklar yerine Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarlar (Kanun’un 4.maddesine göre fer'i alacaklar yerine Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutar ile birlikte hesaplanan gecikme faizi dâhil) üzerinden % 50 indirim yapılır.

b- Yapılandırma sonucu ödenecek alacağın sadece fer'i alacaktan ibaret olması hâlinde fer'i alacak yerine Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutardan % 25 indirim yapılır.

4) Hesaplanan tutarların taksitle ödenmek istenmesi hâlinde, ilgili maddelerde yer alan hükümler saklı kalmak şartıyla borçluların başvuru sırasında altı, dokuz, on iki veya on sekiz eşit taksitte ödeme seçeneklerinden birini tercih etmeleri şarttır. Tercih edilen taksit süresinden daha uzun bir sürede ödeme yapılamaz.

5) Hesaplanan tutarların taksitle yapılacak ödemelerinde ilgili maddelere göre belirlenen tutar;

a- Altı eşit taksit için (1,09),

b- Dokuz eşit taksit için (1,135),

c- On iki eşit taksit için (1,18),

ç- On sekiz eşit taksit için (1,27),

Katsayısı ile çarpılır ve bulunan tutar taksit sayısına bölünmek suretiyle ikişer aylık dönemler hâlinde ödenecek taksit tutarı hesaplanır. Kanun hükümlerinden yararlanmak üzere başvuruda bulunan borçlulara tercih ettikleri taksit süresine uygun ödeme planı verilir. Ancak tercih edilen süreden daha kısa sürede ödeme yapılması hâlinde ödenecek tutar ilgili katsayıya göre düzeltilir.

6) Kanun kapsamındaki alacaklarla ilgili olarak mevzuatlarında yer alan özel hükümler saklı kalmak kaydıyla taksit ödeme süresince zamanaşımı süreleri işlemez.

Tecil edilen alacakların yapılandırılması

XII- 6736, 7020, 7143 Ve 7256 Sayılı Kanunlar Kapsamında Yapılandırılan Alacaklar

7326 sayılı Kanun’un 9 ve 10.maddeleri ile Gümrük Alacaklarının Yeniden Yapılandırılmasına İlişkin Tebliğ’in 21.maddesine göre:

1) Gümrük Alacaklarının Yeniden Yapılandırılmasına İlişkin Tebliğ hükümleri, 03/08/2016 tarihli ve 6736 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılmasına İlişkin Kanun, 18/05/2017 tarihli ve 7020 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda ve Bir Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ve 11/05/2018 tarihli ve 7143 sayılı Vergi ve Diğer Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun hükümlerine göre 09/06/2021 tarihi itibarıyla taksit ödemeleri devam eden alacaklar ile 6736 sayılı Kanuna göre tahakkuk eden alacaklar hakkında uygulanmaz.

2) 11/11/2020 tarihli ve 7256 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanuna göre yapılandırılan ve 09/06/2021 tarihi itibarıyla anılan Kanun kapsamında ödemeleri devam eden alacaklar açısından, borçlular talep etmeleri hâlinde Kanun hükümlerinden yararlanabilir. Bu takdirde, 7256 sayılı Kanun kapsamında ödenen taksitler için yapılandırma hükümleri geçerli sayılır, bu şekilde ödenmiş taksit tutarlarına tecil tarihi ile ödeme tarihi arasında geçen süre için anılan Kanuna göre tercih edilen taksit süresine uygun katsayı uygulanır, kalan taksit tutarlarına konu alacaklar vadesinde ödenmemiş alacak kabul edilerek Kanunun ilgili hükümlerine göre yapılandırılır ve ödenmemiş taksitlere ilişkin olarak 7256 sayılı Kanun kapsamında hesaplanmış olan katsayı tutarlarının tahsilinden vazgeçilir.

XIII- Davadan Vazgeçme

7326 sayılı Kanun’un 9.maddesi ile Gümrük Alacaklarının Yeniden Yapılandırılmasına İlişkin Tebliğ’in 23.maddesine göre:

1) Kanun hükümlerinden yararlanmak üzere başvuruda bulunan ve ilgili maddeler uyarınca dava açmamaları veya açılan davalardan vazgeçmeleri ve kanun yollarına başvurmamaları gereken borçluların, Kanun hükümlerinden yararlanabilmeleri için ilgili maddelerde belirlenen başvuru sürelerinde, yazılı olarak bu iradelerini belirtmeleri şarttır. Borçlularca, Kanun hükümlerinden yararlanılmak üzere davadan vazgeçilmesi hâlinde idarece de ihtilaflar sürdürülmez.

