Kerim Çoban
E.Gümrük ve Ticaret Başmüfettişi
Çoban Gümrük Dış Ticaret Denetim Danışmanlık ve
Yetkilendirilmiş Gümrük Müşavirliği A. Ş.
k.coban0306@gmail.com

İthalatta Yurt İçi Giderlerinin Sonradan Beyanı

I- İLGİLİ MEVZUAT HÜKÜMLERİ

3065 Sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 21. Maddesine (İthalatta Matrah) Göre: İthalatta verginin matrahı aşağıda gösterilen unsurların toplamıdır:

a) İthal edilen malın gümrük vergisi tarhına esas olan kıymeti, gümrük vergisinin kıymet esasına göre alınmaması veya malın gümrük vergisinden muaf olması halinde sigorta ve navlun bedelleri dahil (CIF) değeri, bunun belli olmadığı hallerde malın gümrükçe tespit edilecek değeri,

b) İthalat sırasında ödenen her türlü vergi, resim, harç ve paylar,

c) Gümrük beyannamesinin tescil tarihine kadar yapılan diğer giderler ve ödemelerden vergilendirilmeyenler ile mal bedeli üzerinden hesaplanan fiyat farkı, kur farkı gibi ödemeler,

İthalatta KDV matrahının unsurudur.

Gümrük Yönetmeliği’nin 53.Maddesine (İstisnai Kıymetle Beyan) Göre:

(1) Kanunun 24 üncü maddesine göre kıymet tespitinin yapıldığı hallerde beyan sahibinin talebi üzerine;

a) Konsinye şekilde teslim edilen çabuk bozulabilir eşyanın,

b) Gümrük kıymetine ilave edilmesi gereken, ancak ihracatçı ve ithalatçı arasındaki sözleşme gereği söz konusu kıymet unsurları gümrük yükümlülüğünün başladığı tarihten sonra belli olacak eşyanın,

c) Satış sözleşmesinde, fiyatın sonradan gözden geçirilmesini öngören hükümler içeren eşyanın,

ç) Boru hatları veya elektrik telleri ile taşınan ve depolama imkanı olmayan sürekli akış halinde olan eşyanın,

d) Deniz yolu ile sıvı halde Türkiye Gümrük Bölgesine getirilen ve gümrük gözetimi altında gaz haline dönüştürülerek limanda boru hattına verilen sıvılaştırılmış doğal gazın (LNG), 

Gümrük kıymetinin tespitinde, beyan sahibinin talebi üzerine, gümrük idaresince basitleştirilmiş usuller uygulanır.

(2) Birinci fıkra uygulamasında, 22 ilâ 24 üncü maddelerdeki genel ve özel koşullar aranmaz. Ancak bu genel ve özel koşulların aranmaması bu kişiye basitleştirilmiş usulle sağlanan diğer hakların kullanım hakkını vermez. Birinci fıkranın (b), (c) ve (ç) bentlerinde belirtilen durumlarda yükümlülerin, anılan kıymet unsurlarının mevcudiyetini gösteren sözleşmelerin örneği ve onaylı çevirisini gümrük idarelerine sunmaları gerekir.

(3) Birinci fıkrada belirtilen hallerde, vergi tahakkuku mevcut belgelerde belirtilen kıymet esas alınarak yapılır. Tamamlayıcı beyana göre gözden geçirilmiş kıymetin daha yüksek olması halinde ek vergi tahakkuku yapılır. Daha düşük olması halinde ise; farka isabet eden kıymetin iade alındığının tevsiki ve satış sözleşmesine göre kıymetin yeniden belirlenmesini gerektiren işleme ait tahlil raporu gibi bir belgenin onaylı örneğinin sunulması koşullarıyla ve gümrük idaresince yapılacak inceleme sonucunda söz konusu hususların tespiti üzerine Kanunun 211 inci maddesi çerçevesinde işlem yapılır.

(4) Tamamlayıcı beyana isabet eden ithalat vergileri bakımından zamanaşımı tamamlayıcı beyanın verildiği tarihten itibaren başlar.

(5) İthal eşyasının gümrük kıymetine veya katma değer vergisi matrahına girmesi gereken, ancak gümrük beyannamesinin tescili anında beyan sahibi tarafından mevcudiyetinin bilinmesi mümkün olmayan kıymet veya matrah unsurları için, en geç söz konusu kıymet veya matrah unsurunun muhasebe kayıtlarına intikal ettirildiği ayı takip eden ayın yirmi altıncı günü akşamına kadar beyanda bulunulur ve vergileri de aynı süre içinde ödenir.

