Kerim Çoban
E.Gümrük ve Ticaret Başmüfettişi
Çoban Gümrük Dış Ticaret Denetim Danışmanlık ve
Yetkilendirilmiş Gümrük Müşavirliği A. Ş.
k.coban0306@gmail.com

Tarım Ürünlerine İlişkin Dahilde İşleme İşlemleri (1)

ÖZET

Dahilde işleme rejimi kapsamında, serbest dolaşımda olmayan eşya, işlem görmüş ürünlerin üretiminde kullanılmasından sonra Türkiye Gümrük Bölgesinden yeniden ihraç edilmesi amacıyla, gümrük vergileri ve ticaret politikası önlemlerine tabi tutulmaksızın ve vergileri teminata bağlanmak suretiyle, dahilde işleme rejimi kapsamında geçici olarak ithal edilebilir. Eşyanın işlem görmüş ürünler şeklinde ihracı halinde, teminat iade olunur. Eşyanın bu şekilde dahilde işleme rejiminden yararlanmasına şartlı muafiyet sistemi denir. Serbest dolaşımda bulunan eşyanın işlem görmüş ürünlerin üretiminde kullanılmasından sonra Türkiye Gümrük Bölgesinden ihraç edilmesi halinde, bu eşyanın serbest dolaşıma girişi esnasında tahsil edilmiş olan ithalat vergileri, dahilde işleme rejimi kapsamında geri verilir. Eşyanın bu şekilde dahilde işleme rejiminden yararlanmasına geri ödeme sistemi denir.

İthal eşyasının ve işlem görmüş ürünün asgari 8 (sekiz)’li bazda gümrük tarife istatistik pozisyonu (Tarım ürünlerinde münhasıran 12 “oniki”’libazda), adı, verimlilik oranına göre belirlenen miktarı ve değeri ile belge kapsamındaki işlemler için satır kodu, belge/izin süresi, döviz kullanım oranı, varsa yan sanayici, belirlenerek, proje bazında dahilde işleme izin belgesi/dahilde işleme izni verilir. Geçici veya kati anti-damping vergisi veya sübvansiyon vergisine tabi eşyanın ithalatında anti-damping ve sübvansiyon vergisinin % 100’ü teminata bağlanır.

Anahtar kelimeler: DİR, DİİB, Dİİ, Şartlı muafiyet sistemi, Geri ödeme sistemi Satır kodu,  …

GİRİŞ

Dahilde işleme izni kapsamında (Ek-7’de yer alan listedeki eşyalar hariç olmak üzere), aşağıda belirtilen işlemlere konu eşyanın ithaline izin verilir. Bu eşyalar; 1-a) Elyaf, iplik, ham ve mamul mensucat (astar dahil) gibi temel tekstil hammaddeleri ile tekstil ve deri kimyasal maddeleri dışında kalan yardımcı maddelerin (tela, etiket, düğme, fermuar, çıtçıt, rivet, askı, kuşgözü, şerit, kordela, lastik vb.) ithalatını müteakip, ihraç ürünlerinin elde edilmesinde kullanılması, b) Kıymetli maden ve taşların, 32 sayılı Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında Karar hükümleri çerçevesinde ithalatını müteakip, işlendikten sonra ihraç edilmek üzere işçiliğe tabi tutulması, c) Eşyanın korunması, görünüş ya da satış kalitesinin iyileştirilmesi, yeniden dağıtım veya yeniden satış için hazırlanmasına yönelik işlemler, d) Eşyanın montajı, kurulması, diğer eşyayla birleştirilmesi, bir araya getirilmesi veya ihraç edilecek eşyanın tamamlanması dahil olmak üzere işçiliğe tabi tutulması, e) Eşyanın yenilenmesi ve düzenli hale getirilmesi dahil olmak üzere tamir edilmesi veya boyanması, f) Eşyanın elden geçirme ve ayarlar da dahil olmak üzere onarımı, g) Eşyanın baskı işlemine tabi tutulması, asorti edilmesi, etiketlenmesi, ambalajlanması, temizlenmesi, elenmesi, fiziksel boyutunun değiştirilmesi, kavrulması veya kabuğundan ayrılması, asorti bağırsağın tüplenmesi, h) Fide ithalatına müteakip, ihraç edilmek üzere kesme çiçek yetiştirilmesi, i) Çelik filmaşin ithalatına müteakip, ihraç edilmek üzere çivi ve sıcak çekme siyah tel üretimi, k) Rulo sacın ithalatını müteakip, ihraç edilmek üzere kesilmiş sac elde edilmesinde kullanılması, l) Bedelsiz olarak ithal edilen eşyanın işleme faaliyetine tabi tutulması (Tarım ürünlerindeki bedelsiz ithalat, Savunma Sanayi Projeleri kapsamında bedelsiz ithalat ile 8531.20.40 gümrük tarife istatistik pozisyonunda yer alan “Aktif matris sıvı kristal tertibatlı olanlar  (LCD)” isimli maddenin bedelsiz ithalatı hariç olmak üzere). 2) Bakanlığının (Gümrükler Genel Müdürlüğü) görüşü alınmak suretiyle İhracat Genel Müdürlüğü’nce birinci fıkrada belirtilen dahilde işleme izninin kapsamı genişletilebilir.

