Kenan Uğurlugelen
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
Bağımsız Denetçi
E. Öğretim Görevlisi
kenanugurlugelen@hotmail.com

Bağımsız Denetim Sistemleri Kapsamında TÜRMOB ve KGK Yöneticileri Nezdinde İstihdam Odaklı Bir Çözüm Önerisi

İşletmelerin mali nitelikli işlemlerine dair hazırladıkları finansal tablo ve diğer finansal bilgilerin, finansal raporlama standartlarına uygunluğu ve doğruluğu hususunda, makul güvence sağlayacak yeterli ve uygun bağımsız denetim kanıtlarının elde edilmesi amacıyla, denetim standartlarında öngörülen gerekli denetim tekniklerinin uygulanarak defter, kayıt ve belgeler üzerinden denetlenmesi ve bunların değerlendirilerek bir rapora bağlanması sürecine bağımsız denetim denir.

Bu kapsamda bağımsız denetim, finansal tablo ve diğer finansal bilgilerin, KGK düzenlemelerindeki finansal raporlama standartları çerçevesinde işletmelerin finansal durumunu ve faaliyet sonuçlarını tüm yönleriyle gerçeğe uygun ve doğru bir şekilde gösterip göstermediği ile ilgili bağımsız denetçinin görüş bildirmesini sağlamayı amaçlamaktadır.

6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu ve 660 sayılı Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumunun Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname çerçevesinde yapılacak bağımsız denetime, bağımsız denetim kuruluşlarına ve bağımsız denetçilere ilişkin usul ve esasları düzenleyen bağımsız denetim yönetmeliği kapsamında denetim faaliyetlerinde üç farklı sistemden söz edilmektedir.

1. Kalite Güvence Sistemi
2. Kalite Kontrol Sistemi
3. İç Kontrol Sistemi

 

1. Kalite Güvence Sistemi: Bağımsız denetimde gerekli kaliteyi ve kamuoyunun yapılan bağımsız denetime olan güvenini sağlamak amacıyla bağımsız denetim kuruluşu ya da bağımsız denetçi tarafından yapılan işin, belirlenen standart ve ilkelere uygun olarak yapılmasını temin etmek üzere KGK tarafından oluşturulan sistemdir.
2. Kalite Kontrol Sistemi: Bağımsız denetim kuruluşlarının ve denetim üstlenen bağımsız denetçilerin, denetimde gerekli kaliteyi sağlamak amacıyla, KGK düzenlemelerine uygun olarak bünyelerinde oluşturacakları sistemdir.
3. İç Kontrol Sistemi: İşletmeler tarafından hazırlanan finansal raporlamanın güvenilirliği, işletmedeki faaliyetlerin etkinliği ve verimliliği ile ilgili mevzuata uygunluk açısından işletmenin amaçlarına ulaştığına dair makul güvence sağlamak amacıyla üst yönetimden sorumlu olanlar, yönetim ve diğer personel tarafından tasarlanan, uygulanan ve sürekliliği sağlanan sistemdir.

Kalite güvence sistemi; KGK tarafından oluşturulurken, kalite kontrol sistemi; denetim faaliyetinde bulunan denetim şirketleri veya denetim üstlenen bağımsız denetçiler tarafından oluşturulmaktadır. İç kontrol sistemi ise denetim faaliyeti talebinde bulunan müşteri işletmeler tarafından oluşturulur. Bağımsız Denetim Yönetmeliği kapsamında kalite güvence sistemi ile kalite kontrol sistemi oluşturulması bir zorunluluk iken iç kontrol sisteminin oluşturulması yasal bir zorunluluk değildir. Ne yazık ki ülkemizde yasal bir zorunluluk kapsamında oluşturulması istenilmeyen iç kontrol sistemi, ihtiyari olarak da işletmeler tarafından oluşturulup sürdürülebilirliği tesis edilmemektedir.

Ancak denetim faaliyetleri kapsamında icra edilecek iş ve işlemlerde dikkate alınması gereken Bağımsız Denetim Standartları kapsamında denetlenen işletmelerin uhdesinde oluşturması gereken iç kontrol sisteminin anlaşılması ve bunun ötesinde mevcut kontrollerin işleyiş etkinliklerine ilişkin yeterli ve uygun denetim kanıtı elde edilmesi, gerçekleştirilen denetim faaliyetleri açısından büyük önem taşımaktadır. Denetim faaliyetlerinden sorumlu tutulan denetçi, denetimle ilgili işletmelerde oluşturulan iç kontrol sistemi hakkında bilgi edinmenin yanı sıra bu kontrollerin tasarımını değerlendirip ve işletme personelinin sorgulanmasına yönelik prosedürler uygulayarak bu kontrollerin etkin ve verimli bir şekilde uygulanıp uygulanmadığına yönelik bir karar verecektir. İşletmelerde oluşturulan iç kontrolün anlaşılması, finansal tablolardaki önemli yanlışlık riskinin değerlendirilmesi, muhtemel yanlışlık alanlarının tespit edilmesi ve denetçi tarafından uygulanacak müteakip denetim prosedürlerinin niteliği, zamanlaması ve kapsamının belirlenmesi konularında denetim ekibine yardımcı olacaktır.

Muhasebe ve denetim alanında istihdam sorununa yönelik, gerekli mesleki bilgi ve donanıma sahip işsiz işgücü arzının başta TÜRMOB ve KGK nezdinde eylem birlikteliği sağlanarak çözüm bulunacağını düşünüyoruz. Muhasebe ve denetim alanında yetkili olan bu kurumlar, TBMM nezdinde gerekli çalışmaların başlatılması hususunda eyleme geçerek gerek Türk Ticaret Kanunu gerekse de Avukatlık Kanunu kapsamında yer alan “Avukat Bulundurma Zorunluluğu” benzeri bir çalışma ile belirli kriterleri sağlayan işletmeler için “İç Kontrol Sistemi Oluşturulması ve İstihdamı” yönünde istihdam sağlayıcı öncü çalışmalar yapılabilir. Aynen avukatlık mesleğinde olduğu gibi muhasebe ve denetim alanında iş arayan meslektaşlarımız için de yasal bir zorunluluktan kaynaklı istihdam olasılığı tesis edilebilecektir. Bu yazımız da bu kapsamda atılacak adımlara umarız bir katkı sağlayacaktır.

23.12.2022

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.