(6) Gümrük beyannamesinin tescil tarihi itibarıyla mevcut bilgi ve belgelere istinaden beyanda bulunulan ancak tutarı kesin olarak belirlenemeyen depolama, tahmil-tahliye, liman giderleri gibi ithalatta katma değer vergisi matrah unsurları için, en geç söz konusu matrah unsurunun muhasebe kayıtlarına intikal ettirildiği ayı takip eden ayın yirmi altıncı günü akşamına kadar beyanda bulunulur ve vergileri de aynı süre içinde ödenir. (03.01.2023 / 32062 sayılı R.G. ile eklenmiştir).

(7) İstisnai kıymetle beyana ilişkin tamamlayıcı beyanların süresi içerisinde verilmemesi nedeniyle zamanında ödenmeyen gümrük vergileri için eşyanın serbest dolaşıma girişine ilişkin beyannamenin tescil tarihinden itibaren 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre belirlenen gecikme zammı oranında gecikme faizi tahsil edilir ve Kanunun 241 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca işlem yapılır”.

Gümrük Yönetmeliği’nin 150.Maddesine (Serbest Dolaşıma Giriş Rejiminde Tamamlayıcı Beyan) Göre: “ (1) Eşyanın serbest dolaşıma girişini basitleştirilmiş usule göre gerçekleştirenler genel, dönemsel ya da özet niteliğinde bir tamamlayıcı beyanda bulunur.

…

(3) Beyanın, Gümrük Yönetmeliği’nin 53.maddenin birinci fıkrasında belirtilen nitelikteki kıymet unsurlarını içermesi halinde tamamlayıcı beyan, eksik kıymet unsurunun mahiyet ve tutar itibariyle tahakkuk ettiği ayı takip eden ayın yirmi altıncı günü akşamına kadar verilir ve vergileri de aynı süre içinde ödenir.

(4) Söz konusu tamamlayıcı beyan serbest dolaşıma giriş beyannamesiyle yapılır. Bu beyannameler ayrıca tescil edilmez. Söz konusu beyannamelerde duruma göre ya daha önce beyanname yerine kullanılan ticari veya idari belgeye ve bu belgenin tesciline ya da ilgili rejime geçişin kayıt yoluyla yapılması durumunda söz konusu kayda ilişkin bilgilerin yer alması gerekir.     …

(5) Tamamlayıcı beyanlar ile basitleştirilmiş usule göre gerçekleşen beyanlar bir bütündür ve basitleştirilmiş işlemlere ilişkin beyannamenin ya da kullanılan ticari veya idari belgenin tescil edildiği ya da tescil hükmünde olan kayıt işleminin yapıldığı tarihten itibaren hüküm ifade eder.

(6) Basitleştirilmiş usulle beyanın eşyanın serbest dolaşıma girişi için gereken bütün bilgi ve belgeleri içerdiği ya da daha önce gümrük beyannamesi verilmiş olan durumlarda tamamlayıcı beyan aranmaz.

Gümrükler Genel Müdürlüğü’nün 19.03.2021 Tarih Ve 62486789 Sayılı Tasarruflu Yazısına Göre: “…  Bilindiği üzere, 3065 sayılı KDV Kanununun 21/c maddesi uyarınca, "gümrük beyannamesinin tescil tarihine kadar yapılan diğer giderler ve ödemelerden vergilendirilmeyenler ile mal bedeli üzerinden hesaplanan fiyat farkı, kur farkı gibi ödemeler", ithalatta KDV matrahına dahil edilmektedir.

Hazine ve Maliye Bakanlığının "Katma Değer Vergisi Genel Uygulama Tebliği"nin "III/A-2" bölümünde, "Ayrıca, gümrük beyannamesinin tescil tarihine kadar yapılan diğer giderler ve munzam sigorta ücreti, destekleme ve fiyat istikrar fonu ve konut fonuna katılma payları gibi ödemeler ile mal bedeli üzerinden hesaplanan ve yine gümrük beyannamesinin tescil tarihine kadar oluşan fiyat farkı ve kur farkı gibi ödemeler KDV'nin matrahına dahildir.

