Kadir Cihan Tüfekçi
Bilim Uzmanı
kcihantufekci@gmail.com

Holding Yapılanmasında İç Denetimin Yeri

Holding: Diğer şirketlere sahip olmak için var olan bir işletmedir. Bir holding şirketi, kendi şirketlerinin ve/veya varlıklarının gözetimini sürdürür ancak günlük operasyonlarına katılmaz. Amacı, bünyesinde olan işletmeleri denetimi altında tutarak, varlıklara sahip olmaktır. “İç Denetim”: Risk yönetimi, yönetişim ve iç kontrol süreçlerinin etkin bir şekilde çalışıp çalışmadığına dair şirkete bağımsız ve tarafsız güvence sağlama ve raporlama faaliyetleridir. Bu görevi yapan kişilere ise, iç denetçi denir. İç denetçiler; tutarsızlıkları, güvenlik açıklarını ve potansiyel iyileştirme alanlarını ortaya çıkarmak için mali tabloları, iç kontrolleri ve operasyonel süreçleri titizlikle inceler. Kapsamlı incelemeler, denetimler ve değerlendirmeler holding yapısının değişen ekonomik ortamlara uyum sağlama yeteneğini destekler.

Modern kurumsal holdinglerin karmaşık ve çetrefilli ağında, iç denetimin rolü çok önemli bir konuma sahiptir. "Holding yapısı" terimi, bir ana şirketin, genellikle farklı endüstrileri ve coğrafyaları kapsayan yan kuruluşlarını kontrol ettiği bir kurumsal düzenlemeyi ifade eder. Bu ayrıntılı çerçevede, iç denetim fonksiyonu yönetişim, risk yönetimi, uyum ve verimliliğin sağlanmasında vazgeçilmez bir rol üstlenir. İç Denetim fonksiyonu, holdinglere yüksek düzeyde objektif güvence, tavsiye ve öngörü sağlar. Bağlı iştiraklerin etkin bir şekilde yönetilmesine yardımcı olur, verimliliği arttırır.

Bir Holding Yapısında İç Denetimin Bütünleyici Rolü:

Bir holding yapısında iç denetimin önemini kavrayabilmek için, böyle bir kurumsal düzenlemenin detaylarını incelemek zorunludur. Tipik olarak hiyerarşinin zirvesinde yer alan bir holding şirketi, çeşitli yan kuruluşlardaki kontrol hisselerini kullanır. Bu yan kuruluşlar, yarı özerk bir şekilde faaliyet gösterirken, ana şirketin kapsayıcı yetkisi altında kalmaktadır. Holding yapısı, genel kurumsal strateji ve sinerjileri geliştirirken kaynak tahsisini, vergi yükümlülüğünü ve risk dağıtımını optimize etmeyi amaçlar. Farklı endüstriler ve yetki alanlarında faaliyet gösteren yan kuruluşlarla, yanlış hizalama, bilgi asimetrisi ve uyumsuzluk potansiyeli büyük görünmektedir. İşte tam da bu noktada iç denetim bir gözetim feneri gibi, operasyonları düzene koyma, riskleri azaltma ve paydaşların çıkarlarını koruma mekanizması olarak devreye girer. İç denetimin bütünleyici rolünü şu başlıklarla inceleyebiliriz.

Risk Yönetimi ve Kontrol Değerlendirmesi: Holdingler, yatırımla ilgili çeşitli risklere maruz kalmaktadır. İç denetçiler, holdinglerin risk yönetimi süreçlerinin ve iç kontrollerinin etkinliğini değerlendirir. Kurumsal hedeflere ulaşılmasını etkileyebilecek potansiyel risklerin belirlenmesine ve bu riskleri azaltmak için mevcut kontrollerin yeterliliğinin değerlendirilmesine yardımcı olurlar. Bu değerlendirme, kuruluşun operasyonlarının stratejik hedefleriyle uyumlu olmasını sağlamak için gereklidir ve holdinglerin piyasa, kredi ve diğer risklere maruz kalma durumunu etkin bir şekilde yönetmesini sağlamaya yardımcı olur.

Süreç İyileştirme, planlama: İç denetçiler verimlilik analizleri yaparak, iyileştirme alanlarını belirlemek için iş süreçlerini ve operasyonları gözden geçirirler. Bu sayede süreçleri kolaylaştırmaya, kaynak kullanımını geliştirmeye ve genel operasyonel verimliliği optimize etmeye yardımcı olurlar. İç denetçiler, holding şirketi ve yan kuruluşlarının ticari faaliyetlerini, yapısını ve hedeflerini anlayarak planlamalara başlar. Tetkik edilmesi gereken kilit riskleri, süreçleri ve kontrol noktalarını belirlerler. Bu, hem holding şirketinin hem de yan kuruluşlarının yatırım portföyünün, risk maruziyetinin, finansal operasyonların ve yönetişim yapısının anlaşılmasını içerir. İç denetçiler, dolandırıcılığı, hataları ve kaynakların yanlış yönetimini önlemek için iç kontrolleri güçlendirmeye çalışırlar. Kontrol boşluklarını ve zayıflıklarını belirleyerek, önlemleri geliştirmek ve mali ve operasyonel kayıp riskini azaltmak için öneriler sunarlar.