I- TANIMLAR

Bakanlık: Ticaret Bakanlığını,

Topluluk: Avrupa Topluluğunu (Avrupa Birliğini),

Üçüncü Ülke: Avrupa Topluluğuna üye ülkeler dışındaki ülkeleri,

Serbest Bölgeler: Türkiye Gümrük Bölgesi üzerindeki serbest bölgeleri,

Serbest Dolaşımda Bulunan Eşya: 4458 sayılı Gümrük Kanununun 18.maddesi hükmüne göre tümüyle Türkiye Gümrük Bölgesinde elde edilen ve bünyesinde Türkiye Gümrük Bölgesi dışındaki ülke veya topraklardan ithal edilen girdileri bulundurmayan veya şartlı muafiyet düzenlemelerine tabi tutulan eşyadan elde edilen ve tabi olduğu rejim hükümleri uyarınca özel ekonomik önem taşımadığı tespit edilen veya Türkiye Gümrük Bölgesi dışındaki ülke veya topraklardan serbest dolaşıma giriş rejimine tabi tutularak ithal edilen veya Türkiye Gümrük Bölgesinde yukarıda belirtilen eşyadan ayrı ayrı veya birlikte elde edilen veya üretilen eşyayı,

İşleme Faaliyeti: Eşyanın montajı, kurulması ve diğer eşya ile birleştirilmesi dahil olmak üzere işçiliğe tabi tutulması, işlenmesi, yenilenmesi, düzenli hale getirilmesi dahil olmak üzere tamir edilmesi ile işleme sırasında tamamen veya kısmen tüketilse dahi işlem görmüş ürünün bünyesinde bulunmayan ancak, bu ürünün üretilmesini sağlayan veya kolaylaştıran önceden belirlenmiş bazı eşyanın kullanılmasını,

İşleme Faaliyetleri: a) Eşyanın montajı, kurulması ve diğer eşya ile birleştirilmesi dahil olmak üzere işçiliğe tabi tutulmasını, b) Eşyanın işlenmesini, c) Eşyanın yenilenmesi ve düzenli hale getirilmesi dahil olmak üzere tamir edilmesini, d) İşleme sırasında tamamen veya kısmen tüketilseler dahi, işlem görmüş ürünler içinde bulunmayan ancak, bu ürünlerin üretilmesini sağlayan veya kolaylaştıran önceden belirlenmiş bazı eşyanın kullanılmasını,

Şartlı Muafiyet Sistemi: Serbest dolaşımda olmayan eşyanın, işlem görmüş ürünlerin üretiminde kullanılmasından sonra Türkiye Gümrük Bölgesinden yeniden ihraç edilmesi amacıyla, gümrük vergileri ve ticaret politikası önlemlerine tabi tutulmaksızın ve vergileri teminata bağlanmak suretiyle, dahilde işleme rejimi kapsamında geçici olarak ithal edilebilmesini, eşyanın işlem görmüş ürünler şeklinde ihracı halinde, teminatın iade edilmesi ve eşyanın bu şekilde dahilde işleme rejiminden yararlanmasını,

Satır Kodu: Dahilde işleme izin belgesinde yer alan, ithal ve ihraç eşyasını tarif eden ve Bakanlığımız ile Gümrük ve Ticaret Bakanlığı arasındaki Dahilde İşleme Rejimine ilişkin bilgi iletişiminde dikkate alınacak belge numarasını da içeren kod bilgisini,

Geri Ödeme Sistemi: Serbest dolaşımda bulunan eşyanın işlem görmüş ürünlerin üretiminde kullanılmasından sonra Türkiye Gümrük Bölgesinden ihraç edilmesi halinde, bu eşyanın serbest dolaşıma girişi esnasında tahsil edilmiş olan ithalat vergilerinin, dahilde işleme rejimi kapsamında geri verilmesini ve eşyanın bu şekilde dahilde işleme rejiminden yararlanmasını,

İşlem Görmüş Ürün: İşleme faaliyetleri sonucunda elde edilen asıl veya ikincil işlem görmüş ürün, başka bir değişle, işleme faaliyetleri sonucunda elde edilen tüm ürünleri,

Asıl İşlem Görmüş Ürün: Dahilde işleme rejimi kapsamında elde edilmesi amaçlanan ürünü,

İkincil İşlem Görmüş Ürün: İşleme faaliyetleri sonucunda elde edilen asıl işlem görmüş ürün dışındaki ürünü/ürünleri,

İthal Eşyası: İşlem görmüş ürünün elde edilmesinde kullanılan hammadde, yardımcı madde, yarı mamul, mamul ile işlem görmüş ürünün bünyesinde yer almamakla birlikte çalışmasını sağlayan madde (yakıt ve yağ dahil) ya da hizmetin devamını sağlayan madde (yedek parça, vb.), ambalaj ve işletme malzemesini,

İşletme Malzemesi: İşleme faaliyetleri sırasında tamamen veya kısmen tüketilseler dahi, ihracı taahhüt edilen işlem görmüş ürünün elde edilmesinde kullanılan ancak ürünün bünyesinde yer almayan ve sabit tesislerin çalışabilir durumda olmasını temin eden (enerji ve yakıt hariç), yatırım malı makine ve teçhizat niteliğinde olmayan malzemeyi,