Bu kapsamda, örneğin, ithal edilen eşyanın gümrük antreposuna konulduğu tarihten gümrük beyannamesinin tescil tarihine kadar geçen süre için ödenen ardiye ücreti üzerinden KDV Kanununun (17/4-o) maddesine göre KDV hesaplanmadığından vergilendirilmeyen bu tutar, ithalatta KDV matrahına dahil edilir. Malın, ithalat işlemi gerçekleştikten sonra da gümrük antreposunda kalmaya devam etmesi durumunda gümrük beyannamesinin tescil tarihine kadar verilen hizmet için ayrı bir fatura düzenlenebileceği gibi antrepodan çekiş sırasında işlem için tek bir fatura da düzenlenebilir. Bu durumda gümrük beyannamesinin tescil tarihine kadar verilen ardiye hizmet bedeline isabet tutar, fatura üzerinde ayrıca gösterilir ya da "İşlem bedelinin... TL'si gümrük beyannamesinin tescil tarihine kadar verilen hizmet bedeline aittir." şeklinde bir açıklama yapılır." denilmektedir.

Bu düzenleme çerçevesinde, eşyanın, ithalat işlemi gerçekleştikten sonra da gümrük antreposunda kalmaya devam etmesi durumunda gümrük beyannamesinin tescil tarihine kadar verilen hizmet için ayrı bir fatura düzenlenmesinin mümkün bulunduğu; tek fatura düzenlenmesi durumunda ise; gümrük beyannamesinin tescil tarihine kadar verilen ardiye hizmet bedeline isabet eden tutarın fatura üzerinde ayrıca gösterilebileceği ya da "İşlem bedelinin ... TL'si gümrük beyannamesinin tescil tarihine kadar verilen hizmet bedeline aittir." şeklinde bir açıklama yapılabileceği anlaşılmaktadır    …” denilmektedir.

Gümrükler Genel Müdürlüğü’nün 10.11.2017 Tarih ve 29441590 Sayılı Yazısı Eki İstanbul Gümrük Ve Dış Ticaret Bölge Müdürlüğüne Yönelik 27.03.2015 Tarih ve 6901953 Sayılı Yazısına Göre: “…  Gümrük Yönetmeliği'nin "İstisnai kıymetle beyan" başlıklı 53.maddesinin 5.fıkrasında ise; İthal eşyasının gümrük kıymetine veya katma değer vergisi matrahına girmesi gereken, ancak gümrük beyannamesinin tescili anında beyan sahibi tarafından mevcudiyetinin bilinmesi mümkün olmayan kıymet veya matrah unsurlarının beyanına ilişkin hükümler bulunmakta olup, söz konusu fıkra ile düzenlenen durumun aynı maddenin diğer fıkralarında düzenlenen "istisnai kıymetle beyan usulü" ile ilgisi bulunmamaktadır.   …

Gümrük Yönetmeliği'nin 53/5. maddesi ile, tescil anında bilinmesi mümkün olmayan kıymet unsurlarına ilişkin düzenleme yapılmıştır.

Anılan nedenle, herhangi bir sözleşmeye dayanmayan ve yükümlülüğün başladığı tarihte mevcudiyeti bilinmeyen kıymet unsurlarının Gümrük Yönetmeliği'nin 53/5. maddesi kapsamında, söz konusu fıkrada belirtilen süre içinde [en geç söz konusu kıymet veya matrah unsurunun muhasebe kayıtlarına intikal ettirildiği ayı takip eden ayın yirmi altıncı günü akşamına kadar beyanda bulunulur ve vergileri de aynı süre içinde ödenir.] tamamlayıcı beyan verilmesi mümkündür.

Diğer taraftan, mezkûr süre içinde böyle bir beyanın verilmemesi ve bu durumun sonradan yapılan denetim sonucunda tespit edilmesi halinde Gümrük Kanunu'nun 234/1. maddesinin uygulanması gerekmektedir. …” denilmektedir.

Not: Bu konu başta olmak üzere, YYS Yıllık Faaliyet Raporu Hazırlanması, YYS Yıllık Zorunlu Eğitimlerinin Verilmesi, YYS Revizyonları, Ön İzleme, Yeni YYS Belgesi Hazırlıkları ve YYS Belgesi Alım Süreci, YYS Başvuru Formlarının Doldurulması, YYS Danışmanlığı, vb. Tüm YYS Süreçleri hakkında daha fazla ayrıntılı bilgiyi, Gümrük ve Dış Ticaret Mevzuatı konularında gerekli Hukuki ve Mevzuat Desteğini, İdari ve Adli İtiraz Süreçleri, Dava Açılması, Dava Aşamalarının Takibi, İlgili Mevzuat Ve Hukuki Açılardan Gerekli İtiraz Ve Savunmaların Yapılarak Dava Sonucunun Olumlu Sonuçlandırılması, Sonradan Kontrol/ Firma İncelemesi Yaptırılması, Antrepo Açma, Antrepo Genişletme, AN6, AN7, AN8 Raporlarının düzenlenmesi, … vb, işlemleri, Sürekli/ Düzenli, Aylık, Yıllık Gümrük ve Dış Ticaret Danışmanlığı, Gümrük ve Dış Ticaret Mevzuatı Eğitimleri, … vb. konularında yardım, destek ve benzeri hizmetleri -isterseniz- Firmamız “Çoban Gümrük Dış Ticaret Denetim, Danışmanlık ve Yetkilendirilmiş Gümrük Müşavirliği A. Ş.”den alabilirsiniz. 