2) Davadan vazgeçme dilekçeleri EK-3’te yer alan forma uygun olarak ilgili gümrük idaresine verilir ve bu Dilekçelerin gümrük idarelerine verildiği tarih, ilgili yargı merciine verildiği tarih sayılarak dilekçeler ilgili yargı merciine gönderilir.

3) Kanun hükümlerinden yararlanmak üzere başvuruda bulunan ve açtıkları davalardan vazgeçen borçluların bu ihtilaflarıyla ilgili olarak karar tarihine bakılmaksızın 09/06/2021 tarihinden sonra tebliğ edilen kararlar uyarınca işlem yapılmaz.

4) Kanun hükümlerinden yararlanılmak üzere vazgeçilen davalarda verilen kararlar ile hükmedilen yargılama gideri, avukatlık ücreti ve fer’ileri talep edilmez ve bu alacaklar için icra takibi yapılamaz.

- Vazgeçme tarihinden önce ödenmiş olan yargılama giderleri ve avukatlık ücretleri geri alınmaz.

XIV- Ortak Hükümler

7326 sayılı Kanun’un 9.maddesi ile Gümrük Alacaklarının Yeniden Yapılandırılmasına İlişkin Tebliğ’in 24.maddesine göre:

1) 7326 sayılı Kanun kapsamında süresinde ödenen alacaklara, Kanunda yer alan hükümler saklı kalmak kaydıyla 09/06/2021 tarihinden sonraki süreler için faiz, gecikme zammı ile gecikme cezası gibi fer’i amme alacakları hesaplanmaz.

2) Kanuna göre ödenecek alacaklarla ilgili olarak, tatbik edilen hacizler yapılan ödemeler nispetinde kaldırılır ve buna isabet eden teminatlar iade edilir. Kanuna göre ödenecek alacaklar nedeniyle tatbik edilen hacizlere konu mallar, borçlunun talebi hâlinde 6183 sayılı Kanun hükümlerine göre alacaklı tahsil dairesince satılabilir. Bu talep, Kanun kapsamında ödenmesi gereken tutarların Kanun hükümlerine göre ödenmesine engel teşkil etmez.

3) 7326 sayılı Kanun’un 2.maddesi kapsamında yapılandırılan borçların, borç durumunu gösterir belgede yer almaması için bu borçların en az % 10’unun ödenmiş olması şarttır.

4) Kanun hükümlerinden yararlanmak üzere başvuruda bulunulan borçlara ilişkin dava açılamaz ve hiçbir mercie başvurulamaz.

XV- 7326 sayılı Kanun’un Onaylanmış Kişi Statüsü (OKS) ve Yetkilendirilmiş Yükümlü Statüsü (YYS)’ne Etkileri

7326 sayılı Kanun’un 4.maddesinin 3 ve 10/c.fıkrası ile Gümrük Alacaklarının Yeniden Yapılandırılmasına İlişkin Tebliğ’in 9.maddesine göre:

1) 4458 sayılı Gümrük Kanunu’na ve ilgili diğer kanunlara göre tahakkuku ve tahsili gerektiği hâlde yükümlü tarafından beyan edilmeyen aykırılıkların gümrük idaresinin tespitinden önce kendiliğinden bildirilmesi durumunda, gümrük vergilerinin tamamı ile hesaplanacak faiz yerine 09/06/2021 tarihine kadar Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarın; Kanunda belirtilen süre ve şekilde tamamen ödenmesi şartıyla faizlerin ve idari para cezalarının tamamının tahsilinden vazgeçilir.

- Bu fıkra, gümrük vergi alacağının söz konusu olduğu gümrüklenmiş değere bağlı idari para cezalarını da kapsar.