Tarım Ürünleri: İthalat Rejimi Kararının ilgili listelerinde yer alan ve toprakta veya yeni üretim teknikleri ve teknolojileri kullanarak topraksız ortamda yetiştirilen bitkisel ürünler, hayvancılık, balıkçılık ile diğer su ürünleri ve bunların ilk işleme tabi tutulmuş şekillerini,

İşlenmiş Tarım Ürünleri: İthalat Rejimi Kararının ilgili listesinde yer alan ve bünyesinde temel tarım ürünlerini (hububat, şeker ve süt) bulunduran ürünleri,

Fire Ve Zayiat: İthal eşyasından, işleme faaliyetleri esnasında buharlaşma, gaz olarak havaya karışma, kuruma veya damıtma sonucu tahrip veya zayi şeklindeki eksilmeleri,

Verimlilik Oranı: Belirli miktardaki eşyanın işlenmesi sonucunda elde edilen işlem görmüş ürünün miktarı veya yüzde oranını,

Döviz Kullanım Oranı: Dahilde işleme izin belgesi/dahilde işleme izni kapsamındaki CIF ithal (yurt içi alımlar hariç) tutarının FOB ihraç tutarına (ikincil işlem görmüş ürünün serbest dolaşıma giriş rejimi hükümlerine göre ithalatının yapılması halinde bu ürünün gümrük kıymeti dahil) olan yüzde oranını,

Eşdeğer Eşya: İşlem görmüş ürünün elde edilmesinde ithal eşyasının yerine kullanılan ve ithal eşyası ile asgari 8 (sekiz)'li bazda gümrük tarife istatistik pozisyonu, ticari kalite ve teknik özellikleri itibarıyla aynı kalite ve nitelikleri taşıyan serbest dolaşımda bulunan eşyayı,

Ticaret Politikası Önlemleri: İthalat Rejimi Kararının 4 üncü maddesinde belirtilen mevzuat çerçevesinde alınan önlemleri,

Dahilde İşleme İzin Belgesi: İhracat ile ihracat sayılan satış ve teslimlerde gümrük muafiyetli ithalat ve/veya yurt içi alımlara imkan sağlayan Bakanlıkça düzenlenen belgeyi,

Belge: Dahilde işleme izin belgesini,

Belge Süresi: Dahilde işleme izin belgesi üzerinde kayıtlı bulunan ve belge kapsamında ithalat ve/veya ihracat işlemlerinin gerçekleştirileceği ve tüm istisnaların uygulanacağı dönemi,

Dahilde İşleme İzni: İhraç amacıyla gümrük muafiyetli ithalata imkan sağlayan ve gümrük idaresince verilen izni, 

İzin: Dahilde işleme iznini,

İfade eder (4458 Sayılı Gümrük Kanunu’nun 108.maddesi, Gümrük Yönetmeliği’nin 349.maddesi, 2005/8391 Sayılı Dahilde İşleme Rejimi Kararı’nın 3.maddesi, 2006/12 Sayılı Dahilde İşleme Rejimi Tebliği’nin 3.maddesi, Dahilde İşleme Rejimine İlişkin İşlemlerin Bilgisayar Veri İşleme Tekniği Yoluyla Yapılmasına Dair 2007/2 Sayılı Tebliğin 4.maddesi ).

II- İLGİLİ MEVZUAT HÜKÜMLERİ 

Genel Esaslar: 1) Dahilde İşleme Rejimi kapsamında, ithali vergiye tabi tarım ürünlerine ve yurt içi alımlara uygulanacak dahilde işleme tedbirlerine ilişkin genel hükümler aşağıda belirtilmiştir;

a) Dış ticaret sermaye şirketleri, sektörel dış ticaret şirketleri, imalatçı-ihracatçılar ve sermayesinin en az % 51’inin imalatçıya ait olması kaydıyla ihracatçılar için DİİB düzenlenir. DİİB sahibi imalatçı-ihracatçıların, belge ihraç taahhüdündeki işlem görmüş ürünün üretiminin bir kısmını veya bir aşamasını yan sanayiciye yaptırmasına izin verilebilir. Ancak, bu firmalarca, belge ihraç taahhüdündeki işlem görmüş ürünün üretiminin tamamı yan sanayiciye yaptırılamaz.

b) DİİB kapsamında döviz kullanım oranı azami % 80’dir. Ancak, ikincil işlem görmüş tarım ürünü taahhüdü içeren belgelerde bu oran azami % 100 olarak tespit edilebilir. DİİB kapsamındaki yurt içi alımlarda ve bedelsiz ithalatta döviz kullanım oranı aranmaz.

c) Herhangi bir firma adına ilk defa düzenlenecek DİİB’lerde, firmaya ait kapasite raporunda kayıtlı yıllık üretim miktarının azami 1/4’ü esas alınarak belge düzenlenir. Daha sonraki başvurular ise; önceki belgelerde kullanılan miktar, belge süresi ve açık belgelerde gerçekleşen ihracat miktarları dikkate alınmak suretiyle değerlendirmeye alınır.

