Kenan Uğurlugelen
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
Bağımsız Denetçi
E. Öğretim Görevlisi
kenanugurlugelen@hotmail.com

Bağımsız Denetim Raporu Görüş Türleri Açısından Türkiye’de Bağımsız Denetim İstatistikleri

Bağımsız Denetim Standardı 700 (Finansal Tablolara İlişkin Görüş Oluşturma ve Raporlama) uyarınca denetçi, finansal tabloların tüm önemli yönleriyle geçerli finansal raporlama çerçevesine uygun olarak hazırlanıp hazırlanmadığına ilişkin bir görüş oluşturur. Söz konusu görüşü oluşturmak için denetçi, bir bütün olarak finansal tabloların hata veya hile kaynaklı önemli yanlışlık içerip içermediğine ilişkin makul güvence elde etmiş olup olmadığı konusunda bir sonuca varmalıdır. Aynı zamanda denetçi; finansal tabloların, tüm önemli yönleriyle geçerli finansal raporlama çerçevesi hükümlerine uygun olarak hazırlanıp hazırlanmadığını da değerlendirmelidir.

Denetçi, finansal tabloların, tüm önemli yönleriyle geçerli finansal raporlama çerçevesine uygun olarak hazırlandığı sonucuna varırsa olumlu görüş verir. Mamafih denetçi; elde edilen denetim kanıtlarına dayanarak, bir bütün olarak finansal tabloların önemli yanlışlık içerdiği sonucuna varırsa veya bir bütün olarak finansal tabloların önemli yanlışlık içermediği sonucuna varmak için yeterli ve uygun denetim kanıtını elde edemez ise Bağımsız Denetim Standardı 705 (Bağımsız Denetçi Raporunda Olumlu Görüş Dışında Bir Görüş Verilmesi) uyarınca raporunda olumlu görüş dışında bir görüş verecektir. Olumlu görüş dışında bir görüş verileceği zaman kullanılacak üç farklı görüş türü BDS 705 kapsamında belirlenmiştir: Sınırlı Olumlu Görüş (Şartlı Görüş), Olumsuz Görüş ve Görüş Vermekten Kaçınma.

Gerçekleştirilen denetim faaliyetleri kapsamında yeterli ve uygun denetim kanıtı elde etmiş olan denetçi, yanlışlıkların tek başına veya toplu olarak önemli olduğu ancak finansal tablolarda yaygın olmadığı sonucuna varırsa veya görüşüne dayanak teşkil edecek yeterli ve uygun denetim kanıtı elde edememekle birlikte varsa tespit edilmemiş yanlışlıkların finansal tablolar üzerindeki muhtemel etkilerinin önemli olabileceği ancak yaygın olmayabileceği sonucuna varır ise sınırlı olumlu görüş (şartlı görüş) bildirecektir.

Gerçekleştirilen denetim faaliyetleri kapsamında yeterli ve uygun denetim kanıtı elde etmiş olan denetçi, yanlışlıkların tek başına veya toplu olarak finansal tablolar için önemli ve etkisinin yaygın olduğu sonucuna varır ise olumsuz görüş bildirecektir.

Gerçekleştirilen denetim faaliyetleri kapsamında denetçi, görüşüne dayanak teşkil edecek yeterli ve uygun denetim kanıtı elde edemezse ve varsa tespit edilmemiş yanlışlıkların finansal tablolar üzerindeki muhtemel etkilerinin önemli ve yaygın olabileceği sonucuna varır ise görüş vermekten kaçınacaktır.

Aşağıdaki tabloda yer alan istatistiki veriler esas olarak, denetim kuruluşu ve denetçiler tarafından KGK Sözleşme Bilgi Girişi Sistemi üzerinden yapılan sözleşme ve rapor bildirimlerinde sisteme girilen bilgilerden elde edilmiştir. Bu kapsamda, tabloda her hesap dönemine ilişkin KGK’ya bildirimi yapılan denetim sözleşmeleri ile denetim raporlarına ait 2015-2021 yılları için görüş türleri açısından rapor sayıları yer almaktadır.

Dönem	Olumlu Görüş	Sınırlı Olumlu Görüş	Görüş Bildirmekten Kaçınma	Olumsuz Görüş	Rapor Sayısı
2015	5.139	855	104	17	6.115
2016	6.311	1.237	105	17	7.670
2017	7.797	1.473	120	18	9.408
2018	12.368	2.090	192	37	14.687
2019	14.081	2.433	179	43	16.736
2020	15.148	2.695	124	37	18.004
2021	12.100	1.852	25	10	13.987

Tablo: 2015-2021 Yılları Görüş Türleri Açısından Rapor Sayıları

2015 yılından 2020 yılına kadar bağımsız denetim kuruluşları ile denetim üstlenen bağımsız denetçiler tarafından düzenlenen rapor sayılarında sürekli olarak bir artış gözlemlenirken, 2021 yılında bir önceki yıla göre rapor sayılarında bir azalış gözlemlenmiştir.

2015 yılından itibaren 2019 yılına kadar bildirilen olumsuz görüş sayıları takip eden yıllar itibarıyla sürekli olarak artmaktayken 2020 yılından itibaren azalmaya başlamıştır. İncelenen 7 yıllık verilere göre en az olumsuz görüş bildirimi yapılan denetim raporu sayısı 2021 yılında 10 olarak gözlemlenmiştir.

2015 yılından itibaren 2018 yılına kadar görüş bildirmekten kaçınma sayıları takip eden yıllar itibarıyla sürekli olarak artmaktayken 2019 yılından itibaren azalmaya başlamıştır. İncelenen 7 yıllık verilere göre en az görüş bildirmekten kaçınma yapılan denetim raporu sayısı 2021 yılında 25 olarak gözlemlenmiştir.

2015 yılından itibaren 2020 yılına kadar bildirilen sınırlı olumlu görüş sayıları takip eden yıllar itibarıyla sürekli olarak artmaktayken 2021 yılından itibaren azalmaya başlamıştır.

Rapor sayısı 2015 yılından 2020 yılına kadar sürekli olarak artış eğilimi göstermiştir. Bir önceki yıla göre en fazla artış eğiliminin gözlemlendiği yıl  %56 oranıyla 2018 yılıdır. 2021 yılında ise bir önceki yıla göre rapor sayısı %22 oranında azalmıştır. İncelenen 7 yıllık verilere göre bir önceki yıla göre azalış gözlemlenen yıl sadece 2021 yılı olmuştur.

Bu çalışmamda, KGK tarafından kurumun web sayfası üzerinden tüm paydaşların rahatlıkla erişim sağlayarak bilgi edineceği “Bağımsız Denetim İstatistiklerinin Anlık Olarak Yayımlandığı Sistem” üzerinden veriler alınmıştır. Bağımsız denetim faaliyetlerinin yıllar itibariyle detaylı bir şekilde gelişiminin ortaya konulması açısından KGK tarafından yapılan şeffaf, kaliteli ve bilgi kullanıcılarına hızlı bilgi verilmesi amaçlanan bu ve benzeri önemli çalışmalar için başta KGK Başkanı Dr. Hasan Özçelik Beyefendi olmak üzere emeği geçen KGK çalışanlarına teşekkür ederiz.

20.12.2022

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> YIL SONU KAMPANYASI: Muhasebecilere Özel Web Sitesi 1.249 TL yerine 999 TL + KDV
     Ayrıntılar için tıklayın.

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.