Karani Arslan
Vergi Müfettişi
Vergi Denetim Kurulu
karani_arslan@hotmail.com

Eğitim Hizmetinin İnternet Üzerinden Verilmesinin Gelir Vergisi Kanunu Açısından Değerlendirilmesi

1-GİRİŞ:

Teknolojik gelişmelerle beraber internete ulaşılabilirliğin artması, geniş kitlelere ulaşma imkanını da beraberinde getirmiş ve bunun sonucu olarak birçok alanda olduğu gibi eğitim öğretim alanında yeni uygulamalar yaygınlaşmaya başlamıştır.

Eğitim-öğretim alanında yaygınlaşmaya başlayan internet üzerinden (online) ders verilmesi veya e-öğrenmede denilen bu uygulamalar ilköğretim, ortaöğretim, üniversite öğrencilerine eğitim desteği sağlamak veya memuriyet sınavlarına hazırlık amacıyla düzenlenmekte olup bedelleri ise kredi kartı, mobil ödeme sistemi veya havale şeklinde online olarak tahsil edilmektedir.

İnternet üzerinden ders veren kişilerin hizmet sözleşmesiyle bir yere bağlı olarak bu hizmeti vermesi veya serbest olarak bu hizmeti ifa etmesi, arızi veya sürekli olarak yapması vergilendirme açısından farklılık arz etmektedir.

Bu çalışmamızda gerçek kişilerin elde etmiş oldukları kazançları farklı durumlarda 193 Sayılı Gelir Vergisi açısından nasıl vergilendirileceğini ayrı ayrı değerlendireceğiz.

 

 2- İNTERNET ÜZERİNDEN DERS VERENİN HİZMET SÖZLEŞMESİYLE İŞVERENE BAĞLI OLMASI DURUMU:

 Gelir Vergisi Kanununun 61 inci maddesinin birinci fıkrasında; ücret, işverene tabi ve belirli bir iş yerine bağlı olarak çalışanlara hizmet karşılığı verilen para ve ayınlar ile sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaatler olarak tanımlanmış, ikinci fıkrasında ise, ücretin, ödenek, tazminat, kasa tazminatı (Mali sorumluluk tazminatı), tahsisat, zam, avans, aidat, huzur hakkı, prim, ikramiye, gider karşılığı veya başka adlar altında ödenmiş olması veya bir ortaklık münasebeti niteliğinde olmamak şartı ile kazancın belli bir yüzdesi şeklinde tayin edilmiş bulunmasının onun mahiyetini değiştirmeyeceği belirtilmiştir.

 Diğer yandan, Kanunun 94 üncü maddesinin birinci fıkrasında tevkifat yapmak zorunda olanlar sayılmış olup, (1) numaralı bendinde hizmet erbabına ödenen ücretler ile 61 inci maddede yazılı olup ücret sayılan ödemelerden (istisnadan faydalananlar hariç), 103 ve 104 üncü maddelere göre, (2) numaralı bendinde de 18 inci madde kapsamına girmeyen serbest meslek işlerinden % 20 oranında gelir vergisi tevkifatı yapılacağı belirtilmiş, 96 ncı maddesinde ise "Vergi tevkifatı, ücretler dışında kalan ödemelerde gayrisafi tutarlar üzerinden yapılır. Kesilmesi gereken verginin ödemeyi yapan tarafından üstlenilmesi halinde bu vergi, bilfiil ödenen miktar ile ödemeyi yapanın yüklendiği verginin toplamı üzerinden hesaplanır." hükmüne yer verilmiştir.

 Bu itibarla, internet üzerinden eğitim hizmeti veren eğitmenlerin hizmet sözleşmesine istinaden işverene bağlılık arz edecek şekilde çalışmaları halinde elde edecekleri gelirin ücret olarak değerlendirilmesi ve Gelir Vergisi Kanununun 61, 94, 103 ve 104 üncü maddeleri uyarınca gelir vergisine tabi tutulması gerekmektedir.

3- İNTERNET ÜZERİNDEN DERS VERENİN KENDİ NAM VE HESABINA BU HİZMETİ VERMESİ DURUMU:

 193 Sayılı Gelir Vergisi Kanunun 65 inci maddesinde her türlü serbest meslek faaliyetinden doğan kazançların serbest meslek kazancı olduğu, serbest meslek faaliyetinin, sermayeden ziyade şahsi mesaiye, ilmi veya mesleki bilgiye veya ihtisasa dayanan ve ticari mahiyette olmayan işlerin işverene tabi olmaksızın şahsi sorumluluk altında kendi nam ve hesabına yapılması olduğu hükümlerine yer verilmiştir.

Mezkûr Kanunun 66 ncı maddesinde ise serbest meslek faaliyetini mutad meslek halinde ifa edenlerin, serbest meslek erbabı olduğu ve serbest meslek faaliyetinin yanında meslekten başka bir iş veya görev ile devamlı olarak uğraşılmasının bu vasfı değiştirmeyeceği hususları belirtilmiştir.

 Buna göre internet üzerinden ders ve kurs veren gerçek kişilerin bu hizmeti kendi nam ve hesabına yapması durumunda serbest meslek erbabı oldukları kabul edilmektedir. Elde etmiş oldukları kazanç ise serbest meslek kazancıdır. Genel prensip söz konusu hizmeti verenlerin serbest meslek erbabı olarak (Gelir Vergisi mükellefi olarak) gerçek usulde vergilendirilmesidir; istisnası, bu kazançların arızi olarak elde edilmesidir.