Örnek 1: Konya’da un ve un mamulleri üzerine faaliyet gösteren A firmasının, un öğütme kapasitesinin 4.000 ton olduğunu ve adı geçen firmanın un üretip ihraç etmek için DİİB müracaatı yaptığını varsayalım. Kapasite raporunda kayıtlı yıllık üretim miktarı: 4.000 ton, DİİB süresi: 12 ay, İlk DİİB ihracat taahhüdü (azami): (Toplam üretim kapasitesi) x 1/4 = (4.000) x (1/4) = 1.000 ton (azami) olur.

ç) İşbu Genelge’de yer alan indirimli teminat, aracı ihracatçı, dönemsel ithalat kısıtlamaları ile ekspertiz şartı ve benzeri hususlara ilişkin düzenlemeler, DİİB’in özel şartlar bölümüne kaydedilir. Ancak, DİİB’in özel şartlar bölümünde yer almayan, Genelge kapsamında düzenlenen tüm usul ve esaslara ilişkin şartların yerine getirilmesi firmaların sorumluluğundadır.

d) Uluslararası devlet ihaleleri ile Birleşmiş Milletler, Kızılhaç vb. uluslararası kuruluşların açmış oldukları ihaleleri kazanan firmalar ile ülkemizdeki kamu kurum/kuruluşları ve Kızılayla yurt dışı insani yardım için tedarik sözleşmesi yapan firmalara veya ihale/sözleşme konusu taahhüdü kısmen ya da tamamen yerine getirmek üzere ihaleyi kazanan/sözleşme yapan firmayla anlaşan firmalara, işbu Genelge’de öngörülen tahsisat limitleri ile açık belgelerdeki ihracat gerçekleşmeleri aranmaksızın, DİR kapsamında ihale/sözleşme konusu işlem görmüş ürünün üretiminde kullanılacak miktar kadar hammadde ithalatına yönelik DİİB düzenlenebilir. Bu firmaların, DİİB kapsamındaki üretimin bir kısmını veya bir aşamasını, yan sanayiciye yaptırmasına izin verilebilir. Ayrıca, söz konusu DİİB kapsamındaki hammadde ithalatında dönemsel ithalat kısıtlaması uygulanmaz, ithalat yapılabilmesi için önce ihracat şartı aranmaz. Bakanlık ihale/sözleşme konusu ürünlerin kapsamına kısıtlama getirebilir. İşbu hüküm uyarınca düzenlenen belgeler kapsamında sadece ihale/sözleşme konusu ülke veya ülkelere ihale/sözleşme şartları çerçevesinde yapılan ihracatlar DİİB’in ihracat taahhüdüne sayılır.

e) İşbu Genelge’nin 7’nci, 9’uncu ve 10’uncu maddelerinde belirtilen fire, kullanım ve verimlilik oranları, DİİB kapsamında ithal edilen hammaddelerin işlenmesi sonucu ortaya çıkan azami fire ve kullanım oranları ile asgari verimlilik oranlarını göstermektedir. İşleme faaliyetini müteakip, daha yüksek verimlilik oranıyla üretim sonucu DİİB üzerinde öngörülenden fazla asıl işlem görmüş ürün elde edilmesi durumunda, elde edilen ürünün tamamının ihraç edilmesi esastır/şarttır.

f) DİİB başvurularına yönelik değerlendirme süreci, işbu Genelge’de yer verilen düzenlemeler ile tarım ürünleri piyasa dinamikleri ve dış ticaret politikaları göz önünde bulundurularak, proje bazında tekemmül ettirilir (2016/1 Sayılı,Tarım Ürünlerine İlişkin Dahilde İşleme Rejimi Genelgesinin 5.maddesi).

Örnek 2-a) A firmasının, Uluslararası devlet ihaleleri ile Birleşmiş Milletler, Kızılhaç vb. uluslararası kuruluşların açmış oldukları ihaleleri kazanan firmalar ile ülkemizdeki kamu kurum/kuruluşları ve Kızılay’la yurt dışı insani yardım için tedarik sözleşmesi yaptığını, veya ihale/sözleşme konusu taahhüdü kısmen ya da tamamen yerine getirmek üzere ihaleyi kazanan/sözleşme yapan bir firmayla anlaştığını varsayalım. A firmasına/A firması nadına, 2016/1 Sayılı, Tarım Ürünlerine İlişkin Dahilde İşleme Rejimi Genelgesinde öngörülen tahsisat limitleri ile açık belgelerdeki ihracat gerçekleşmeleri/gerçekleşme oranları, miktarları aranmaksızın, DİR kapsamında ihale/sözleşme konusu işlem görmüş ürünün üretiminde kullanılacak miktar kadar hammadde ithalatına yönelik DİİB düzenlenebilir. A firmasının, DİİB kapsamındaki üretiminin bir kısmını veya bir aşamasını, yan sanayiciye yaptırmasına izin verilebilir. Ayrıca, söz konusu DİİB kapsamındaki hammadde ithalatında dönemsel ithalat kısıtlaması uygulanmaz, ithalat yapılabilmesi için önce ihracat şartı aranmaz. İşbu hüküm uyarınca düzenlenen belgeler kapsamında sadece ihale/sözleşme konusu ülke veya ülkelere ihale/sözleşme şartları çerçevesinde yapılan ihracatlar DİİB’in ihracat taahhüdüne sayılır.

b) A firmasının, işleme faaliyetini müteakip, daha yüksek verimlilik oranıyla üretim yapması sonucu DİİB üzerinde öngörülenden fazla asıl işlem görmüş ürün elde etmesi durumunda, elde edilen ürünün tamamının ihraç edilmesi esastır/şarttır.

