Prof. Dr. Necdet Sağlam Muhasebe Meslek Mensuplarının 2024’de Yaşadıkları Zorluklar ve 2025 Beklentileri Nelerdir? (26.12.2024)

E-bültenimize kayıt olun, yeni yazılar e-posta adresinize gelsin! Üye olmak için tıklayın.

EDİTÖRÜN SEÇTİKLERİ

YAZARLARIMIZ

Kadir Demirbaş
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
Bağımsız Denetçi
vergi.uzmani@yandex.com

7326 sayılı Kanun Kapsamında Bazı Spesifik Olaylar ve Muhasebe Kayıtları

1.Stok İçin Ayrılan Karşılık Ortaklara Kar Dağıtımı Olarak Yapılabilir mi?

Örnek 1:

ABC Gıda A.Ş. stoklarda bulunan ancak kayıtlarda yer almayan A emtiası için envanter listesi hazırlamış ve 31/08/2021 tarihinde beyan etmiştir. Genel oranda katma değer vergisine tabi olan bu emtianın, belirlenen rayiç bedeli 100.000 TL’dir.

-------------------------------------------31.08.2021-----------------------------------------------------

153. Ticari Mallar Hs. 100.000

191. İndirilecek KDV Hs. 9.000

525. Kayda Alınan Emtia Özel Karşılık Hs. 100.000
360. Öd. Ver. ve Fon. Hs. 9.000

--------------------------------------------------/----------------------------------------------------------------

Bu emtianın satılması halinde, satış bedeli 100.000 TL’nin altında olamayacaktır.

7326 sayılı Kanun kapsamında, emtia için ayrılan karşılık, ortaklara dağıtılması veya işletmenin tasfiye edilmesi halinde, sermayenin unsuru sayılacak ve vergilendirilemeyecektir.

2.Ortaklardan Alacaklar Beyanı Nasıl Olmalıdır?

İşletmenin esas faaliyet dışındaki işlemlerinden kaynaklanan ortaklarından alacaklı bulunduğu tutarlar ile ortaklara borçlu bulunduğu tutarlar arasındaki net alacak tutarlarının belirlenmesinde, başka hesaplarda takip edilen tutarlar da dikkate alınarak tek düzen hesap planında yer alan,

131.Ortaklardan Alacaklar Hesabı ve
231.Ortaklardan Alacaklar Hesabı

toplamından

331.Ortaklardan Borçlar Hesabı ve
431.Ortaklardan Borçlar Hesabı

çıkarılması sonucunda kalan net tutar esas alınacaktır.

Örnek 2: KLM A.Ş.’nin 31/12/2020 tarihli bilançosunda hesaplar aşağıdaki gibi olup, beyan edilen tarihi 30/06/2021 ve bu tutarlarında değişmediği belirlenmiştir.

136.Diğer Çeşitli Alacaklar hesabı 500.000 TL
131.Ortaklardan Alacaklar hesabı 600.000 TL
231.Ortaklardan Alacaklar hesabı 200.000 TL
331.Ortaklara Borçlar hesabı (200.000) TL
431.Ortaklara Borçlar hesabı (100.000) TL

Toplam = [500.000+(600.000+200.000)-(200.000+100.000)] = 1.000.000 TL

Vergi = 1.000.000*0,03= 30.000 TL

Bilançoda görülmekle birlikte işletmede bulunmayan ortaklardan alacakların düşülmesi:

-------------------------------------------30.06.2021---------------------------------------------------

689. Diğer Olağan dışı Gider ve Zararlar Hs. 1.000.000

136. Diğer Çeşitli Alacaklar Hs. 500.000 131. Ortaklardan Alacaklar Hs. 400.000
231. Ortaklardan Alacaklar Hs. 100.000

--------------------------------------------------/-----------------------------------------------------------

-------------------------------------------30.06.2021---------------------------------------------------

689. Diğer Olağan dışı Gider ve Zararlar Hs. 30.000

360. Ödenecek Vergi ve Fonlar Hs. 30.000

--------------------------------------------------/----------------------------------------------------------

-------------------------------------------30.06.2021---------------------------------------------------

900. Kanunen Kabul Edilmeyen Giderler Hs. 1.030.000

950. Kan. Kab. Edilmeyen Giderler Hs.1.030.000

--------------------------------------------------/------------------------------------------------------

Örnek 3: B A.Ş. 31/12/2020 tarihli bilançosunda ortaklardan alacak ve ortaklardan borç tutarları şöyledir:

231. Ortaklardan Alacaklar hesabı 1.000.000 TL
431. Ortaklara Borçlar hesabı (300.000) TL

Beyan tarihi itibarıyla şöyledir:

131.Ortaklardan Alacaklar hesabı 500.000 TL
231. Ortaklardan Alacaklar hesabı 700.000 TL
331. Ortaklara Borçlar hesabı (300.000) TL

Beyan tarihi itibarıyla ortaklardan (net) alacak tutarı;[(500.000+700.000) – (300.000)]=900.000 TL

31/12/2020 tarihi itibarıyla ortaklardan (net) alacak tutarı; (1.000.000-300.000)=700.000 TL

Buna göre;

Beyan tutarı: (1.000.000-300.000)=700.000 TL

Vergi miktarı: 700.000*0,03= 21.000 TL

31/12/2020 tarihli bilançosundaki 231.Ortaklardan Alacaklar hesabında görülen tutarın 500.000 TL’lik kısmı dönemsellik ilkesi uyarınca 131.Ortaklardan Alacaklar hesabına aktarılmıştır.

Bu beyanla ilgili olarak muhasebe kayıtlarını yaparken düzeltmeden kaynaklanan işlemlerden dolayı bilançonun aktifinde bir geçici hesap oluşturma tercihini seçmiştir.

Bilançoda görülmekle birlikte işletmede bulunmayan ortaklardan alacakların düşülmesi:

--------------------------------------------------/------------------------------------------------------

296. Geçici Hesap 700.000

131. Ortaklardan Alacaklar Hs. 500.000

231. Ortaklardan Alacaklar Hs. 200.000

--------------------------------------------------/------------------------------------------------------

689. Diğer Olağan dışı Gider ve Zararlar Hs. 21.000

360. Ödenecek Vergi ve Fonlar Hs. 21.000

--------------------------------------------------/------------------------------------------------------

900. Kanunen Kabul Edilmeyen Giderler Hs. 21.000

950. Kan. Kab. Edilmeyen Giderler Hs. 21.000

--------------------------------------------------/------------------------------------------------------

05.07.2021

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> YIL SONU KAMPANYASI: Muhasebecilere Özel Web Sitesi 1.249 TL yerine 999 TL + KDV
Ayrıntılar için tıklayın.