III- SONUÇ

Gümrük beyannamesinin tescili sırasında belli olan depolama, tahmil-tahliye, liman giderleri, demoraj gibi yurt içi giderleri ile ithalatta katma değer vergisi matrahına giren diğer KDV matrah unsurlarının tescil anında beyan edilmesi,

Gümrük Yönetmeliği’nin 53.Maddesinin 6.fıkrasından hareketle; Gümrük beyannamesinin tescil tarihi itibarıyla mevcut bilgi ve belgelere istinaden beyanda bulunulan ancak tutarı kesin olarak belirlenemeyen ardiye, depolama, tahmil-tahliye, liman giderleri, demoraj gibi ithalatta katma değer vergisi matrah unsurları için, en geç söz konusu matrah unsurunun muhasebe kayıtlarına intikal ettirildiği ayı takip eden ayın yirmi altıncı günü akşamına kadar ilgili/ beyannamenin tescil edildiği Gümrük idaresine beyanda bulunulması ve vergileri de aynı süre içinde ödenmesi,

- İthalatta KDV Matrahına Giren; Ardiye, Depolama, Demoraj, vb. giderlerin tespiti/ hesaplanması sırasında Gümrük beyannamesinin tescil tarihine kadar (tescil tarihi dahil) yapılan kısmın dikkate alınması (KDV matrahına katılması), beyanname tescil tarihinden sonraki kısma tekabül eden tutarların KDV matrahına katılmaması/ beyan edilmemesi, ayrıca Demoraj faturalarında “Free döneme” tekabül eden tutarında KDV matrahına katılmaması/ beyan edilmemesi, 

İlgili Gümrük idaresi nezdinde Gümrük Yönetmeliği’nin 150.Maddesi kapsamında (özellikle 3, 4 ve 5.fıkraları gereği); işlem yapılarak, süresi içinde tamamlayıcı beyanda bulunularak (Eksik İthalatta KDV Matrah Unsurlarının mahiyet ve tutar itibariyle tahakkuk ettiği ayı takip eden ayın yirmi altıncı günü akşamına kadar ilgili gümrük idaresine bilgi verilmesi ve vergileri de aynı süre içinde ödenmesi) işlemin tamamlanması,

Gümrük Yönetmeliği'nin 53/5. maddesi ile, tescil anında bilinmesi mümkün olmayan kıymet unsurlarına ilişkin düzenleme yapılmış olup; ithal eşyasının gümrük kıymetine veya katma değer vergisi matrahına girmesi gereken, ancak gümrük beyannamesinin tescili anında beyan sahibi tarafından mevcudiyetinin bilinmesi mümkün olmayan kıymet veya KDV matrah unsurları için, en geç söz konusu kıymet veya matrah unsurunun muhasebe kayıtlarına intikal ettirildiği ayı takip eden ayın yirmi altıncı günü akşamına kadar beyanda bulunulması ve vergileri de aynı süre içinde ödenmesi,

Gerekir.

Öte Yandan, mezkûr süre içinde böyle bir beyanın verilmemesi ve bu durumun sonradan yapılan denetim sonucunda tespit edilmesi halinde Gümrük Kanunu'nun 234/1. Maddesine göre üç kat para cezası uygulanması gerekir.

Diğer taraflar, mezkûr süre içinde böyle bir beyanın verilmemesi, ancak söz konusu aykırılıkların gümrük idaresince tespit edilmesinden önce, beyan sahibince ilgili gümrük idaresine bildirilmesi durumunda ise söz konusu cezalar yüzde on (% 10) oranında uygulanır.

12.03.2024

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Yılın Kampanyası: Muhasebecilere Özel Web Sitesi 1.249 TL yerine 999 TL + KDV Ayrıntılar için tıklayın.

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.