DİİB ile İlgili İthalat Listesine İlişkin Hükümler: 1) Aşağıda belirtilen eşyaların “DİİB ile İlgili İthalat Listesi”ne eklenmesine ilişkin talepler; Bu eşyaların sadece Tebliğ’in {İhracat: 2006/12 sayılı Dahilde İşleme Rejimi Tebliği} 7.maddesindeki katma değer vergisinde tecil-terkin sistemi hükümleri çerçevesinde yurt içi piyasadan temin edilmesi ve/veya Tebliğ’in 38.maddesinin onuncu fıkrasında belirtilen belgeden belgeye teslim hükümleri çerçevesinde olması halinde değerlendirmeye alınır. a) Canlı büyükbaş, küçükbaş, kümes ve süs hayvanları, b) Et ve et ürünleri (tavşan eti hariç), c) Canlı balık (orkinos ve larva hariç), ç) Kuru meyveler (Yerli üretimi bulunmayan veya yerli üretimi toplam talebi karşılamayan ürünler/çeşitler/tipler hariç), fındık ve antep fıstığı, d) Yaş meyve ve sebzeler (Yerli üretimi bulunmayanlar veya yerli üretimi toplam talebi karşılamayanlar hariç), e) Zeytin ve zeytinyağı, f) Salça, g) Meyve ve sebze konserveleri (Yerli üretimi bulunmayan veya yerli üretimi toplam talebi karşılamayanlar hariç), ğ) Çay, h) Elma suyu ve konsantresi (Malik asit değeri % 3 ve üzeri olan elma konsantresi hariç), kayısı suyu ve konsantresi, üzüm suyu ve konsantresi, domates suyu ve konsantresi ile havuç suyu ve konsantresi, ı) Meşrubat, alkollü içkiler ve sirke, i) Lokum, helva, reçel, şekerleme, çikolata, kek, bisküvi, gofret, ciklet, dondurma, bal, yoğurt, süt, krema, un, makarna, bulgur ve buğday irmiği, j) Kabuğunu çıkartma işlemine tabi tutulacak nohut ve fasulye k) Bağırsak, Çiçek Fidesi ile 1605.40.00.00.11 GTİP’li salyangoz. (Söz konusu ürünler Dİİ kapsamında değerlendirilir.) (2016/1 Sayılı, Tarım Ürünlerine İlişkin Dahilde İşleme Rejimi Genelgesinin 6.maddesi).

DİR Kapsamında Özel Düzenlemeye Tabi Eşyalar:  DİR kapsamında özel düzenlemeye tabi olan eşyalara ilişkin hükümler aşağıda yer almaktadır. Söz konusu eşyalara ilişkin DİİB talepleri, işbu maddede yer alan hükümler de dikkate alınarak değerlendirmeye alınır. Bu eşyalar:

1) Buğday

a) Genel Esaslar; İşbu Genelge’nin 5.maddesinin birinci fıkrasının (d) bendi hükümleri saklı kalmak kaydıyla, DİR kapsamında buğday ithalatı gerçekleştirilmesini müteakip, ithal edilen eşyaya tekabül eden miktarda buğday unu, buğday irmiği, makarna, bulgur ve aşurelik buğday ihracatı yapılır.

Makarna, irmik ve şehriye ihracatına yönelik belge talepleri, anılan ürünlerin makarnalık buğdaydan (durum buğdayı - GTİP: 1001.19.00.00.00) elde edilmesi halinde değerlendirmeye alınır. Ancak, Afrika ülkelerine yapılacak ihracatta, buğday ithalatı gerçekleştirilmesini müteakip, ithal edilen eşyaya tekabül eden miktarda makarna ihracatı yapılması, ihraç ürününün bünyesinde azami % 30 oranında “adi buğday” kullanılması, ihraç edilen eşyanın ambalajında makarnalık ve adi buğdayın kullanım oranlarının belirtilmesi kaydıyla, makarnalık ve adi buğdaydan üretilen makarna ve şehriye ihracatını öngören belge talepleri de değerlendirmeye alınabilir. Bu kapsamda düzenlenen DİİB’lerin kapatılmasında yukarıda belirtilen şartların sağlandığına ilişkin yeminli mali müşavir raporu aranır.

Bulgur ihracatı karşılığında 1001.19.00.00.00 GTİP’li makarnalık buğday, 1001.99.00.00.11 GTİP’li adi buğday ve 1001.99.00.00.13 GTİP’li kaplıca (kızıl) buğday ithalatına ilişkin DİİB düzenlenebilir.

