Kenan Uğurlugelen
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
Bağımsız Denetçi
E. Öğretim Görevlisi
kenanugurlugelen@hotmail.com

2021 Dönemi KGK Gözetim Faaliyetleri Sonuç Raporu Hakkında Bir Değerlendirme

Bağımsız denetim kuruluşları ile bağımsız denetçiler tarafından Bağımsız Denetim Yönetmeliği’nin ilgili hükümleri çerçevesinde Kamu Gözetimi Kurumu (KGK)’na yapılan bildirimlerde mevzuata aykırı bir durumunun bulunup bulunmadığının kontrollerine uzaktan gözetim faaliyetleri denir. Bu faaliyetler kapsamında; denetim kuruluşları ile denetçiler tarafından yapılan; sözleşme, denetim raporu, mesleki sorumluluk sigortası ve şeffaflık raporu ile son takvim yılına ait gelirlere ilişkin bildirimler, mevzuatta düzenlenen yükümlülüklere aykırı bir durumun bulunup bulunmadığı yönünden KGK tarafından kontrol edilmekte ve yapılan kontrollerin sonuçları ise kamuoyu ile paylaşılmaktadır.

2021 dönemine ilişkin olarak Gözetim Faaliyetleri Sonuç Raporu 23 Kasım 2022 tarihi itibarıyla KGK’nın web sayfasında yayımlanmıştır. Rapor kapsamında; 13.823’ü denetim sözleşmesi, 12.266’sı denetim raporu, 390’ı mesleki sorumluluk sigortası, 148’i şeffaflık raporu ve 390’ı gelir bildirimi olmak üzere toplam 27.017 bildirim, gözetim kapsamına alınmıştır. Kontrol edilen 13.823 sözleşmenin 3’ünde denetim kuruluşu rotasyon süresi yönünden, 44’ünde ise denetim ekiplerinde görevlendirilen denetçilerin rotasyon süresi yönünden olmak üzere toplam 47 sözleşmede mevzuata aykırılıklar saptanmıştır.

Rotasyon; bir denetim müşterisine, belirli bir süre denetim hizmeti verildikten sonra, oluşabilecek yakınlık tehdidini önlemek amacıyla belirli bir süre o müşterinin denetiminin üstlenilmemesi anlamına gelmektedir. Rotasyon sürelerine ilişkin düzenlemeler Türk Ticaret Kanunu (TTK) madde 400 ile Bağımsız Denetim Yönetmeliği madde 26 kapsamında yer almaktadır. TTK kapsamında 10 yıl içinde aynı şirket için toplam 7 yıl denetçi olarak seçilen denetçi 3 yıl geçmedikçe denetçi olarak yeniden seçilemez. BDY kapsamında ise 3 yıl geçmedikçe; denetim kuruluşları son 10 yılda 7 yıl, denetim üstlenen bağımsız denetçiler ile bunların yanında ve denetim kuruluşlarında çalışan denetçiler ise son 7 yılda 5 yıl denetim çalışması yürüttükleri işletmelere ilişkin denetimleri üstlenemeyecekleri hüküm altına alınmıştır. Bu sürelerin hesabında aynı denetim ağı içinde bulunan kuruluşlar ile ilişkili denetim kuruluşları tarafından yapılan denetimlerde geçen sürelerin topluca dikkate alınacağı da ayrıca belirtilmiştir.

Kontrol edilen 12.266 denetim raporunun 11’inde geçerli finansal raporlama çerçevesi yönünden mevzuata aykırılıklar saptanmıştır. Geçerli finansal raporlama çerçevesi; finansal tabloların hazırlanmasında yönetim ve uygun hâllerde üst yönetimden sorumlu olanlar tarafından kullanılan, işletmenin yapısı ve finansal tabloların amacı göz önüne alındığında kabul edilebilir olan veya mevzuatın zorunlu kıldığı finansal raporlama çerçevesidir. Denetçi finansal tabloların, tüm önemli yönleriyle geçerli finansal raporlama çerçevesi hükümlerine uygun olarak hazırlanıp hazırlanmadığını değerlendirir. Bu değerlendirme, yönetimin yargılarındaki muhtemel taraflılığın göstergeleri ile birlikte, işletmenin muhasebe uygulamalarının nitel yönlerini de içerir. Denetim faaliyetleri kapsamında finansal tabloların, geçerli finansal raporlama çerçevesini yeterli şekilde açıklayıp açıklamadığı ve finansal tabloların söz konusu çerçeveye yeterince atıfta bulunup bulunmadığı da değerlendirilir. Ayrıca denetçi, finansal tabloların tüm önemli yönleriyle geçerli finansal raporlama çerçevesine uygun olarak hazırlanıp hazırlanmadığına ilişkin bir görüş oluşturur.

