Kadir Erkeçoğlu
Yeminli Mali Müşavir
Bağımsız Denetçi
kadirerkecoglu@deneyimymm.com

Ortağın Eşine Ait Araç Şirkete Kiralanabilir Mi ?

Değerli okurlar,

Şirketler ister ortak , ister ortağın eşi ve isterse ortak olmayanlardan kazancın elde edilmesi ve idamesi ile ilgili olmak  ve  aşağıdaki şartların varlığı halinde araç kiralayabilir ve kiralanan araca ait giderleri kurum kazancının tespitinde indirim konusu yapabilir.

Kurumlar Vergisi Kanunu Yönünden  

5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun "Safi kurum kazancı" başlıklı 6 ncı maddesinde; kurumlar vergisinin, mükelleflerin bir hesap dönemi içinde elde ettikleri safi kurum kazancı üzerinden hesaplanacağı ve safi kurum kazancının tespitinde, Gelir Vergisi Kanununun ticari kazanç hakkındaki hükümlerinin uygulanacağı hükme bağlanmıştır.

Diğer taraftan, Kurumlar Vergisi Kanununun transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü kazanç dağıtımını düzenleyen 13 üncü maddesinin birinci fıkrasında, kurumların, ilişkili kişilerle emsallere uygunluk ilkesine aykırı olarak tespit ettikleri bedel veya fiyat üzerinden mal ve hizmet alım ya da satımında bulunması halinde, kazancın tamamen veya kısmen transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü olarak dağıtılmış sayılacağı, alım, satım, imalat ve inşaat işlemleri, kiralama ve kiraya verme işlemleri, ödünç para alınması verilmesi, ikramiye, ücret ve benzeri ödemeleri gerektiren işlemler her hal ve şartta mal veya hizmet alım ya da satımı olarak değerlendirileceği hükmüne yer verilmiştir.

Gelir Vergisi Kanunu Yönünden

193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun "Ticari Kazancın Tarifi" başlıklı 37 nci maddesinde, her türlü ticari ve sınai faaliyetten doğan kazançların ticari kazanç olduğu belirtilmiş; 38 inci maddesinin birinci fıkrasında da; 

"Bilanço esasına göre ticari kazanç, teşebbüs deki öz sermayenin hesap dönemi sonunda ve başındaki değerleri arasındaki müspet farktır. Bu dönem zarfında sahip veya sahiplerce:

1. İşletmeye ilave olunan değerler bu farktan indirilir;

2. İşletmeden çekilen değerler ise farka ilave olunur.

Ticari kazancın bu suretle tespit edilmesi sırasında, Vergi Usul Kanunu'nun değerlemeye ait hükümleri ile bu kanunun 40 ve 41'inci maddeleri hükümlerine uyulur." hükmüne yer verilmiştir.

Aynı Kanunun 40 ıncı maddesinde ise, safi kazancın tespitinde indirilecek giderler sayılmış olup, maddenin (5) numaralı bendinde kiralama yoluyla edinilen veya işletmeye dahil olan ve işte kullanılan taşıtların giderlerinin indirilebileceği hüküm altına alınmıştır.

Bir giderin, kazancın elde edilmesi ve idamesi ile ilgili olduğunun kabulü için; işin mahiyeti ve genişliği ile uygun olması, giderle kazancın elde edilmesi ve idamesi arasında illiyet bağının bulunması, giderlerin keyfi olmaması yani kazancın elde edilmesi için mecburi olarak yapılması, yapılan gider karşılığında gayri maddi bir kıymet iktisap edilmemiş olması ve Vergi Usul Kanununa göre tevsik edici belgelere dayandırılması gerekmektedir.

Aynı Kanunun 70 inci maddesinde ise; motorlu nakil ve cer vasıtaları, her türlü motorlu araç, makine ve tesisat ile bunların eklentilerinin sahipleri, mutasarrıfları, zilyetleri, irtifak ve intifa hakkı sahipleri veya kiracıları tarafından kiraya verilmesinden elde edilen iratların gayrimenkul sermaye iradı olduğu, bu mal ve hakların ticari veya zirai bir işletmeye dahil bulunduğu takdirde bunların iratlarının Kanunun ticari veya zirai kazancın tespitine müteallik hükümlerine göre hesaplanacağı belirtilmiştir.           

Kanunun 94 üncü maddesinde de vergi tevkifatı yapmak zorunda olanlar sayılmış olup, maddenin 5/a bendinde, 70 inci maddede yazılı mal ve hakların kiralanması karşılığı yapılan ödemelerden vergi tevkifatı yapılacağı hüküm altına alınmıştır. 

Sonuç

Şirket ortağının eşine ait olan aracın şirkete kiralanması ve yakıt, bakım-onarım vb. giderlerin kurum kazancının tespitinde indirim konusu yapılabilmesi için aşağıdaki şartların varlığı aranmalıdır.

1. Kiralanan aracın şirketin faaliyetlerinde bizzat kullanılması.
2. Kira bedelinin tespitinde Kurumlar Vergisi Kanununun transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü kazanç dağıtımını düzenleyen 13 üncü maddesi hükümleri dikkate alınarak kira bedelinin belirlenmesi, yani kiralama bedelinin emsallere uygun olması,
3. Yazılı bir sözleşme yapılması,
4. Sözleşmenin Damga Vergisinin Beyanı ve Ödenmesi,
5. Araç Kiralama Bedeline ait yapılacak ödemelerin Finans Kurumları aracılığı ile yapılması,
6. 193 Sayılı Gelir Vergisi Kanunu 94/5-a maddesine göre ( 70 inci maddede yazılı mal ve hakların kiralanması karşılığı yapılan ödemelerden) % 20 vergi tevkifatı yapılması,
7. Şirket; kiraladığı araç ile ilgili olarak, kira bedelinin % 18’i tutarındaki Katma Değer Vergisi’ni, 2 No.lu Katma Değer Vergisi  Beyannamesi ile sorumlu sıfatı ile beyan edip, bağlı olduğu Vergi Dairesi’ne ödeyecektir.
8. Şirket; sorumlu sıfatıyla beyan edip ödediği Katma Değer Vergisini, 191 İndirilecek Katma Değer Vergisi  olarak yasal defterlerine kaydedecek, 1 No.lu Katma Değer Vergisi  ile beyan edip, indirim konusu yapacaktır.
9. Araç kirasının, bir yılda belirli bir tutarı (2019 yılı için brüt 40.000.- TL’ nı) aşması halinde, kira geliri elde eden araç sahibi şahıs, yıllık gelir vergisi beyannamesi vermesi gerekir.

25.09.2019

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.