Buğday unu, bulgur ve aşurelik buğday ihracatında; işbu Genelge’nin 5’inci maddesinin birinci fıkrasının (d) bendi hükümleri saklı kalmak kaydıyla, fabrika binası kendisine ait olan firmalar tarafından ilk DİİB’de azami 1.500 ton buğday ithalatı yapılabilir. Sadece faal bir tesisi (fabrika binası) kiralayarak kendi adına kapasite raporu alan firmalar tarafından ise; ilk DİİB’de azami 1.500 ton, daha sonraki DİİB’lerde ise firma performansı dikkate alınarak, açık DİİB’ler kapsamında miktar bazında asgari % 50 ihracat gerçekleşmesi kaydıyla, azami 7.000 ton buğday ithalatı yapılabilir. Bu firmalar için, Tebliğ’in 9.maddesinin yedinci fıkrası hükümleri saklı kalmak kaydıyla indirimli teminat uygulanmaz.

b) Verimlilik Oranı; Buğday unu ihracatı karşılığında buğday ithalatı öngörülen DİİB’ler kapsamında asgari % 74 verimlilik oranı esas alınır.

c) Aracı İhracatçı; İşbu Genelge’nin 5.maddesinin birinci fıkrasının (d) bendi hükümleri saklı kalmak kaydıyla, grup firmaları haricinde aracı ihracatçı ile yapılan ihracat, DİİB kapsamındaki buğday unu ihracatı taahhüdüne sayılmaz.

ç) İkincil İşlem Görmüş Ürün; “Bulgur/aşurelik buğday”, “makarna/şehriye/irmik” ve “buğday unu” ihracatı öngören DİİB başvurularında, ikincil işlem görmüş ürünler için sırasıyla 65 $/ton, 80 $/ton ve 90 $/ton seviyelerinden düşük olmamak üzere gerçek değerler üzerinden birim fiyat beyan edilir.

Örnek 3: Adana’da faaliyet gösteren B firmasının fabrika binasının kendisine ait olduğunu, buğday unu, bulgur ve aşurelik buğday üretim ve ihracatıyla iştigal ettiğini varsayalım. 2016/1 Sayılı, Tarım Ürünlerine İlişkin Dahilde İşleme Rejimi Genelgesi’nin 5.maddesinin birinci fıkrasının (d) bendi hükümleri saklı kalmak kaydıyla, ilk DİİB’de azami 1.500 ton buğday ithalatı yapılabilir. Daha sonraki DİİB’lerde ise firma performansı dikkate alınarak, açık DİİB’ler kapsamında miktar bazında asgari % 50 ihracat gerçekleşmesi kaydıyla, azami 7.000 ton buğday ithalatı yapılabilir. 2006/12 Sayılı Dahilde İşleme Rejimi Tebliği’in 9.maddesinin yedinci fıkrası hükümleri saklı kalmak kaydıyla indirimli teminat uygulanmaz. Buğday unu ihracatı karşılığında buğday ithalatı öngörülen DİİB’ler kapsamında asgari % 74 verimlilik oranı esas alınır. “Bulgur/aşurelik buğday”, “makarna/şehriye/irmik” ve “buğday unu” ihracatı öngören DİİB başvurularında, ikincil işlem görmüş ürünler için sırasıyla 65 $/ton, 80 $/ton ve 90 $/ton seviyelerinden düşük olmamak üzere gerçek değerler üzerinden birim fiyat beyan edilir.

2) Mısır

İşbu Genelge’nin 5.maddesinin birinci fıkrasının (d) bendi hükümleri ile 7.maddesinin birinci fıkrasının     2) Mısır başlığı altındaki dördüncü paragrafı hükümleri saklı kalmak kaydıyla, ihraç edilen eşyaya tekabül eden miktardaki mısır hariç olmak üzere, DİR kapsamında “15 Ağustos – 30 Kasım” tarihleri arasında mısır ithalatı yapılamaz.

Eşdeğer eşya olarak mısır ithalatı yapılmaması ve/veya yurtiçinden mısır irmiği temin edilmesi kaydıyla, mısır irmiğinden elde edilen makarna için DİİB düzenlenebilir. Bu kapsamda düzenlenen DİİB’lerin kapatılmasında yukarıda belirtilen şartların sağlandığına ilişkin yeminli mali müşavir raporu aranır.

Faal bir tesisi (fabrika binası) kiralayarak kendi adına kapasite raporu alan firmaların mısır irmiği ihracatı öngören DİİB düzenlenmesine yönelik başvuruları değerlendirmeye alınmaz. Mısır irmiği ihracatı öngörülen DİİB’lerde, fire ve/veya verimlilik oranından kaynaklanan revize gerekliliği hariç olmak üzere, ihracat taahhüdünü aşan ihracat miktarı belge kapsamında değerlendirilmez ve revize işlemine konu edilmez.

