Kadir Demirbaş
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
Bağımsız Denetçi
vergi.uzmani@yandex.com

Hisse Devri ve Oluşan Vergisel Durumlar

1. GİRİŞ

Hisse devri, bir işletmeye ait ortaklık payının başka bir kişiye veya kuruma devredilmesi olarak tanımlanabilir. Hisse devri daha çok limited şirketi ve anonim şirketlerinin pay devirlerinde karşımıza çıkmaktadır.

Katma değer vergisi kanunu açısından oluşan gelirin karşısında neler yapılır? Bunları anlatacağız.  Bunların dışında ise pay bedelleri konusuna değineceğiz.

2. PAY BEDELLERİ           

Pay bedelleri, şirket ortaklarının ilgili şirkete ortak olduğunu gösteren ispat edici kâğıtlardır. Pay bedellerinde dikkat edilmesi gereken en önemli konulardan biri,  üç ay içinde çıkarılması gerektiğidir.

 Pay bedelleri ödenmesinden itibaren, üç ay içinde pay senetlerini bastırıp ortaklara dağıtılır. Hamiline yazılı hisse senetleri bastırılmasına ilişkin karar tescil ve ilan edilir. Daha sonrasında ise şirketin internet sayfasında duyurulur. Pay senedi ortaya çıkıncaya kadar geçici ilmühaber çıkarılabilir. Geçici ilmühaber nama yazılı paylar için geçerli şartları taşır.

Bedelleri tamamen ödenmeyen pay senetleri için hamiline yazılı hisse senetleri bastırılmaz.

Pay senetleri hamiline veya nama yazılı olur.

3. HİSSE DEVİRLERİNİN GERÇEK KİŞİ AÇISINDAN VERGİLENDİRİLMESİ

Hisse devrinde ortaklık payının gerçek kişi olmasında bazı farklılıklar vardır. Herhangi bir şirketin ortağı olan gerçek kişi bunu herhangi bir gerçek veya tüzel kişiye devrettiğinde 3065 sayılı katma değer vergisi kanunu kapsamında girmemektedir, katma değer vergisi kanunun kapsamı dışındadır. KDV ye tabi değildir. Ne zaman devrederse devredilsin KDV konusuna girmemektedir.

Ancak, 193 Sayılı Gelir Vergisi Kanunu açısından ise hisse devrinde kar varsa bazı şartlar oluşursa o zaman vergiye tabi olacaktır.

ÖRNEK:

X kişisi B A.Ş. nin ortağıdır. X  kişisi bu payını Y kişisine satmıştır. Burada olan vergisel durumu inceleyelim.

X kişisi gerçek kişi olduğundan KDV tabi değildir.

X kişisini gelir vergisi kanunu açısından yaptığı işlemi incelediğimizde ise, öncellikle hisse senedi veya geçici ilmühaber bastırdıysa, iki yıldan sonra yapılacak satışta yine gelir vergisi kanuna tabi değildir.

X kişisi yine hisse senedi veya geçici ilmühaberi varsa, iki yıl içinde satılırsa değer artış kazancı olarak vergiye tabidir.

X kişisi hisse senedi veya geçici ilmühaberi yoksa iki yıl sonrada satılsa yine gelir vergisi kanunu 80/4’e göre değer artış kazancı olarak vergiye tabi olacaktır.

Yukarıdaki örneğimizi incelediğimizde gerçek kişi açısından hisse devrinin vergiye tabi olması için iki şart vardır. Birincisi hisse senedinin veya geçici ilmühaberin olması ikincisi iki yıl sonra hisse devrinin yapılmasıdır. Buradaki şartların bir tanesinin eksik olması durumunda değer artış kazancı olarak değerlendirilip vergiye tabi olması gerekecektir.

4. HİSSE DEVİRLERİNİN TÜZEL KİŞİ AÇISINDAN VERGİLENDİRİLMESİ

Tüzel kişilerde ise durum farklılık göstermektedir. Katma değer vergisi kanunu açısından ve kurumlar vergisi kanunu açısından tamamen farklıdır.

ÖRNEK :

ABC A.Ş. XYZ A.Ş. ‘ ne ortağı olmaktadır. ABC A.Ş. HAL A.Ş.’ne payını satmıştır.

Katma değer vergisi kanunu açısından incelersek, hisse senedi veya geçici ilmühaber şartı aranmaksızın iki yıl geçtikten sonra katma değer vergisine tabi değildir. İki yıl içinde satarsa katma değer vergisine (% 18 ) tabidir.

Ancak, hisse senedi veya geçici ilmühaber varsa iki yıl şartı aranmaksızın ne zaman satarsa satsın hiçbir şekilde KDV’ye tabi olmayacaktır.

Kurum kazancında ise, kurumlar vergisi kanunu gereği 5/1-e göre iki yıl geçtikten sonra satılırsa elde edilen kazancın % 50 ‘si kurum kazancından istisnadır. Elde edilen kazanç, kurum o yıl zarar etse dahi bu istisnadan yararlanır. Burada hisse senedinin veya geçici ilmühaberin olması dikkate alınmaz.

5. DEĞERLENDİRME

Bu yazımızda ortakların hisse devirlerini anlattık. Hisse devirleri yaparken vergi mevzuatımızı ilgilendiren konuları detaylı bir şekilde ele aldık.

Yukarıda da anlatıldığı gibi en önemli konu hisse senedinin veya geçici il mühaberin olmasıdır. Belirtildiği gibi olması halinde çok önemli vergi avantajları sağlamaktadır.

06.02.2019

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> YIL SONU KAMPANYASI: Muhasebecilere Özel Web Sitesi 1.249 TL yerine 999 TL + KDV
     Ayrıntılar için tıklayın.

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.