Kadir Cihan Tüfekçi
Bilim Uzmanı
kcihantufekci@gmail.com

İç Denetim ve Yapay Zeka Uygulamaları

Günümüzde teknolojinin hızlı bir şekilde gelişmesi, işletmelerin iş süreçlerinde önemli değişikliklere neden olmaktadır. Bu değişimler, iç denetim alanında da kendini göstermektedir. Güncel gelişmeler ile beraber toplumda ve çalışma alanlarında “Yapay zeka birçok çalışma alanında insanların yerine geçerek, insan faktörünün azalmasını ve işsizlik tehlikesinin arttıracağı” görüşü sık sık bu konuda karşımıza çıkan temel bir düşünce olduğunu algılamaktayız. Ancak bu geleneksel düşüncenin karşısında “Yapay zeka ile mevcut sürdürülen iş ve faaliyetlerin entegrasyonu ile bu süreçte bizlere nasıl bir şekilde fayda sağlayabilir?” sorusu aslında mevcut tüm çalışma alanları için değerlendirilmesi gereken, yenilikçi kurumsal dönüşüm yolunda artık zorunlu bir hale geldiği düşüncesindeyim. İç denetim temel olarak, bir organizasyonun faaliyetlerinin değerlendirilmesi ve iyileştirilmesi için yapılan bağımsız ve objektif bir değerlendirme sürecidir. Bu süreçte, birçok veri, bilgi toplanır ve analiz edilir. Bu temel faktörlerden yola çıkarak İç Denetim faaliyetlerinin gerçekleştirilmesi aşamasında yapay zekanın İç Denetim süreçlerinde nasıl kullanılabileceğini ve İç Denetçilere nasıl fayda sağlayabileceğini aktarmaya çalışacağım. İç Denetim faaliyetlerinde bazı örnek uygulamalar aşağıda belirtilmiştir.

Geçmiş Denetim Bulguları ve Denetim Planlaması

İç denetim sürecinde yapay zeka kullanımının bir önemli yönü, geçmiş denetim bulgularının kullanımıdır. Yapay zeka, geçmiş denetim bulgularını analiz ederek, bir sonraki yıl için denetim planlaması yaparak denetim planlama süreci daha da etkili hale getirilebilir. Yapay zeka, denetim planlama sürecinde departmanları ve bulguları değerlendirerek, denetim çeşitlerini ve planlamasını hazırlar. Bu, denetim sürecinin daha da etkin hale gelmesini sağlayabilir.

Data Analizleri

İç denetim sürecinde, büyük miktarda veri analiz edilir. Bu analizlerin doğru bir şekilde yapılması, bir organizasyonun performansını değerlendirmek için son derece önemlidir. Ancak bu analizlerin manuel olarak yapılması çok zaman alıcı olabilir ve insan hatalarına yol açabilir. Yapay zeka kullanarak, data analizlerinin kontrolü kolaylaşacaktır. Yapay zeka algoritmaları, büyük miktarda veriyi otomatik olarak analiz edebilir ve sonuçları anlamlı bir şekilde sunabilir. Örneğin; finansal alanda gerçekleştirdiğimiz bir denetim süreci içerisinde belirlenen kriterler yapay zekaya tanımlanarak bu kriterler doğrultusunda veriler aktarılarak analizleri gerçekleştirilebilir.

Tespit Edilen Bulgular Sonucunda Oluşabilecek Risklere Karşılık Sunulan Öneriler ve Önlemler

İç denetim süreci sadece oluşan/oluşabilecek riskleri tespit etmez aynı zamanda bu risklere karşılık önleyici önerilerin sunulması da bu sürecin bir parçasıdır bu nedenle organizasyonun iyileştirilmesi için öneriler sunar. Ancak, önerilerin sınırlı olması, organizasyonun tam potansiyelini kullanmasını engelleyebilir. Yapay zeka kullanarak, önerileri artırmak mümkündür. Örneğin; yapay zeka ile spesifik sorular sorularak, bulgular hakkında daha fazla bilgi edinmek mümkündür. Bu da, daha kapsamlı ve daha fazla öneri içeren bir rapor hazırlamaya yardımcı olabilir.

İç Denetim Raporlarının Düzenlenmesi

Denetim süreçlerinin bir parçası olarak, birçok bulgu toplanır ve rapor edilir. Bu temel bulguların doğru bir şekilde raporlanması, denetim faaliyetlerinin anahtarıdır. Ancak, bu bulguların rapora aktarımı sırasında anlaşılabilirliği zor olabilir. Bu nedenle, yapay zeka kullanarak, temel bulguları daha akıcı ve anlaşılabilir bir hale getirmek mümkündür. Örneğin; raporlarda kullanılan jargon veya teknik terimler yerine daha basit bir dil kullanılabilir. Bu, denetim sürecinin daha da etkili aynı zamanda Üst Yönetim tarafından daha anlaşılır bir hale gelmesini sağlanabilir.

Sonuç

Yapay zeka, büyük veri setlerinin analiz edilmesinde, raporlarda aktarılan süreçlerin daha anlaşılabilir bir formatta hazırlanmasında tespit edilen bulgulara istinaden geliştirilen önerilerin daha kapsamlı hale gelmesinde, geçmiş denetim planlamaları ve bulgu riskleri baz alınarak yeni dönem için denetim planlaması oluşturulması aşamasında insanların ulaşamayacağı hızda çalışır ve denetim sürecinin daha hızlı bir şekilde tamamlanmasına yardımcı olacağı karşımıza çıkmaktadır. Denetim faaliyetlerini daha kapsamlı hale getirebileceği, verimliliği arttırabileceği, denetim sonuçlarının daha etkili bir şekilde raporlanabileceği, süreçlerin daha etkili bir şekilde yönetilebileceği, hata oranlarının azaltılabileceği ve maliyetlerin düşürülebileceği bir gerçektir.

13.06.2023

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.