 193 Sayılı Gelir Vergisi Kanunun 82 nci maddesinin birinci fıkrasının (4) numaralı bendinde; serbest meslek faaliyetlerinin arızi olarak yapılmasından doğan kazançlar arızi kazançlar arasında sayılmıştır.

 Buna göre, serbest meslek kazancının "arızi" sayılması için serbest meslek faaliyetine konu işin devamlılık arz edecek şekilde yapılmaması ve bu işin mutad meslek haline getirilmemesi gerekmektedir.

Ayrıca, serbest meslek kazancının arızi kazanç olarak değerlendirilmesi halinde, Gelir Vergisi Kanununun 82 inci maddesine göre bir takvim yılında arızi kazanç dolayısıyla elde edilen gelirlerin toplamının (287 Seri No'lu Gelir Vergisi Genel Tebliği ile 2015 yılı için) 23.000 TL'lik kısmı gelir vergisinden istisnadır.. Elde edilecek kazancın vergiden istisna tutarı aşması halinde yıllık gelir vergisi beyannamesi vergilemesi gerekmektedir.

Kendi nam ve hesabına internet üzerinden eğitim hizmetinin mutad ya da arızi serbest meslek faaliyeti olarak verilmesi tevkifak yapmaya engel değildir. Bu durumda ikisinde de, ödenen bedellerden GVK’nın 94-1 maddesinin 2-b bendi gereğince Gelir Vergisi tevkifatının yapılması gerekmektedir.

 Serbest meslek kazancının tespitinde tahsilat esası geçerli olması nedeniyle, tahsilat yapılmadığı sürece gelir elde edilmiş sayılmaz ve beyan edilmez.

 

4. İNTERNET ÜZERİNDEN VERİLEN EĞİTİM HİZMETLERİ SONUCUNDA DÜZENLECEK BELGELER:

 213 Sayılı Vergi Usul Kanununun (VUK) 236. maddesinde "serbest meslek erbabının mesleki faaliyetlerine ilişkin her türlü tahsilatı için iki nüsha serbest meslek makbuzu tanzim etmek ve bir nüshasını müşteriye vermek, müşterinin de bu makbuzu istemek ve almak mecburiyetinde olduğu " hüküm altına alınmıştır. Buna göre internet üzerinden eğitim hizmeti veren eğitmenler tarafından herhangi bir şirkete bağlı olmaksızın, şahsi sorumluluk altında ve kendi nam ve hesaplarına gerçekleştirilmesi halinde elde edilecek gelir, serbest meslek kazancı olarak değerlendirilecek ve bu hizmeti veren eğitmenler tarafından serbest meslek makbuzu düzenlenmesi gerekecektir. 

Verilen hizmetin devamlılık arz etmeden, elde edilen kazancın arızi nitelik taşıması durumunda gider pusulası düzenlenmesi gerekmektedir. Arızi serbest meslek kazançlarının gider pusulasıyla belgelendirileceği 221 seri No’lu Gelir Vergisi Kanunu Genel Tebliği ile belirlenmiştir. Bu doğrultuda, arızi olarak yapan serbest meslek erbabı gerçek kişiler, eğitim alan kişi ya da kurumların düzenleyeceği gider pusulasını imzalamak durumundadır.

213 sayılı Vergi Usul Kanununun 238 inci maddesinde ise; işverenlerin her ay ödedikleri ücretler için ücret bordrosu tutmaya mecbur oldukları hükmedilmiştir.

Bu itibarla, ders hazırlama hizmetini veren eğitmenlerin hizmet sözleşmesine istinaden şirketinize bağlılık arz edecek şekilde çalışmaları halinde elde edecekleri gelirin ücret olarak değerlendirilmesi durumunda bağlı olduğu kurum tarafından bu kişilere ücret bordrosu düzenlenmesi gerekmektedir.

5.SONUÇ:

İnternet üzerinden ders vermenin yaygınlaşmaya başlaması ders verme sonucu elde edilen kazançların nasıl vergilendireceği sorununu da beraberinde getirmiştir.

İnternet üzerinden ders veren kişilerin hizmet sözleşmesiyle bir yere bağlı olarak bu hizmeti vermesi veya serbest olarak bu hizmeti ifa etmesi, bir defaya mahsus veya sürekli olarak yapması vergilendirme açısından farklılık arz etmektedir.

Çalışmamızda internet üzerinden verilen eğitim hizmetlerinin süreklilik arz etmesi veya arızi olması durumunda gerçek kişilerin elde etmiş oldukları kazançları 193 Sayılı Gelir Vergisi açısından nasıl vergilendirildiğini ve bu kazançlar sonucu hangi belgelerin düzenleneceğini ayrıltılı bir şekilde değindik.

KAYNAKÇA:

1-      193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu,

2-      213 Sayılı Vergi Usul Kanunu

3-      İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığının 01.10.2014 tarih ve 11395140-105[234-2012/vuk-1…]—2314 sayılı Sayılı Özelgesi,

4-      287 Seri No'lu Gelir Vergisi Genel Tebliği

14.10.2016

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.