2) Birinci fıkra kapsamındaki aykırılıkların gümrük vergileri asıllarına bağlı olmaksızın gümrüklenmiş değere bağlı olanlar dâhil sadece idari para cezası gerektirmesi ve bunların gümrük idaresinin tespitinden önce Kanun’da belirtilen şekilde başvurulmak suretiyle kendiliğinden bildirilmesi durumunda, söz konusu idari para cezalarının tahsilinden vazgeçilir.

3) Bu maddenin uygulanmasında 4458 sayılı Gümrük Kanununun 234.maddesinin üçüncü fıkrası (…  söz konusu cezalar % 10 nisbetinde uygulanır) hükmü ve 235.maddesinin altıncı fıkrası hükmü (…  hesaplanan cezalar % 10 oranında uygulanır) dikkate alınmaz.

Kanaatimizce; 4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun 234.maddesinin 1 ve 2.fıkrasında sayılan aykırılıkların/ fiillerin, Gümrük İdaresince tespit edilmesinden önce beyan sahibince ilgili gümrük idaresine bildirilmesi/ beyanda bulunulması sonucu ilgili olaya:

1) ister Gümrük Kanununun 234/3.maddesinin uygulanması,

2) İster 7326 sayılı Yapılandırma Kanunu’nun ilgili maddesinin uygulanması (7326 sayılı Yapılandırma Kanunu’ndan faydalanılması),

Firmaların sahip oldukları veya olacakları Yetkilendirilmiş Yükümlü Statüsü (YYS) ile Onaylanmış Kişi Statüsü (OKS) belgelerini, firmaların bu kapsamdaki sicillerini, Gümrük Yönetmeliğinin 23.maddesinin 1.fıkrasının b, c ve ç bentleri ile Gümrük İşlemlerinin Kolaylaştırma Yönetmeliği’nin 5.maddesininin 1.fıkrasının c, ç, d, e, f, g, ğ, h ve ı bentlerinde belirtilen sakıncalara/müeyyidelere sebebiyet vermez. Bu müeyyidelerin uygulanmasını gerektirmez.

Öte yandan; Bunun dışındaki 7326 sayılı Yapılandırma Kanunu’ndan faydalanma yol ve yöntemleri; Firmaların sahip oldukları veya olacakları, alacakları Yetkilendirilmiş Yükümlü Statüsü (YYS) ile Onaylanmış Kişi Statüsü (OKS) belgelerini, firmaların bu kapsamdaki sicillerini olumsuz etkiler. Gümrük Yönetmeliğinin 23.maddesinin 1.fıkrasının b, c ve ç bentleri ile Gümrük İşlemlerinin Kolaylaştırma Yönetmeliği’nin 5.maddesininin 1.fıkrasının c, ç, d, e, f, g, ğ, h ve ı bentlerinde belirtilen sakıncalara/müeyyidelere, bu müeyyidelerin uygulanmasına sebebiyet verir.

Bu nedenle, Firmaların/şahısların 7326 sayılı Kanun’un 4.maddesinin 3 ve 10/c.fıkrası ile Gümrük Alacaklarının Yeniden Yapılandırılmasına İlişkin Tebliğ’in 9.maddesi dışındaki konularda bu kanun ve ilgili tebliğ hükümlerinden faydalanmamaları,

Bunun yerine, Gümrük Kanunu’nun 244.maddesi ile Uzlaşma Yönetmeliği hükümlerinden faydalanmaları, Yapılandırmaya değil, Uzlaşmaya müracaat etmeleri konusunda Sırat Köprüsü’nden geçmeleri, Yapılandırmadan yararlanma ile Uzlaşmadan yararlanma arasında çok dikkatli ve zorlu bir tercih yapmaları gerekmektedir.

KAYNAKÇA:

• 7326 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun.
• 27.08.2021 tarih ve 31581 sayılı RG’de yayımlanan 4420 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararı.
• 7326 Sayılı Kanun’un Uygulanmasıyla İlgili Gümrük Alacaklarının Yeniden Yapılandırılmasına İlişkin Tebliğ.
• 4458 sayılı Gümrük Kanunu. 
• Gümrük Yönetmeliği.
• Gümrük Uzlaşma Yönetmeliği.
• Gümrük İşlemlerinin Kolaylaştırılması Yönetmeliği.

24.09.2021

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.