Organik kırık mısır ihracatı öngörülen DİİB’ler kapsamında; döviz kullanım oranının % 80’i aşmaması, eşdeğer eşya kullanılmaması, indirimli teminat uygulanmaması, asgari % 95 randıman oranının esas alınması, üretim aşamasında herhangi bir fire öngörülmemesi, ithal edilen ürünün ihraç edilen ürün bünyesinde yer aldığına dair ayniyatın yapılması, ihraç edilecek ülkenin DİİB başvurusu esnasında açıkça belirtilmesi ve bir takvim yılı içerisinde ihracatı öngörülen organik kırık mısır miktarının firmanın yıllık üretim kapasitesini aşmayacak şekilde sınırlandırılması kaydıyla organik mısır ithalatı yapılabilir. Bu kapsamda, sadece DİİB özel şartında belirtilen ülkeye gerçekleştirilen ihracatlar DİİB’in ihracat taahhüdüne sayılır. Ayrıca, söz konusu DİİB’ler kapsamındaki organik mısır ithalatında dönemsel ithalat kısıtlaması uygulanmaz. Anılan DİİB başvuruları kapsamında, ihraç ve ithal listesinde yer alan ürünlere “organik” ibaresinin eklenmesi ve ihraç edilecek ürünün ülkemiz organik mevzuatı çerçevesinde Tarım ve Orman Bakanlığınca yetkilendirilmiş kuruluşlarca sertifikalandırılarak organik olduğunun tespit edilmiş olması gerekmektedir.

Örnek 4: Yukarıda (Örnek 3’te) yer alan B firmasının, DİİB kapsamında mısır ithalatı ve işlenmiş ürün ihracatı yaptığını varsayalım. B firması, 2016/1 Sayılı, Tarım Ürünlerine İlişkin Dahilde İşleme Rejimi Genelgesi’nin 5.maddesinin birinci fıkrasının (d) bendi hükümleri ile 7.maddesinin birinci fıkrasının mısır başlığı altındaki dördüncü paragrafı hükümleri saklı kalmak kaydıyla, ihraç edilen eşyaya tekabül eden miktardaki mısır hariç olmak üzere, DİR kapsamında “15 Ağustos – 30 Kasım” tarihleri arasında mısır ithalatı yapamaz. B firmasının, faal bir tesisi (fabrika binası) kiralayarak kendi adına kapasite raporu alması durumunda, firmanın mısır irmiği ihracatı öngören DİİB düzenlenmesine yönelik başvurusu değerlendirmeye alınmaz. Mısır irmiği ihracatı öngörülen DİİB’de, fire ve/veya verimlilik oranından kaynaklanan revize gerekliliği hariç olmak üzere, ihracat taahhüdünü aşan ihracat miktarı belge kapsamında değerlendirilmez ve revize işlemine konu edilmez. B firması, organik kırık mısır ihracatı öngörülen DİİB kapsamında; Döviz kullanım oranının % 80’i aşmaması, eşdeğer eşya kullanılmaması, indirimli teminat uygulanmaması, asgari % 95 randıman oranının esas alınması, üretim aşamasında herhangi bir fire öngörülmemesi, ithal edilen ürünün ihraç edilen ürün bünyesinde yer aldığına dair ayniyatın yapılması, ihraç edilecek ülkenin DİİB başvurusu esnasında açıkça belirtilmesi ve bir takvim yılı içerisinde ihracatı öngörülen organik kırık mısır miktarının firmanın yıllık üretim kapasitesini aşmayacak şekilde sınırlandırılması kaydıyla organik mısır ithalatı yapılabilir.

3) Mercimek

Kabuğu çıkarılmış, işlenmiş ve paketlenmiş mercimek ihracatı öngören DİİB’ler kapsamında; Döviz kullanım oranının % 80’i aşmaması (İkincil işlem görmüş ürün ihracat taahhüdü içeren DİİB’ler dahil),        - İşbu Genelge’nin 5’inci maddesinin birinci fıkrasının (d) bendi hükümleri saklı kalmak kaydıyla, “1 Mayıs - 30 Eylül” tarihleri arasında ithalat yapılmaması (İhracat taahhüdüne konu eşyanın ihracatının gerçekleştirildiği orana tekabül eden miktarda bu dönemde de ithalat yapılabilir.),

- Tebliğ’in 9’uncu maddesinin yedinci fıkrası hükümleri saklı kalmak kaydıyla indirimli teminat uygulanmaması, kaydıyla kabuklu mercimek ithalatı yapılabilir.

Örnek 5: Gıda sektöründe faaliyet gösteren C firması, kabuğu çıkarılmış, işlenmiş ve paketlenmiş mercimek ihracatı öngören DİİB kapsamında; Döviz kullanım oranının % 80’i aşmaması (İkincil işlem görmüş ürün ihracat taahhüdü içeren DİİB dahil), Genelge’nin 5’inci maddesinin birinci fıkrasının (d) bendi hükümleri saklı kalmak kaydıyla, “1 Mayıs - 30 Eylül” tarihleri arasında ithalat yapılmaması (İhracat taahhüdüne konu eşyanın ihracatının gerçekleştirildiği orana tekabül eden miktarda bu dönemde de ithalat yapılabilir.), Tebliğ’in 9.maddesinin yedinci fıkrası hükümleri saklı kalmak kaydıyla indirimli teminat uygulanmaması, kaydıyla kabuklu mercimek ithalatı yapılabilir.