Kontrol edilen 148 denetim kuruluşunda, şeffaflık raporlarına ilişkin yükümlülükler konusunda herhangi bir mevzuata aykırılığa rastlanılamamıştır. Şeffaflık raporu; bir takvim yılında KAYİK denetimi yapmış denetim kuruluşları ilgili takvim yılını müteakip, özel hesap dönemi kullanan denetim kuruluşları ise hesap dönemi kapanışını müteakip 4. ayın sonuna kadar yıllık olarak hazırlayarak KGK’ye bildirdikleri ve kendi internet sitelerinde yayımladıkları çalışmadır.

Kontrol edilen 390 denetim kuruluşu/denetçide, son takvim yılına ait gelirlerine ilişkin yükümlülükler konusunda herhangi bir mevzuata aykırılığa rastlanılamamıştır. Denetim kuruluşları ve denetçiler; son takvim yılına ait gelirlerini KGK tarafından belirlenen şekle uygun olarak Mayıs ayının 15.  gününün sonuna kadar elektronik olarak bildirim yapmak zorundadır.

Kontrol edilen 390 denetim kuruluşu/denetçide, mesleki sorumluluk sigortalarına ilişkin yükümlülükler konusunda herhangi bir mevzuata aykırılığa rastlanılamamıştır. Denetim kuruluşları ile denetim üstlenen bağımsız denetçiler, üstlendikleri ilk denetim işiyle birlikte başlamak üzere, tüm denetimlerini kapsayacak şekilde mesleki sorumluluk sigortası yaptırmaları şarttır. Mesleki sorumluluk sigortası poliçesinin düzenlenme tarihi ile poliçe ve sigorta şirketindeki değişiklikleri takip eden günden itibaren en geç 30 gün içinde elektronik olarak bildirim yapmak zorundadır.

2021 Dönemi Gözetim Faaliyetleri kapsamında kontrolü yapılan bu bildirimlerden; 47’si denetim sözleşmelerinde, 11’i ise denetim raporlarında, olmak üzere toplam 58 bildirimde mevzuata aykırılıklar saptanmıştır.

KGK tarafından yürütülen uzaktan gözetim faaliyetleri kapsamda şimdiye kadar 72.199’u denetim sözleşmesi, 29.178’i denetim raporu, 2.629’u gelir bildirimi, 2.327’si mesleki sorumluluk sigortası ve 675’i şeffaflık raporu olmak üzere toplam 107.008 bildirim kontrol edilmiş ve toplamda 7.881 bildirimde belirli konularda mevzuata aykırılıklar saptanmıştır. 2016 yılında gözetime tabi tutulan 11.610 bildirim sayısının 6.802 bildirimde mevzuata aykırılıklar saptanırken 2021 yılında gözetime tabi tutulan 27.017 bildirimin sadece 58 bildiriminde mevzuata aykırılıklar saptanmıştır. Son 6 yıl içerisinde, bildirimlerin mevzuata aykırılıklar açısından yapılan kontrollerde çok ciddi şekilde azalma olması, kuşkusuz KGK tarafından yapılan etkin ve verimli faaliyetlerdir. Ayrıca denetim kuruluşu ve denetçilerin de gerekli bilgi ve eğitimleri elde ederek önceki dönem hataları tekerrür ettirmemiş olmaları, açıklanan raporu sonucu üzerinde olumlu etkiler sağlamıştır. İnsan faktörünün bir doğası gereği elbette mevzuata aykırılıkların ortadan kaldırılarak sıfıra indirilmesi beklenmeyebilir. Ancak kamu gözetimi alanında KGK tarafından yapılan bu önemli çalışmaların diğer mevzuattan kaynaklı (SPK, BDDK, EPDK vb.) gözetim faaliyetlerinde de yaşanmasını ümit ediyor ve bekliyoruz.

15.12.2022

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.