Uyum: Farklı yetki alanlarındaki bir yönetmelik labirentinde gezinmek, holding yapıları için sürekli bir zorluktur. İç denetim, yasal ve düzenleyici gerekliliklere uyumu sağlamada çok önemli bir rol oynar ve şirketi yasal sonuçlardan ve mali cezalardan korur. Kapsamlı incelemeler, denetimler ve değerlendirmeler gerçekleştirerek, iç denetim işlevi, holding yapısının değişen düzenleyici ortamlara uyum sağlama yeteneğini destekleyerek, yönetmeliklere ve iç politikalara uyumunun değerlendirilmesinde kilit bir rol oynarlar. Kuruluşun etik olarak çalışmasının önünü açarak, yasal ve düzenleyici gerekliliklere uymasını sağlarlar. İç denetçiler, muhasebe standartları ve düzenleyici yönergelere uygunluk sağlamak için mali tabloları ve ilgili açıklamaları incelerler. Bu, özellikle finans, sağlık ve üretim gibi sıkı uyumluluk standartlarına sahip sektörlerde önemlidir.

Veri Analizi ve Öngörüler: İç denetçiler, büyük veri kümelerini analiz etmek ve eğilimler, anormallikler ile potansiyel ilgi alanları hakkında öngörüler elde etmek için veri analitiği araçlarından yararlanır. Bu veriye dayalı yaklaşım, denetçilerin sorunları ele almak ve operasyonları iyileştirmek için yönetime bilinçli önerilerde bulunmasına yardımcı olur. İç denetçiler, iç kontrollerin uygulanmasını ve etkinliğini doğrulamak için test prosedürleri uygular. Bu, işlemlerin örnek olarak test edilmesini, belgelerin gözden geçirilmesini, kilit personelle görüşmeler yapılmasını ve veri analizi yapılmasını içerebilir. Amaç, kontrollerin planlandığı gibi yürütülmesini gerçekleştirmek için herhangi bir kontrol zayıflığını veya eksikliğini tespit etmeyi sağlamaktır.

İletişim ve İşbirliği: İç denetçiler bulgularını ve tavsiyelerini yönetime ve ilgili paydaşlara iletir. Raporları, karar vermeye yardımcı olan ve yönetimin zayıflıkları ele almasına ve fırsatlardan yararlanmasına olanak tanıyan değerli öngörüler sağlar. Mali tablo denetim sürecinde dış denetçilerle işbirliği yapar. İç kontroller ve risk yönetimi uygulamalarına ilişkin değerlendirmelerini paylaşarak, dış denetçilerin daha yüksek riskli alanlara odaklanmasına yardımcı olarak daha verimli ve etkili bir dış denetime yol açarlar.

Sürekli İzleme ve Güvence: İç denetim bir kerelik bir olay değildir; devam eden bir izleme, değerlendirme ve iyileştirme sürecini içerir. İç denetçiler, operasyonların sorunsuz bir şekilde yürütüldüğüne ve risklerin etkin bir şekilde yönetildiğine dair yönetime güvence sağlamak için süreçleri, kontrolleri ve riskleri sürekli olarak değerlendirir.

Değişiklik Yönetimi Desteği: Birleşmeler, satın almalar veya önemli süreç değişiklikleri gibi organizasyonel değişiklik dönemlerinde iç denetçiler, bu değişikliklerin iç kontroller ve risk yönetimi üzerindeki etkisinin değerlendirilmesinde rol oynar. Bu değişikliklerle ilişkili risklerin tanımlanmasına ve ele alınmasına yardımcı olurlar.

Raporlama ve Öneriler:

İç denetçiler, denetim prosedürlerini tamamladıktan sonra, tespit edilen kontrol zayıflıkları, riskler ve iyileştirme önerileri dahil olmak üzere bulgularını detaylandıran denetim raporları hazırlar. Bu raporlar genellikle yönetim, yönetim kurulu ve ilgili paydaşlarla paylaşılır. Yönetim ise, sorunları ele almak için eylem planlarıyla yanıt verir.

Özet olarak, iç denetimin bütünleştirici rolü, kurumun hedeflerini operasyonları, risk yönetimi uygulamaları ve iç kontrolleri ile uyumlu hale getirmeyi içerir. İç denetçiler, bağımsız değerlendirmeler, tavsiyeler ve içgörüler sağlayarak holdinglerin genel verimliliğine, etkinliğine ve yan kuruluşlarının başarısına katkıda bulunur. Holdinglerdeki iç denetim, kuruluşun yatırımlarının ve operasyonlarının ihtiyatlı ve verimli bir şekilde yönetilmesini sağlamak için kontrollerin, risk yönetiminin, finansal raporlamanın ve yönetişimin etkinliğini değerlendirmeye ve geliştirmeye odaklanır.

22.08.2023

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.