4) Yağlı Tohumlar ve Bitkisel Yağlar

Rafine ayçiçeği yağı ihracatını öngören DİİB’ler kapsamında ham ayçiçeği yağı ve/veya ayçiçeği tohumu ithalatına, ham ayçiçeği yağı ihracatı karşılığında ise ayçiçeği tohumu ithalatına, işbu Genelge’nin 5’inci maddesinin birinci fıkrasının (d) bendi hükümleri saklı kalmak kaydıyla, ihraç edilen eşyaya tekabül eden miktarda izin verilir.

Faal bir tesisi (fabrika binası) kiralayarak kendi adına kapasite raporu alan firmalara ait ayçiçeği yağı ihracatına ilişkin DİİB’ler kapsamında Tebliğ’in 9.maddesinin yedinci fıkrası hükümleri saklı kalmak kaydıyla indirimli teminat uygulanmaz.

İşbu Genelge’nin 5.maddesinin birinci fıkrasının (d) bendi hükümleri saklı kalmak kaydıyla, ihracat taahhüdüne konu eşyanın ihracatının tamamının gerçekleştirilmesini müteakip yapılacak ithalatlar hariç olmak üzere “1 Ağustos – 31 Ekim” tarihleri arasında ham ayçiçeği yağı ve ayçiçeği tohumu ithalatı yapılamaz.

Karışım yağ ve/veya margarin ihracatına ilişkin belgelerde azami % 15 oranında ham ayçiçeği yağı ithalatı yapılabilir. Tebliğ’in 9’uncu maddesinin yedinci fıkrası hükümleri saklı kalmak kaydıyla anılan ürün ithalatında indirimli teminat uygulanmaz. Kapatmada belge kapsamında ithal edilen ayçiçeği yağının ihraç edilen mamuller bünyesinde kullanıldığına ilişkin yeminli mali müşavir raporu aranır.

Çerezlik tüketime yönelik ayçiçeği tohumu ihracatı öngören belgeler kapsamında eşdeğer eşya olarak ayçiçeği tohumu ithalatı yapılamaz.

Rafine bitkisel yağ ihracatını öngören belgeler kapsamında, ihraç eşyasının üretiminde ithal eşyasından daha kaliteli veya daha ileri bir imalat aşamasında olan eşdeğer eşyanın kullanılması durumunda, söz konusu eşdeğer eşyanın belge kapsamında rafinasyon işlemine tabi tutulduğunun yeminli mali müşavir raporu ile tevsik edilmesi kaydıyla belge kapsamında gerçekleştirilen ham bitkisel yağ ithalatı DİİB taahhüt hesabına sayılır.

Örnek 6: Yukarıda (Örnek 5’te) yer alan C firmasının, rafine ayçiçeği yağı ihracatını öngören DİİB kapsamında ham ayçiçeği yağı ve/veya ayçiçeği tohumu ithalatına, ham ayçiçeği yağı ihracatı karşılığında ise ayçiçeği tohumu ithalatına, işbu Genelge’nin 5.maddesinin birinci fıkrasının (d) bendi hükümleri saklı kalmak kaydıyla, ihraç edilen eşyaya tekabül eden miktarda izin verilir. C firması, işbu Genelge’nin 5.maddesinin birinci fıkrasının (d) bendi hükümleri saklı kalmak kaydıyla, ihracat taahhüdüne konu eşyanın ihracatının tamamının gerçekleştirilmesini müteakip yapılacak ithalat hariç olmak üzere “1 Ağustos – 31 Ekim” tarihleri arasında ham ayçiçeği yağı ve ayçiçeği tohumu ithalatı yapamaz.

C firması, karışım yağ ve/veya margarin ihracatına ilişkin belgede azami % 15 oranında ham ayçiçeği yağı ithalatı yapılabilir. Tebliğ’in 9.maddesinin yedinci fıkrası hükümleri saklı kalmak kaydıyla anılan ürün ithalatında indirimli teminat uygulanmaz. Kapatmada belge kapsamında ithal edilen ayçiçeği yağının ihraç edilen mamuller bünyesinde kullanıldığına ilişkin yeminli mali müşavir raporu aranır. Çerezlik tüketime yönelik ayçiçeği tohumu ihracatı öngören belgeler kapsamında eşdeğer eşya olarak ayçiçeği tohumu ithalatı yapılamaz.

5) Balıklar, Kabuklu Hayvanlar ve Yumuşakçalar

DİR kapsamında işlenmiş olarak ihraç edilmek üzere Gümrük Tarife Cetvelinin 3’üncü faslında yer alan kabuklu hayvanlar ve yumuşakçaların (salyangoz, ıstakoz, karides, midye vb) ithalatını öngören DİİB başvuruları değerlendirmeye alınabilir.

Fileto balık ihracatı karşılığında dondurulmuş balık ithalatına, konserve edilmiş balık ihracatı karşılığında ise dondurulmuş balık ve fileto balık ithalatına ilişkin DİİB başvuruları değerlendirmeye alınabilir.

Orkinos balığı yetiştirilmesinde yem olarak kullanılan sardalya, uskumru, ringa, tırsi, kaplin vb. balıkların (taze, soğutulmuş veya dondurulmuş) DİR kapsamında ithalatını öngören DİİB başvuruları değerlendirmeye alınabilir.

…

Devam Edecek.

30.06.2020

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.