Kadir Demirbaş
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
Bağımsız Denetçi
vergi.uzmani@yandex.com

Gayrimenkul Kazanç İstisnasının KDV Kanunu Açısından Değerlendirilmesi ve Yapılacak Muhasebe Kayıtları

Taşınmaz Satışına Uygulanan KDV İstisnasının Kapsamı

Kurumların aktifinde en az iki tam yıl süreyle bulunan taşınmazların, satışı suretiyle gerçekleşen devir ve teslimler KDV'den istisnadır.

Şahsi İşletmelerin Taşınmazları

Söz konusu istisna uygulamasında bahsi geçen "kurum" ibaresi, Kurumlar Vergisi Kanunu’nda sayılan kurumlar vergisi mükelleflerini ifade ettiğinden, şahsi işletmelerin aktifinde kayıtlı taşınmazların satışında istisna uygulanması mümkün değildir.

Aktifte Bulundurma Sürelerinin Hesabında Özellik Arz Eden Durumlar

En az iki tam yıl aktifte bulundurma süresinin hesabında, bu taşınmazların Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 17/4-u ile 17/4-y maddelerinde yer alan istisna kapsamında varlık kiralama şirketleri, finansal kiralama şirketleri, katılım bankaları ile kalkınma ve yatırım bankalarının aktifinde bulunduğu süreler de dikkate alınır.

Bir finansal kiralama şirketinin aktifinde bulunduğu sürenin, taşınmazın “en az iki tam yıl süreyle” ilgili şirketin aktifinde bulunup bulunmadığına ilişkin yapılacak hesaplamada dikkate alınması gerekir.

Aktifinde kayıtlı bulundurma süresinin başlangıç tarihi olarak bütün bölümleri ile birlikte inşaatın tamamlanıp, bina olarak aktife alındığı tarihin esas alınması gerekir.

Bir arsanın kamulaştırılması sonucu, söz konusu arsa yerine verilen başka bir arsanın satışında “en az iki tam yıl süreyle aktifte bulunma” şartının tespitinde, kamulaştırılan taşınmazın iktisap tarihinin esas alınması gerekir.

En az iki yıl aktifte kalma süresi hesaplanırken, kooperatife üst birlik tarafından tahsisin yapıldığı tarihin esas alınması gerekir.

Taşınmazlar üzerinde tek tapuya dönüştürülme yoluyla yapılan değişiklikler sonrasında, her iki taşınmazın da tek tapuya dönüştürülme öncesi, iktisap tarihleri ispat edilebiliyorsa ve satış bedeli ayrıştırılabiliyorsa, iktisap tarihlerinin ayrı ayrı dikkate alınması ve bu suretle iki yıllık sürenin hesaplanması gerekir.

Bir kollektif şirketin aktifinde kayıtlı binaların, şirketin limited şirkete dönüşmesi sonrasında satışında iki tam yıllık sürenin hesabında, binaların dönüşen kollektif şirketin bilançosunun aktifine kaydedildiği tarihin başlangıç tarihi olarak dikkate alınması gerekir.

Teslimin Yapıldığı Döneme Kadar İndirim Yoluyla Giderilemeyen KDV’nin Durumu

İstisna kapsamında teslim edilen kıymetlerin iktisabında yüklenilen ve teslimin yapıldığı döneme kadar indirim yoluyla giderilmeyen katma değer vergisi, teslimin yapıldığı hesap dönemine ilişkin gelir veya kurumlar vergisi matrahının tespitinde gider olarak dikkate alınır.

Alış ve Giderlere Ait KDV’nin İndirimi

Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 17/4-r maddesi uyarınca yapılan teslimlerle ilgili alış ve giderlere ait KDV’nin indiriminde aşağıdaki şekilde yapılır:

• İşlemin yapıldığı tarihe kadar indirim yoluyla telafi edilen kısım için herhangi bir düzeltme yapılması gerekmez.
• Satış tarihine kadar indirilemeyen kısım ise “İlave Edilecek KDV” olarak beyan edilir ve teslimin yapıldığı hesap dönemine ilişkin gelir veya kurumlar vergisi matrahının tespitinde gider veya maliyet olarak dikkate alınır.

Bağış ve Hibe Şeklinde Yapılan Devir ve Teslimler

İstisna, satış yoluyla gerçekleştirilen devir ve teslimlerde uygulandığından, bağış ve hibe şeklinde yapılan devir ve teslimler istisna kapsamı dışında bulunmaktadır.

Belediyeler ve İl Özel İdarelerinin Bünyesinde Bulunan İktisadi İşletmelerin Taşınmazları

Belediyeler ve il özel idarelerinin bünyesinde bulunan iktisadi işletmelerin aktifinde, en az iki tam yıl süreyle bulunan ve bu iktisadi işletmeler tarafından ticareti yapılmayan taşınmazların satışında, Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 17/4-r maddesine göre KDV istisnası uygulanır.

Örnek:

Otomobil parçalarının alım-satım faaliyeti ile iştigal eden ABC A.Ş. 30.06.2017 tarihinde 100.000 TL + % 18 KDV ile daire satın alınmıştır.

-------------------------------------------------30.06.2017---------------------------------------------------

252.Binalar Hs.                                                           100.000

191. İndirilecek KDV Hs.                                            18.000  

                                                                       329. Diğer Ticari Borçlar Hs.       118.000

Daire alım kaydı

------------------------------------------------------/------------------------------------------------------------

2017 yılı Amortisman hesaplanması;

100.000*0,02=2.000 TL

------------------------------------------------31.12.2017--------------------------------------------------

770. Genel Yönetim Giderleri Hs.                                 2.000

                                                                       257. Bir. Amor. Hs.                       2.000

2017 yılı amortisman kaydı

------------------------------------------------------/-----------------------------------------------------------

2018 yılı Amortisman hesaplanması;

100.000*0,02=2.000 TL

-------------------------------------------------31.12.2018--------------------------------------------------

770. Genel Yönetim Giderleri Hs.                                 2.000

                                                                       257. Bir. Amor. Hs.                       2.000

2018 yılı amortisman kaydı

-------------------------------------------------------/-----------------------------------------------------------

2019 yılı Amortisman hesaplanması;

100.000*0,02=2.000 TL

------------------------------------------------31.12.2019---------------------------------------------------

770. Genel Yönetim Giderleri Hs.                                 2.000

                                                                       257. Bir. Amor. Hs.                       2.000

2019 yılı amortisman kaydı

-------------------------------------------------------/-----------------------------------------------------------

02 Ocak 2020 tarihinde 300.000 TL’ye satılmıştır.

------------------------------------------------02.01.2020---------------------------------------------------

127. Diğer Ticari Alacaklar Hs.                             300.000               

257. Birikmiş Amortismanlar Hs.                              6.000

                                                           252.Binalar Hs.                                    100.000

                                                           679. Diğ. Ol. Dışı Gel. Ve Kar. Hs.     206.000

Daire satış kaydı

------------------------------------------------------/----------------------------------------------------------

ABC A.Ş.’nin aktifinde en az iki tam yıl süreden fazla bulunduğundan, taşınmazların satışında gerçekleşen devir ve teslimler KDV'den istisnadır.

KDV Beyannamesinde Nasıl Gösterilir:

KDV 1 Beyannamesinde

İstisnalar – Diğer İade Hakkı Doğuran İşlemler kulakçığında

Kısmi İstisna Kapsamına Giren İşlemler kısmında

220 nolu kod seçilir.

22.11.2021

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.