Kadir Demirbaş
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
Bağımsız Denetçi
vergi.uzmani@yandex.com

İşletme Kayıtlarının Düzeltilmesine İlişkin Muhasebe Kayıtları (Matrah artırımı kapsamında)

1.Kasa hesabıyla ilgili örnek

ABC Gıda A.Ş. 2020 yılı bilançosunda 1.000.000,00 TL Kasa borç bakiyesi olduğu ancak gerçekte 300.000,00 TL borç bakiyesi olduğu ve 700.000,00 TL fazlalık olduğunu tespit etmiştir.

Vergi hesaplaması= 700.000,00*0,03=21.000,00 TL

--------------------------------------------------/------------------------------------------------------

689.Diğer Olağandışı Gider ve Zararlar Hs.      721.000,00

                                               100. Kasa Hs.                                              700.000,00

                                               360. Ödenecek Vergi ve Fonlar Hs.           21.000,00

--------------------------------------------------/------------------------------------------------------

--------------------------------------------------/------------------------------------------------------

900. Kanunen Kabul Edilmeyen Giderler Hs.  721.000,00

                                     950. Kanunen Kabul Edilmeyen Giderler Hs.    721.000,00

Kanunen Kabul Edilmeyen Gider Kaydı

--------------------------------------------------/------------------------------------------------------

2. Ortaklar cari hesabıyla ilgili örnek

ABC Gıda A.Ş. 2020 yılı bilançosunda 131 Ortaklardan Alacaklar Hs. 50.000,00 TL

Gerçekte böyle bir durum söz konusu değildir.

Vergi hesaplaması= 50.000,00*0,03=1.500,00 TL

--------------------------------------------------/------------------------------------------------------

689.Diğer Olağandışı Gider ve Zararlar Hs.        51.500,00

                                               131. Ortaklardan Alacak. Hs.                    50.000,00

                                               360. Ödenecek Vergi ve Fonlar Hs.           1.500,00

--------------------------------------------------/------------------------------------------------------

--------------------------------------------------/------------------------------------------------------

900. Kanunen Kabul Edilmeyen Giderler Hs.      51.000,00

                                     950. Kanunen Kabul Edilmeyen Giderler Hs.    51.500,00

Kanunen Kabul Edilmeyen Gider Kaydı

--------------------------------------------------/------------------------------------------------------

3. Stoklarla ilgili örnekler

3.a Kayıtlarda olmayan işletmede mevcut olan mallar

İşletme 300.000,00 TL kayıtlarında olmayan ancak işletmede mevcut olan mallar için beyanda bulunacaktır.

--------------------------------------------------/------------------------------------------------------

153. Ticari Mallar Hs.                                        300.000,00

191. İndirilecek KDV Hs.                                    27.000,00

                                               525. Kayıtlara Alınan Emtia Karşılığı Hs.   300.000,00

                                                360. Ödenecek Vergi ve Fonlar Hs.             27.000,00

--------------------------------------------------/------------------------------------------------------

Kayıtlarda olmayan işletmede mevcut olan mallara ilişkin yapılacak kayıtlarda İlk Madde ve Malzeme ile Ticari Mallar için KDV indirim konusu yapılabilir. Diğerlerinde ise bu durum söz konusu değildir. Tabi olduğu KDV’nin yarısı indirim konusu yapılır.

3.b Kayıtlarda yer alan işletmede olmayan stoklar

Bilanço Esasına Göre Defter Tutan Mükellefler Kayıtlarda yer aldığı hâlde işletmede mevcut olmayan emtia nedeniyle düzenlenen fatura bedeli “600 Yurtiçi Satışlar”, faturada hesaplanan katma değer vergisi de “391 Hesaplanan KDV” hesabına alacak yazılmak suretiyle kayıtlara intikal ettirilecektir.

Bu hesapların karşılığını teşkil edecek borçlu hesap uygulamayı yapan mükellefçe gerçeğe uygun olarak tespit edilecektir. Gerçek durum ile kayıtlar arasındaki farklılık, faturasız satışlardan kaynaklanmakta olup faturasız satılan malların karşılığında işletme kalemlerinden birinde artış olması gerekmektedir. Bu artış nakit para, banka, alacak senedi, çek ve benzeri değerler şeklinde olabilir. Mal çıkışı karşılığında aktif değer olarak işletmede ne varsa veya işletmede beyan tarihinde bu artış ne olarak görülüyorsa, buna ilişkin hesaplara kayıt yapılması gerekmektedir.

Aktif hesaplarda meydana gelen artışın herhangi bir şekilde tespit edilememesi hâlinde “689 Diğer Olağan Dışı Gider ve Zararlar” (Gelir veya kurumlar vergisi beyannamesinin düzenlenmesi sırasında kanunen kabul edilmeyen gider olarak dikkate alınacaktır.) hesabına borç kaydı yapılacaktır.

İşletme 500.000,00 TL kayıtlarda olan ancak işletmede mevcut olmayan mallar için beyanda bulunacaktır.

--------------------------------------------------/------------------------------------------------------

689. Diğer Olağandışı Gider ve Zararlar Hs.      590.000,00

                                               600. Kayıtlara Alınan Stok Karşılığı Hs.     500.000,00

                                               391. Hesaplanan KDV Hs.                            90.000,00

--------------------------------------------------/------------------------------------------------------

--------------------------------------------------/------------------------------------------------------

900. Kanunen Kabul Edilmeyen Giderler Hs.  590.000,00

                                     950. Kanunen Kabul Edilmeyen Giderler Hs.    590.000,00

Kanunen Kabul Edilmeyen Gider Kaydı

--------------------------------------------------/------------------------------------------------------

4. Demirbaş kaydına ilişkin örnek

ABC Gıda A.Ş. kayıtlarında yer almayan demirbaşı kayda almak istemektedir. Envantere alınmasına ilişkin muhasebe kayıtları,

--------------------------------------------------/------------------------------------------------------

255. Demirbaşlar Hs.                                       1.000.000,00

689. Diğer Olağandışı Gider ve Zararlar Hs.       90.000,00

                                               526. Kayıtlara Alınan Sabit Kıymet Kar. Hs.1.000.000,00

                                               360. Ödenecek Vergi ve Fonlar Hs.                  90.000,00

--------------------------------------------------/------------------------------------------------------

--------------------------------------------------/------------------------------------------------------

900. Kanunen Kabul Edilmeyen Giderler Hs.  90.000,00

                                     950. Kanunen Kabul Edilmeyen Giderler Hs.     90.000,00

Kanunen Kabul Edilmeyen Gider Kaydı

--------------------------------------------------/------------------------------------------------------

Kanun gereği, sabit kıymetlere ilişkin yapılacak kayıtlarda KDV indirim konusu yapılamaz. Ayrıca sabit kıymete ilişkin KDV’nin %50’si KKEG olarak dikkate alınacaktır.

11.06.2021

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> YIL SONU KAMPANYASI: Muhasebecilere Özel Web Sitesi 1.249 TL yerine 999 TL + KDV
     Ayrıntılar için tıklayın.

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.