Kemal Efeler
Vergi Müfettişi
kemalefeler@hotmail.com

BSMV Kapsamındaki İşlemleri Yapanların Satın Aldıkları Malları İadesinde ve Bu İşlemleri Yapanlara Gerçekleşmeyen Hizmetlerde KDV Uygulaması

6802 sayılı Gider Vergileri Kanununda yer alan Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisinin (BSMV) kapsamına giren banka ve bankerlik, sigorta aracılık, reasürans işlemleri 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunun (KDV) 17/4-e maddesine göre KDV’ den istisna edilmiştir. Bu işlemleri yapanlar tarafından malların iade edilmesinde veya hizmetin ifasından vazgeçilmesinde, iadeye ilişkin düzenlenecek belgelerde KDV dahil tutara yer verilecektir.

Bu durumda satış faturasının tevkifatlı veya tevkifatsız olmasına göre, malı satanların veya hizmeti gerçekleştirecek olanların defter kayıtlarında yapacakları düzeltme işlemleri farklılık göstermektedir. Düzeltme işlemlerinin nasıl yapılması gerektiği KDV uygulama genel tebliğinde aşağıdaki şekilde açıklanmıştır.

KDV Uygulama Genel Tebliğinin 6.2. bölümünde, “Sadece BSMV Kapsamındaki İşlemleri Yapanların Satın Aldıkları Malları İadesinde ve Gerçekleşmeyen Hizmetlerde KDV Uygulaması” başlığı altında, sadece BSMV kapsamındaki işlemleri yapanların KDV mükelleflerinden fatura ve benzeri belge karşılığında temin ettikleri malların kısmen veya tamamen iade edilmesi halinde iade amaçlı bir belge (dekont vb.) düzenlenerek bu belgede;

- Malın alış faturasının tarih ve numarası belirtilecek,

- İade edilen kısma ilişkin tutar KDV dâhil olarak gösterilecek,

- Belgeye, “İşbu belge………. Tebliğin (III/C-6.2.) bölümüne göre iade edilen mallara ilişkin olarak düzenlenmiştir. % … KDV dâhildir.” açıklaması yazılacağı belirtilmiştir.

Malın iadesine ilişkin bu belgede yer alan KDV dâhil toplam bedel, malı iade eden BSMV mükellefi tarafından hasılat olarak dikkate alınır. Malın iade edildiği firma ise mal bedeli içindeki KDV tutarını iç yüzde yoluyla hesaplar ve genel hükümler çerçevesinde “indirilecek KDV” olarak dikkate alır.

Sadece BSMV kapsamındaki işlemleri yapanların temin ettikleri hizmetler ile ilgili olarak, işlemin kısmen ya da tamamen gerçekleşmemesi, işlemden hizmet ifası başlamadan veya bir kısım hizmet ifa edildikten sonra vazgeçilmesi gibi durumlarda da KDV düzeltmesi yukarıdaki açıklamalara uygun olarak gerçekleştirileceği belirtilmiştir.

2.1.4. bölümünde, “Düzeltme İşlemleri” başlığı altında, tevkifat kapsamına alınan işlemlerde ortaya çıkan mal iadeleri ve matrah değişiklikleri ile ilgili olarak düzeltmenin, işlem bedeli üzerinden hesaplanan verginin tevkifata tabi tutulmayan kısmı üzerinden gerçekleştirileceği, tevkifat uygulaması kapsamında bulunan hizmetlerde düzeltme, ifa edilen hizmetin iadesi söz konusu olmayacağından, faturanın hizmetin ifasından önce düzenlendiği durumlarda hizmetten tamamen vazgeçilmesi ya da hizmetin sözleşme şartlarına uygun olarak gerçekleştirilmemesi nedeniyle işlemin matrahında bir değişiklik meydana gelmesi halinde yapılabileceği belirtilmiştir.

Yapılan açıklamalar doğrultusunda, muhasebe uygulamalarına aşağıda yer verilmiştir.

1- SATIŞ FATURASININ TEVKİFATLI OLMASI DURUMUNDA YAPILACAK DÜZELTME KAYITLARI

Örnek: (A) Ltd. Şti. tarafından, 14/4/2021 tarihinde (B) bankasına 50.000 TL karşılığında danışmanlık hizmeti vermek üzere anlaşılmış, hesaplanan (50.000 x 0,18 =) 9.000 TL KDV’nin (9.000 x 0,90 =) 8.100 TL’lik kısmı ise (B) tarafından tevkifata tabi tutulmuş ve Nisan/2021 dönemi beyannamesi ile sorumlu sıfatıyla beyan edilmiştir. (B), 10.05.2021 tarihinde danışmanlık hizmeti ifa edilmeden hizmetten almaktan vazgeçmiştir. (KDV Uygulama Genel Tebliğinin (I/C-2.1.3.1/b) ayırımında sayılanlara karşı ifa edilen etüt, plan-proje, danışmanlık, denetim ve benzeri hizmetlerde alıcılar tarafından (9/10) oranında KDV tevkifatı uygulanır.)

Bu durumda (B);

- Malın alış faturasının tarih ve numarasını,

- İade edilen kısma ilişkin KDV dâhil tutarını, (Hizmet bedeli ve tevkifata tabi tutulmayan KDV dahil tutarı (50.900 TL) )

- Belgeye, “İşbu belge………. Tebliğin (III/C-6.2.) bölümüne göre iade edilen mallara ilişkin olarak düzenlenmiştir. % … KDV dâhildir.” açıklamasını yazarak, bir belge düzenleyecektir.

Bu işlemler nedeniyle (A), defter kayıtlarında KDV’nin sadece tevkifata tabi tutulmayan kısmı için düzeltme işlemi yapacaktır. Tevkifata tabi tutularak sorumlu sıfatıyla beyan edilmiş olan tutar için düzeltme işlemi yapılamaz. (A) Ltd. Şti. tarafından yapılacak muhasebe kaydı aşağıdaki gibidir.

2- SATIŞ FATURASININ TEVKİFATSIZ OLMASI DURUMUNDA YAPILACAK DÜZELTME KAYITLARI

Örnek: (A) Ltd. Şti. tarafından, 14/4/2021 tarihinde (B) bankasına bedeli 50.000 TL, hesaplanan KDV’ si (50.000 x 0,18) 9.000 TL olan malı bedeli daha sonra ödenmek üzere mal teslim etmiştir. (B), 10.05.2021 tarihinde aldığı malı satıcısına iade etmiştir.

Bu durumda (B);

- Malın alış faturasının tarih ve numarasını,

- İade edilen kısma ilişkin KDV dâhil tutarını (59.000 TL),

- Belgeye, “İşbu belge………. Tebliğin (III/C-6.2.) bölümüne göre iade edilen mallara ilişkin olarak düzenlenmiştir. % … KDV dâhildir.” açıklamasını yazarak, bir belge düzenleyecektir.

(A) Ltd. Şti. ise KDV tutarını iç yüzde yoluyla hesaplayarak, genel hükümler çerçevesinde “indirilecek KDV” olarak dikkate alacaktır. (A) Ltd. Şti. tarafından yapılacak muhasebe kaydı aşağıdaki gibidir.

Not: Kısmi tevkifat uygulanacak işlemler, KDV Uygulama Genel Tebliğinde belirtilenlerle sınırlı olup, bunlar dışındaki işlemlerde işleme muhatap olanlar tarafından kısmi tevkifat yapılmayacaktır. Dolayısıyla, verilen hizmetin kısmi tevkifat uygulanacak hizmetler arasında sayılmaması halinde de yukarıdaki gibi düzeltme yapılacaktır.

17.11.2021

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.